18/2 4hh: tekststructuren, uitleg opdracht, schrijfproces/ bouwplan

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom!

Pak alvast: leesboek, Nieuw Nederlands en laptop

Laptops blijven dicht

Deze les

Lezen

Uiteenzetting en tekststructuren

Uitleg groepsopdracht

Schrijfproces en bouwplan

9.1.4: schrijven kernalinea

Lesdoelen

Aan het eind van de les

... weet je waar je op moet letten bij het schrijven van een uiteenzetting;

... weet je uit welke drie fases het schrijfproces bestaat;

... kan je een bouwplan invullen voor jouw oefentekst;

... weet je hoe je een kernalinea op de juiste manier opbouwt.

Even opfrissen

• Wat is het doel van een uiteenzetting?
• Objectief of subjectief? 

Uiteenzetting

• Tekstdoel: informeren
• Hoofdgedachte formuleren als een 'constatering'
• Bijvoorbeeld: 'Kinderen tot 14 jaar zijn verplicht een skihelm te dragen.'
• De tekst bestaat vooral uit feiten
• Noem de bronnen waaruit je belangrijke gegevens komen
• Geen eigen mening en mening van anderen objectief weergeven
• Kies een passende tekststructuur
• Uit de titel moet blijken wat het onderwerp van de tekst is

Tekststructuren (blz. 276-277)

• Aspectenstructuur
• Probleem-oplossingsstructuur
• Verklaringsstructuur
• Verleden-heden(-toekomst)structuur
• Vraag-antwoordstructuur 

Oefenopdracht komende lessen

• In groepjes van vijf
• (Mini)oefenuiteenzetting schrijven over één onderwerp
• Keuze uit: jaarwisseling, social media of gevangenisstraf
• Zoek informatie of op bedenk wat je zelf weet
• Verdeel de vijf tekststructuren 

Tijdspad groepsopdracht

• Vandaag: bouwplan en schrijven kernalinea
• Volgende les: signaal- en functiewoorden
• Les 4: inleiding, slot en titel

Schrijven

• Een moeilijke taak waarbij je allerlei deeltaken tegelijk en door elkaar uitvoert:
• Kennis ophalen uit lange-termijn geheugen, organiseren van informatie, formuleren, teruglezen, herschrijven, etc.
• Probleem: capaciteit werkgeheugen > snel overbelast
• Daarom: taakjes opsplitsen
• Goede schrijvers schrijven in 3 fasen

Schrijfproces 

• Fase 1: plannen = bedenken wát je gaat schrijven en in welke volgorde 
• Fase 2: produceren = schrijven
• Fase 3: reviseren = tekst verbeteren

Fase 1: bouwplan

• Wat is een bouwplan?
• Schema met de structuur van de tekst
• Waarom gebruik je een bouwplan?
• Maakt de schrijftaak makkelijker, je splitst de taken op

docs.google.com

Aan de slag

• Maak een groepje van vijf en ga bij elkaar zitten
• Kies een onderwerp: jaarwisseling, sociale media of gevangenisstraf (ander onderwerp met mij overleggen)
• Verdeel de vijf tekststructuren (aspectenstructuur, probleem-oplossingsstructuur, verklaringsstructuur, verleden-heden(-toekomst)structuur, vraag-antwoordstructuur )
• Na de pauze: bouwplan globaal invullen en oefenen kernalinea

09:07 starten we

Aan de slag

• Maak een groepje van vijf en ga bij elkaar zitten
• Kies een onderwerp: jaarwisseling, sociale media of gevangenisstraf (ander onderwerp met mij overleggen)
• Verdeel de vijf tekststructuren (aspectenstructuur, probleem-oplossingsstructuur, verklaringsstructuur, verleden-heden(-toekomst)structuur, vraag-antwoordstructuur )
• Bouwplan globaal invullen
• 15 minuten
• Daarna uitleg en schrijven kernalinea

Kernalinea

• Opbouw alinea in het middenstuk:
• Kernzin
• Rest van de alinea is verdere uitleg

Voorbeeld

Ons beeld van woeste Germanen is grotendeels bepaald door Romeinse schrijvers. Zij beschreven de Germanen als drinkende en vechtende barbaren. Omdat ze zich bedreigd voelden, hadden de Romeinen geen oog voor positieve aspecten van de Germaanse stammen.

Pas in de renaissance ontstond er een genuanceerder beeld van de Germanen. Sommige schrijvers wezen erop dat de Germanen zo veel hadden overgenomen van de Romeinen dat ze ook hun opvolgers waren.

Vooruitblik

Huiswerk voor volgende les: zorg dat het bouwplan ingevuld is

Volgende les: oefenen schrijven kernalinea + signaal- en functiewoorden