V6B Nederlands literatuurgeschiedenis 1700-1800

Programma
1. terugblik
2. leerdoel
3. theorie
4. opdrachten
5. literatuurlijst
6. extra materiaal
1 / 20
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 20 slides, with interactive quizzes, text slides and 4 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Programma
1. terugblik
2. leerdoel
3. theorie
4. opdrachten
5. literatuurlijst
6. extra materiaal

Slide 1 - Slide

Leerdoel
Je leert wat verlichtingsideeën zijn en hoe deze in de literatuur vorm krijgen.

Slide 2 - Slide

Welke ontwikkelingen van middeleeuwen naar renaissance ken je nog?

Slide 3 - Open question

Alles is maakbaar

Slide 4 - Slide

Noem voorbeelden van maakbaarheid.

Slide 5 - Open question

Ontdekking van het kind
- Hieronymus van Alphen
- kinderliteratuur
- beloning voor goed gedrag
- afstemming op doelgroep
- Betje Wolff: Proeve over de opvoeding (1977)

Slide 6 - Slide

Denken is het nieuwe ontdekken
- Cogito ergo sum - Ik denk dus ik ben
- Descartes (helft 17e eeuw)
- ratio
- van klassieken naar geest en wetenschap (kennis is macht)
- de verlichting

Slide 7 - Slide

Opvoeding
- nieuwe term: pedagogie
- humanist Locke: het kind is een tabula rasa
- door opvoeding een verbeterde samenleving
- Jean-Jaques Rousseau: kind is van nature goed, maar moet worden afgeschermd tegen de kwade invloed van de wereld om hem heen (waaronder het christendom)
- Robinson Crusoe

Slide 8 - Slide

Je beter voordoen dan je bent
- Nederland verliest positie als Europees gidsland
- welvaart blijft, maar ongelijk verdeelt
- rijken zijn losbandig
- armen trekken weg uit de steden
- Pieter Langendijk: Het wederzyds huwelijksbedrog (satire)
Voorlichtingsliteratuur - spiegel
- 'pruikentijd' 

Slide 9 - Slide

De perfecte echtgenote
- een goed huwelijk is maakbaar (verlichting)
- de man moet de vrouw eren/de vrouw moet zich naar de wensen van de man voegen
- Betje Wolff en Aagje Deken: Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (1782) - een briefroman
- door vrouwen voor vrouwen
- voorbereiding op de 'perfecte' samenleving

Slide 10 - Slide

Het koffiehuis
- alternatief voor de kroeg
- groeiende onvrede (door ongelijkheid)
- grote en kleine thema's worden besproken 
- tijdschriften - begin van de journalistiek
- Justus van Effen: De Hollandsche Spectator (1731-1735)
(navolging van de Engelse Spectator)
- daarna veel spectatoriale tijdschriften

Slide 11 - Slide

Wijs door reizen
- vertaling van Justus van Effen:
Robinson Crusoe (1719) van Daniel Dafoe en Gulliver's travels (1726) van Jonathan Swift
- imaginair reisverhaal - spiegel van de maatschappij
- J.A. Schatz - Reize door het Aapenland (1788)

Slide 12 - Slide

Dichtende boerenzoon
- ontwikkeling dichtkunst
- Hubert Korneliszoon Poot - gelegenheidspoëzie
- toevoeging: persoonlijke gevoelens ipv algemene
- voorloper op de romantiek

Slide 13 - Slide

Literaire werken
Hieronymus van Alphen: Proeve van kleine gedichten voor kinderen (1778)
Rhijnvis Feith: Julia (1783, briefroman)
Pieter Langendijk: Het wederzijds huwelijksbedrog (1714)
J.A. Schatz: Reize door het Aapenland (1788)
Betje Wolff en Aagje Deken: De historie van Mejuffrouw Sara Burgerhart (1782)

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Video

Slide 16 - Video

Slide 17 - Video

Slide 18 - Video

Slide 19 - Link

Boeken Verlichting
Sara Burgerhardt - brievenroman, vrouwen, maakbaarheid
Reize door het Aapenland - imaginair reisverhaal, maatschappijkritiek

Slide 20 - Slide