7.2 Ontstaan van nieuwe soorten 4V 2324
1 / 27
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4
This lesson contains 27 slides, with text slides.
Lesson duration is: 45 minItems in this lesson
Slide 1 - Slide
Paragraaf 1 Dierenwelzijn
Paragraaf 7.2 Onstaan van nieuwe soorten
Slide 2 - Slide
Lesdoel 7.2 Je kunt
- de voorwaarden voor de neodarwinistische evolutietheorie noemen
- uitleggen hoe evolutie leidt tot adaptatie
- uitleggen hoe evolutie leidt tot nieuwe soorten
- het verschil tussen allopatrische en sympatrische soortvorming uitleggen
- het verschil tussen natuurlijke en kunstmatige selectie uitleggen
Slide 3 - Slide
Evolutie
Het veranderen van soorten, tot zelfs het ontstaan van nieuwe soorten (of verdwijnen van soorten) heet evolutie.
Evolutie gaat langzaam.
Evolutie is niet gestuurd, je weet vooraf niet welke kant het op gaat,
mutaties ontstaan bij toeval.
Evolutie is nooit klaar.
Slide 4 - Slide
Evolutie
Voor evolutie zijn de volgende zaken nodig:
Genetische variatie (door mutaties)
niet iedereen is genetisch gelijk
Selectiedruk
De overlevingskans (en kans op kinderen) is voor niet iedereen gelijk
Slide 5 - Slide
Genetische variatie
Ontstaat door:
* mutaties (nieuwe allelen)
* recombinatie (het husselen van allelencombinaties door crossing over/seksuele voortplanting)
Slide 6 - Slide
Recombinatie
Geslachtelijke voortplanting vergroot de genetische variatie binnen een populatie omdat kinderen een toevallige combinatie van de chromosomen (en dus allelen) van hun ouders krijgen.
Dit proces heet recombinatie.
Crossing-over vergroot de variatie.
De beschikbare genen binnen een populatie heet de genenpool.
Slide 7 - Slide
Mutaties
Wijzigingen in DNA leiden vaak tot wijzigingen in het gecodeerde eiwit en dit leidt vaak weer tot wijzigingen in eigenschappen.
Slide 8 - Slide
Selectiedruk
Er is altijd concurrentie tussen individuen (eten, partner, ruimte).
De gunstige genen (hoge fitness) hebben een grotere kans om in de nieuwe generatie terecht te komen dan ongunstige genen (lage fitness).
Slide 9 - Slide
Natuurlijke selectie
Selectiedruk "struggle for live or existence"
+
Genetische variatie "survival of the fittest"
=
Natuurlijke selectie
Slide 10 - Slide
Soorten veranderen
Het veranderen van de eigenschappen van een soort door de
natuurlijke selectie heet adaptatie.
Dit gaat vaak heel geleidelijk. Hierdoor kunnen soorten zich aanpassen aan veranderende omstandigheden.
Slide 11 - Slide
Voorbeeld: paardenbloemen
In het veld: lichte zaden
In de stad: zwaardere zaden
Slide 12 - Slide
Voorbeeld: paardenbloemen
In het veld: lichte zaden, waaien ver weg.
Voordeel: Grote verspreiding van de
soort.
In de stad: zwaardere zaden, waaien niet ver weg.
Voordeel: Zaden komen vaker op een geschikt stuk grond terecht.
Slide 13 - Slide
Voorbeeld: merels
In het veld: zang lagere toonhoogte
In de stad: hogere toonhoogte
Slide 14 - Slide
Voorbeeld: merels
In het veld: zang lagere toonhoogte,
geluid komt verder
In de stad: hogere toonhoogte,
moeten boven het verkeer uit-
komen
Slide 15 - Slide
Co-evolutie
Prooi en roofdier evolueren vaak samen.
Evolutiestappen bij de prooi leiden weer tot evolutiestappen bij de predator omdat de selectiedruk wijzigt.
Slide 16 - Slide
Co-evolutie
Ook soorten die
afhankelijk zijn
van elkaar
evolueren vaak
samen.
Slide 17 - Slide
Nieuwe soorten ontstaan
Als twee populaties van elkaar gescheiden raken en daardoor niet meer onderling voortplanten (reproductieve isolatie) kunnen deze populaties genetisch zo veel van elkaar gaan verschillen (door natuurlijke selectie) dat ze samen geen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen -> er zijn twee soorten ontstaan.
Slide 18 - Slide
Allopatrische soortvorming
Reproductieve
isolatie door een
fysieke barriere
Slide 19 - Slide
Sympatrische soortvorming
Reproductieve isolatie door tijd (dag/ nacht of seizoen)
Slide 20 - Slide
Sympatrische soortvorming
Reproductie isolatie door gedrag (balts)
Slide 21 - Slide
Sympatrische soortvorming
Door uiterlijk - seksuele selectie
Slide 22 - Slide
Seksuele selectie
Ook als deze eigenschappen de overlevingskans
niet positief beïnvloeden.
Ken je nog meer voorbeelden?
Slide 23 - Slide
Natuurlijke selectie?
Slide 24 - Slide
Kunstmatige selectie
Mensen kiezen bij het kweken
van planten en het fokken van
dieren bewust bepaalde
eigenschappen uit.
Dit proces heet
kunstmatige selectie.
Slide 25 - Slide
Lesdoel 7.2 Je kunt
- de voorwaarden voor de neodarwinistische evolutietheorie noemen
- uitleggen evolutie hoe leidt tot adaptatie
- uitleggen evolutie hoe leidt tot nieuwe soorten
- het verschil uitleggen tussen allopatrische en sympatrische soortvorming
- het verschil tussen natuurlijke en kunstmatige selectie uitleggen
Slide 26 - Slide
HUISWERK
In de online methode.
Kies een leerweg (default B).
Maak opdrachten
10, 11, 12, 14, 15 van 7.2
