Les 1: begrippen fictie verhalen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat gaan we vandaag doen?

- Planning periode 2

- Uitleg toetsen (periode 2)

        - schrijfopdracht

        - toetsweek 2 - grammatica

- Uitzoeken leesboek

- Uitleg theorie jeugdthrillers

Planning periode 2

Twee toetsen in periode twee:

Toets 1: schrijfopdracht (derde week van januari)

Toets 2: toets grammatica - 12 hoofdstukken + De Brug grammatica (stof van vorig jaar).

Planning periode 2

Toets 1: je schrijft een misdaadverhaal. 

Hieraan worden een aantal criteria gesteld (rubric).

Wekelijks krijg je een schrijfopdracht en tijd om uit je zelf gekozen leesboek (misdaad) te lezen.

Planning periode 2

Toets 2: grammatica H1 t/m H6 (12 hoofdstukken) + grammatica uit De Brug (stof van vorig jaar).

- taalkundig ontleden (woordsoorten)

- redekundig ontleden (zinsdelen)

Deze kennis heb je nodig om straks een goed verhaal te kunnen schrijven.

Belangrijk!

Elke week besteden we tijd aan:

- lezen, dus neem je leesboek mee (staat in SomToday)

- schrijven

- grammatica (redekundig of taalkundig)

               Maak aantekeningen tijdens de les, want niet alles staat                   in je boek of in LessonUp!

Lesdoel

Aan het einde van de les kun je...

...uitleggen wat een cliffhanger is;

...wisseling van tijd, plaats en perspectief benoemen in een verhaal.

Uitzoeken leesboek

Misdaadverhaal schrijven -> ter inspiratie lees je een fictief misdaad jeugdboek.

Kijk op 'lezenvoordelijst.nl' voor een leesboek in het genre

Uitzoeken leesboek

Weet je geen boek? Doe de test op  https://niveautest-12-15.jeugdbibliotheek.nl/

of ga naar https://www.jeugdbibliotheek.nl/

of bezoek de mediatheek of raadpleeg de Aura-app

Bekende auteurs 

Eén van ons liegt van Karen M. McManus

De zeventienjarige Simon Kelleher heeft Bayview Highs beruchte 

roddel-app ontwikkeld. Hij kondigt groots aan dat hij sappige nieuwe 

verhalen over vier populaire medescholieren gaat onthullen. Maar dan sterft hij onverwacht voor hun neus.

Bronwyn, Cooper, Addy en Nate - het brein, de atleet, de prinses en de crimineel van de school - zijn het onderwerp van Simons roddels en veranderen in verdachten zodra bekend wordt dat zijn dood geen ongeluk was.

Wie is er te vertrouwen? Wie van hen is schuldig? Ieder van hen heeft iets te verbergen. Ieder van hen zou het gedaan kunnen hebben, om te voorkomen dat de roddels op de app onthuld zouden worden. En een van hen liegt.

Bekende auteurs 

Niets meer te zeggen van Karen M. McManus

Vijf jaar geleden verliet Brynn Saint Ambrose School na de schokkende 

moord op haar favoriete leraar. Het lichaam van meneer Larkin werd door 

drie studenten gevonden in het bos achter hun school. De zaak werd nooit opgelost. Nu Brynn met haar droomstage bij een misdaadshow begint, is ze vastbesloten om de waarheid te achterhalen. Zonder de getuigenis van een van de drie leerlingen, Tripp Talbot, waren de andere twee misschien veroordeeld voor de moord. Tripp is nooit vergeten wat hij die dag voor hen heeft gedaan. Net zomin is hij vergeten dat alles wat hij de politie vertelde gelogen was. Terwijl Brynn onderzoekt wat er die dag in het bos is gebeurd, ontdekt ze geheimen die alles zouden kunnen veranderen. Vijf jaar geleden kwam iemand weg met moord. En die moordenaar loopt nog steeds vrij rond…

Cis Meijer, Moordspel

Robin en haar vrienden besluiten tijdens het schoolkamp in de Ardennen wraak te nemen op hun vervelende leraar De Beuker. Na hun actie is De Beuker ineens verdwenen. (niveau 1)

Daniëlle Bakhuis, Zes seconden

Jasmijn (16) en haar vriendinnen doen mee met de Afrekening: een illegaal spel waarbij het slachtoffer in elkaar wordt geschopt voor geld. De gevolgen zijn enorm. (niveau 1)

Eva Burgers, Stille getuige

Nikki (14) is getuige van de ontvoering van de populaire Diane. Later blijkt dat Diane is vermoord. Nikki voelt zich schuldig, maar durft niemand te vertellen wat ze heeft gezien. (niveau 1)

Bekende auteurs 

Klem van Mel Wallis de Vries

Vier vriendinnen gaan met hun klas op 

werkweek naar Vlieland. Een van de meisjes 

wordt vermoord. Wie is de dader? Iemand uit de 

klas? Een van de vriendinnen? 

Bekende auteurs 

Moordspel van Cis Meijer

Robin en haar vrienden besluiten tijdens het schoolkamp

in de Ardennen wraak te nemen op hun vervelende leraar 

De Beuker. Na hun actie is De Beuker ineens verdwenen.

Bekende auteurs 

Stille getuige van Eva Burgers

Nikki (14) is getuige van de ontvoering van de 

populaire Diane. Later blijkt dat Diane is vermoord. 

Nikki voelt zich schuldig, maar durft niemand te vertellen 

wat ze heeft gezien.

Jeugdthrillers

Kenmerkend voor jeugdthrillers zijn:

- Cliffhangers

- Wisseling van tijd, plaats en perspectief

- Nauwkeurige beschrijving van personages

Cliffhanger

Een cliffhanger is een enerverende afloop van een scène, hoofdstuk of voorstelling waarbij het plot nog niet volledig wordt afgerond.

Zo wordt de spanning vergroot en wordt het publiek nieuwsgierig gemaakt naar het vervolg. 

Perspectief - vertelsituatie

De verteller vertelt het verhaal vanuit een bepaald standpunt.  Je kijkt als het ware mee over de schouder van een personage in een verhaal.
Vanuit wie en op welke manier wordt het verhaal beschreven:

1. ik-perspectief 

2. hij/zij-perspectief (personaal perspectief) 

3. wisselend perspectief (wisselend hij/zij- perspectief of wisselend ik-perspectief)

3. alwetend perspectief (verteller)

Doel van vertelperspectief 

De schrijver geeft je meer informatie, maar kan de lezer ook een beetje misleiden.

Wisseling van tijd en plaats

De schrijver kan een verhaal spannend maken door regelmatig van tijd en plaats (en perspectief) te wisselen. Dit gebeurt bijvoorbeeld aan het begin van een nieuw hoofdstuk.

Wisseling van tijd en plaats

Een verhaal wordt bijna nooit chronologisch verteld. Chronologisch = zonder wisselingen van tijd. 

In elk verhaal vind je namelijk wel een terugblik/ flashback of een vooruitblik/ flashforward.

Niet-chronologisch = als er veel of grote wisselingen van tijd plaatsvinden. Zo ontstaat spanning!

Wisselingen van plaats = als een verhaal zich op meerdere plekken afspeelt. 

Tekst 1

1. Bij wie ligt het perspectief in tekst 1?
2. Hoe weet je dat?
3. Waarom besluit Valentijn niet te reageren op het berichtje?
4. Welke vragen roept de cliffhanger op aan het einde van tekst 1?

Huiswerk

Zoek een jeugdthriller uit voor volgende week. Deze moet minimaal niveau 1 hebben.

Elke woensdag neem je je leesboek mee, want dan gaan we lezen in de les!

Je weet nu...

...wat een cliffhanger is en je kunt 

...wisseling van tijd, plaats en perspectief benoemen in een verhaal.