Grammatica persoonsvorm, zinsdelen, onderwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Deelonderwerpen vinden? Globaal lezen

Hoe?

• De eerste en laatste zin van iedere alinea lezen.

Waarom?

• Snel belangrijkste informatie uit een tekst halen.

Wat is globaal lezen?

1. De hele tekst lezen
2. De tekst bekijken en informatie zoeken die je nodig hebt
3. De eerste en laatste zinnen van alle alinea's lezen

Wat wordt er bedoeld met het begrip 'onderwerp' bij lezen?

1. Wie of wat iets doet of overkomt in een zin
2. Oriënterend lezen
3. Illustraties
4. Waar de tekst over gaat

Hoe schrijf je het onderwerp van een tekst op?

1. Eén of een paar woorden
2. Een omschrijving
3. Een goede, volledige zin (hoofdletter en punt)

Grammatica

Voorbereiden proefwerk:

persoonsvorm;

zinsdelen;

onderwerp;

leesvaardigheid;

woordenschat.

Persoonsvorm (pv)

Is altijd één werkwoord. Een werkwoord vertelt wat iemand doet of kan doen. 

Kun je op twee manieren vinden:

1. Andere tijd: pv verandert

2. Veranderen van enkelvoud naar meervoud of andersom 

Voorbeeld

De leerling luistert goed

1. Andere tijd: De leerling luisterde goed.

2. Enkelvoud/meervoud: De leerlingen luisteren goed. 

Zinsdelen 

Een zin bestaat uit zinsdelen. 

Ieder zinsdeel past voor de persoonsvorm.

Hoe:

1. Zoek de persoonsvorm

2. Verander de zin  

De leerling zoekt vandaag de zinsdelen

1. Zoek de persoonsvorm en zet er streepjes naast

De leerling / zoekt / vandaag de zinsdelen

2. Alles dat voor de persoonsvorm staat is al een zinsdeel

De leerling / zoekt / vandaag de zinsdelen

3. Probeer de rest voor de persoonsvorm te plaatsen door de zin te veranderen:

- Vandaag / zoekt / de leerling / de zinsdelen

- De zinsdelen / zoekt / de leerling / vandaag

zinsdeel 1

zinsdeel 2

zinsdeel 3

Mijn

vriend

eet

een

broodje

kroket

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak. Zet eerst de pv in vak 2 en begin dan vooraan en werk in volgorde van links naar rechts. Zet woorden die bij elkaar horen in hetzelfde vak.

Zinsdeel 1

Zinsdeel 2

Zinsdeel 3

Zinsdeel 4

Over

vijf

weken

gaan

we

met

vakantie.

Verdeel de zin in zinsdelen.Let op: sommige vakjes blijven leeg.

Zijn       broertje        maakte          die         lastige

         

breuken          zonder        fouten.

/

/

/

zinsdeel 1

zinsdeel 2

zinsdeel 3

zinsdeel 4

zinsdeel 5

Joris

ging

gisteren

op

de

fiets

naar

voetbal

Zinsdeel 1

Zinsdeel 2

Zinsdeel 3

Zinsdeel 4

Vrijdag

gaat

de

kat

naar

de

dierenarts.

Onderwerp (o)

* Kan uit één of meer woorden bestaan, bijvoorbeeld:
Ik, het meisje, de aardige leerling uit klas 1a
* Hoort bij de persoonsvorm
* Vind je door de vraag te stellen wie/wat + pv

Onderwerp

Voorbeeld:

Lieke belt in de pauze met haar moeder 

PV = belt

Vraag: Wie belt?

Antwoord: ....

Onderwerp

Voorbeeld

In de klas hangen mooie gedichten.

PV = hangen

Vraag: Wat hangen?

Antwoord: .......

Wat is de persoonsvorm?

Mevrouw Schuitema geeft deze les.

1. Mevrouw Schuitema
2. les
3. geeft
4. deze

Wat is de persoonsvorm?

Mevrouw Pijpker zit achter in de klas.

1. Mevrouw Pijpker
2. achter in
3. de klas
4. zit

Wat is de persoonsvorm?
De docenten vergaderen over de rapporten.

1. De docenten
2. de rapporten
3. vergaderen
4. over

Welke vraag moet je stellen om het onderwerp te vinden?
In de pauze zijn wij buiten.

1. Wat zijn?
2. Wie zijn?

Welke vraag moet je stellen om het onderwerp te vinden?
In de kantine staan tosti-ijzers.

1. Wat staan?
2. Wie staan?

Welke vraag moet je stellen om het onderwerp te vinden?
Morgen moet ik vroeg opstaan.

1. Wie moet?
2. Wat moet?

Wat is het onderwerp?
De leerlingen doen mee aan een quiz.

1. een quiz
2. doen
3. De leerlingen
4. mee

Wat is het onderwerp?
De quiz is best lastig.

1. best
2. De quiz
3. is
4. lastig

Wat is het onderwerp?
We gaan nog een onderdeel behandelen.

1. gaan
2. onderdeel
3. behandelen
4. We

Wat is de pv?
Lieke staat nog steeds te bellen.

1. bellen
2. staat te bellen
3. staat
4. te bellen

Wat is de pv?
Jesper denkt nog even na over de vraag.

1. denkt
2. nog even
3. de vraag
4. denkt na

Wat is de pv?
De les is bijna afgelopen.

1. is afgelopen
2. afgelopen
3. bijna
4. is

Zelfstandig naamwoord

Zelfstandig naamwoorden zijn woorden waar je een lidwoord voor kunt zetten. Je gebruikt ze voor: dieren, mensen, dingen, plaatsen en voor (eigen)namen (ook al kun je daar soms geen LW voor zetten)

Bijv: De kat, De plant, De neus, Bart, Nederland, Eindhoven,Het werk, De orchidee.

 

LW, ZN, WW

Lidwoord:

• de, het, een 

Werkwoorden

 Werkwoorden zijn dingen die je kunt doen.

 fietsen, lopen, spelen, kruipen, klappen, slapen…

Er gebeurt iets. 

sneeuwen, hagelen, waaien, regenen…

Iemand is iets. 

zijn, worden, lijken, blijven…

Let op: alle werkwoorden kun je vervoegen.

liefde

1. zelfstandig naamwoord
2. lidwoord

Het

1. lidwoord
2. zelfstandig naamwoord

Benoem het onderstreepte woord:
Het kleine meisje loopt naast het pad.

- lidwoord

- zelfstandig naamwoord

- werkwoord

- bijvoeglijk naamwoord

- voorzetsel

1. bijvoeglijk naamwoord
2. voorzetsel
3. zelfstandig naamwoord
4. lidwoord

Nieuw hoofdstuk: lidwoorden en zelfstandig naamwoorden.

Wat is een lidwoord?

1. Wat iemand kan
2. de, het, een
3. namen en mensen
4. Wie of wat

Benoem het onderstreepte woord:
Het kleine meisje loopt naast het pad.

- lidwoord

- zelfstandig naamwoord

- werkwoord

- bijvoeglijk naamwoord

- voorzetsel

1. bijvoeglijk naamwoord
2. voorzetsel
3. zelfstandig naamwoord
4. werkwoord

Benoem het onderstreepte woord:
De houten lepel wordt bij ons thuis vaak gebruikt.

- lidwoord

- zelfstandig naamwoord

- werkwoord

- bijvoeglijk naamwoord

- voorzetsel

1. bijvoeglijk naamwoord
2. stoffelijk bijvoeglijk naamwoord
3. zelfst. nw
4. lidwoord

Wat is een zelfstandig naamwoord?

1. een naam
2. zelfde als 'de, het, een'
3. mens, dier, plant of ding
4. Wie of wat

Benoem het onderstreepte woord:
Het kleine meisje loopt naast het pad.

- lidwoord

- zelfstandig naamwoord

- werkwoord

- bijvoeglijk naamwoord

- voorzetsel

1. onbepaald lidwoord
2. voorzetsel
3. zelfstandig naamwoord
4. werkwoord

Deelonderwerpen vinden? Globaal lezen

Hoe?

• De eerste en laatste zin van iedere alinea lezen.

Waarom?

• Snel belangrijkste informatie uit een tekst halen.

Wat is globaal lezen?

1. De hele tekst lezen
2. De tekst bekijken en informatie zoeken die je nodig hebt
3. De eerste en laatste zinnen van alle alinea's lezen

Wat wordt er bedoeld met het begrip 'onderwerp' bij lezen?

1. Wie of wat iets doet of overkomt in een zin
2. Oriënterend lezen
3. Illustraties
4. Waar de tekst over gaat

Hoe schrijf je het onderwerp van een tekst op?

1. Eén of een paar woorden
2. Een omschrijving
3. Een goede, volledige zin (hoofdletter en punt)

https://quizlet.com/nl/646452253/1-tl-woordenschat-h2-flash-cards/