SCHRIJVEN 1 / verwijzen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Nederlands

Samenhang in een tekst I

(verwijzen)

Wat doen we vandaag?

• Samenhang in de tekst;
• Verwijswoorden.

Kijk eens naar deze zin:

Daar ligt Peter. Het lezen van het moeilijke boek daar kostte Peter veel moeite. Peter is daarbij dan ook in slaap gevallen.

Wat vind je van deze zin?

Wat zijn verwijswoorden?

  

• Daar ligt Peter. Het lezen van dat moeilijke boek kostte hem veel moeite. Hij is daarbij dan ook in slaap gevallen.
  
• Verwijswoorden: woorden die verwijzen naar andere woorden in de tekst.
• Zonder verwijswoorden wordt een tekst heel saai.
• Verwijzen in de tekst helpt je om gevarieerd te schrijven.

Voorbeelden van verwijswoorden

• personen: hij/zij, hem/haar, hun, ze (meervoud)
  
• aanwijzen: die, deze, dit, dat
  
• verwijzen naar het woord dat er voor staat: dat, die

Vandaag gaan we het hebben over het verwijzen naar personen en dingen.

Verwijzen met hij/zij

• verwijs naar personen met hij/zij

Nancy gaat morgen niet mee. Zij heeft een andere afspraak.

De monteur komt morgen terug. Hij moet eerst een onderdeel bestellen.

De taxichauffeur was te laat. Hij moest eerst nog tanken.

Wat is hier het verwijswoord?

1. De taxichauffeur
2. Hij

De taxichauffeur was te laat. Hij moest eerst nog tanken.

Waarnaar verwijst 'hij'?

Verwijzen met ze/zij (meervoud)

• verwijs naar dieren en dingen met ze

Ik zoek mijn boeken. Waar heb ik ze gelaten? Ik kan ze niet vinden.

• verwijs naar personen met zij of ze

De studenten zijn op school. Zij hebben zo les in het praktijklokaal, maar ze drinken eerst een kop koffie.

De sporters zijn klaar met de wedstrijd. Zij zijn erg moe.

Wat is het verwijswoord in deze zin?

1. De sporters
2. De wedstrijd
3. Zijn
4. Zij

Wil jij tegen de studenten zeggen dat de les later begint? Dan staan ze niet voor een dichte deur.

Wat is het verwijswoord?

1. Jij
2. Ze
3. De studenten
4. Tegen

Hij is alweer te laat, dus ik zal hem wel even bellen.

'Hem' is hier het verwijswoord.
Waar verwijst het woord naar?

1. Ik
2. Hij

Mijn laptop en telefoon zijn spoorloos. Ik kan hen niet vinden.

Is dit correct geschreven?

1. Ja
2. Nee

Verwijzen met hem/haar/hun

Martijn heeft een scooter. Hij heeft hem zelf betaald.

Je mag dat boek van Irma best lenen. Het maakt haar toch niets uit.

Komen Bert en Hans niet? Je moet hun ook vragen voor dat feest!

Martijn heeft een scooter. Hij heeft hem zelf betaald.

Welk verwijswoord verwijst naar Martijn?

1. Hij
2. Hem

Martijn heeft een scooter. Hij heeft hem zelf betaald.

Welk verwijswoord verwijst naar scooter?

1. Hij
2. Hem

Verwijzen met hen/hun (meervoud)

• gebruik hen/hun als je ze/zij niet kunt gebruiken;

Deze boeken zijn van hen. Volgens hen is dat niet waar. Deze pennen zijn voor hen.

• gebruik hun om bezit aan te geven als het bezit erachter staat (bezittelijk voornaamwoord);

Wat is hun postcode? 

Dat is hun auto. 

Maar ook:

• Hun gebruik je als meewerkend voorwerp in een zin:
• De gastvrouw geeft hun iets te drinken.

• Veel gemaakte fout in de Nederlandse taal:
• Hun gebruiken als onderwerp = fout!
• Hun hebben zich niet afgemeld.

En:

• Hen gebruik je na een voorzetsel in een zin:
• De gastvrouw geeft aan hen iets te drinken.
• Vaak het lijdend voorwerp (ondergaat iets)

• Handige regel: voorzetsel ervoor? > hen.

Maar let op dat er geen bezit achter staat!

• Zij werden bedankt voor hun medeleven.
• Medeleven = bezit > dan gebruik je tóch hun.

Dus:

Dat is hun fiets. / Die fiets is van hen.

Wat is hun lokaal? / Dat lokaal is van hen.

Dat is hun probleem. 

Als het bezit erachter staat.....

Mark en Amy treden af als bestuurslid.
... zijn niet herkiesbaar.

1. Ze
2. Zij
3. Hen
4. Hun

Volgens ... is mijn stage perfect verlopen.

1. Ze
2. Zij
3. Hen
4. Hun

Maak jij de notulen? ... moeten vanmiddag verstuurd worden.

1. Ze
2. Zij
3. Hen
4. Hun

Ik heb ... verteld wat het kost.

De voorzitter bedankte de mensen voor ... komst.

• Alles begrepen?
• Oefeningen maken handout
• Opdracht 1 t/m 4 maken (Boek B, blz 205 & 206)