3.1 Genotype + fenotype

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3

afronden T2, start T3

Thema 2

Lezen en maken 'samenhang' blz. 142 - 143                       

Thema 3

Introductie: maak de opdrachten en evt de voorkennistoets.

begintaak 'genotype en fenotype'

Neem de leerdoelen van blz. 168 over in je zuidschrift.

Kom daarna in deze LessonUp.

Lesdoel

 Je kunt omschrijven wat een genotype, wat een fenotype en wat een gen is.

Je kunt beschrijven hoe organismen informatie over erfelijke eigenschappen overdragen aan hun nakomelingen via chromosomen.

Erfelijkheid

Erfelijke eigenschappen (DNA) liggen in chromosomen

Celkern

• In de celkern ligt de informatie voor erfelijke eigenschappen.
  
• Die informatie ligt in de chromosomen (genotype)
  
• Chromosomen bestaat uit DNA
  
• lichaamscel heeft 23 paar chromosomen

Uit welke stof bestaan chromosomen?

1. DNA
2. Genen
3. Mutaties
4. Draden

Genen

gedeelte van het chromosoom dat staat voor een erfelijke eigenschap.

Je hebt altijd 2 genen van een eigenschap, 1 van je vader en 1 van je moeder.

Chromosoom

Gen en Allel

Eigenschappen erf je (genotype)

Hoe ontstaat het genotype?

• Zaadcel met 23 chromosomen van vader + met eicel met 23 chromosomen = bevruchte eicel. 
• Genotype staat vast
• gewone celdeling...... elke cel zelfde genotype
  

Ontstaat het fenotype door het genotype?

1. ja
2. nee

Variatie in genotypen
Wat is waar?

1. Ontstaan door verandering in het fenotype
2. Ontstaan in de nakomelingen door geslachtelijke voortplanting

fenotype

• Alle waarneembare kenmerken van een organisme (uiterlijk).

Hoe ontstaat het fenotype?

• Alle informatie uit het genotype+ invloeden uit het milieu (omgeving)

• Je genotype bepaalt de grenzen, milieu de precieze invulling.
• Je kan je fenotype veranderen, je genotype niet.
  

fenotype

ander fenotype

zelfde genotype

Fenotype = Genotype + Milieu

Ezelsbruggetje:

GENotype

Fenotype = verF

Mathilde laat een permanentje zetten bij de kapper. Verandert hierdoor haar genotype en haar fenotype?

1. genotype wel fenotype niet
2. genotype niet fenotype wel
3. genotype niet fenotype niet
4. genotype wel fenotype wel

Welk van onderstaande eigenschap heeft te maken met het fenotype?

1. Blond geverfd haar
2. Kort geknipt haar
3. Rossig haar
4. Zowel A, B als C

Welke stelling is juist?

1. Fenotype = genotype + milieu
2. Milieu = genotype + fenotype
3. Genotype = fenotype + milieu

Welke van de twee kan je in je leven veranderen?

1. Genotype
2. Fenotype

Genotype en fenotype

Genotype = de genen (erfelijke eigenschappen) die je van je ouders krijgt

Fenotype = hoe je eruit ziet. (zichtbare eigenschappen)

Fenotype kan anders zijn dan je genotype, veroorzaakt door het milieu (= je omgeving)

Genotype + Milieu --> Fenotype

verwerken

Lees bs1, blz. 168 - 169

Maak opdr 1-6.

Wat is waar?

1. één-eiïge tweeling hetzelfde genotype
2. een eiïge tweeling verschillend genotype
3. twee-eiïge tweeling hetzelfde genotype
4. twee-eiïge tweeling verschillend genotype

Een tweeling.
Wat is waar?

1. één-eiïge tweeling hetzelfde genotype
2. een eiïge tweeling verschillend genotype
3. twee-eiïge tweeling hetzelfde genotype
4. twee-eiïge tweeling verschillend genotype

He haar van deze baby is:

1. genotype
2. fenotype

Lesdoel bereikt?

Basisstof 1:

Verschil weten tussen genotype en fenotype.