SCHRIJVEN & FORMULEREN 3 / afstemmen op publiek

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Schrijven & Formuleren 3

Afstemmen op publiek

Vooraf:

• Elke presentatie in Lessonup hoort bij een stukje lesstof Nederlands schrijven 
• Op de laatste slide van de presentatie vind je de bijbehorende opdrachten
• Die opdrachten maak je in de digitale leeromgeving van Nu Nederlands

Deze Lessonup hoort bij:

Onderdeel schrijven

Aan het einde van deze Lessonup lees je welke opdrachten erbij horen.

Wat leer je vandaag?

• Ik leer wat formeel en informeel taalgebruik is.
• Ik leer hoe ik de juiste woorden kies als ik iemand een e-mail of bericht stuur.

Weet jij waar de boeken liggen?
Ja, ... liggen in de kast achter je.

1. Ze
2. Zij
3. Hun
4. Hen

Volgens ... is dat niet waar!

1. Hun
2. Hen
3. Zij
4. Ze

Het meisje ... daar zit, is gezakt voor haar examen.

1. Die
2. Dat

De stoel ... ik geschilderd heb, is erg mooi geworden.

1. Die
2. Dat

Het meisje ... hij samenwerkt bij de AH, is verliefd op hem.

1. Waarmee
2. Met wie

Het huis ... zij wonen, wordt binnenkort gesloopt.

1. Waarin
2. In wie

Afstemmen op publiek

• Als je een tekst schrijft, moet je rekening houden met je doelgroep. 
• De doelgroep is de groep mensen voor wie je een tekst schrijft.
• Voor je begint met schrijven, moet je een goed beeld hebben van je doelgroep, zodat je het taalgebruik op de doelgroep kunt afstemmen.

Voorbeeld

2 teksten met hetzelfde onderwerp. Verschil?

2 teksten met hetzelfde onderwerp. Verschil?

2 teksten met hetzelfde onderwerp. Verschil?

Formele taal / informele taal

Formele taal:

• Het taalgebruik is formeel als je schrijft voor mensen die je niet kent.
• De tekst gaat dan meestal over zakelijke dingen.
• Als je formeel schrijft, spreek je de lezer aan met 'u' en is je toon beleefd.
• Je woordkeus bepaalt de toon van de tekst.

Formele taal / informele taal

Informele taal:

• Het taalgebruik is informeel als je schrijft voor vrienden, bekenden of leeftijdsgenoten.
• Het gaat vaak over alledaagse dingen.
• Als je informeel schrijft, spreek je de lezer aan met 'je'. 
• Bij informele taal gebruik je vaak dezelfde woorden als wanneer je spreekt.

Informele taal is:

1. Zakelijk
2. Beleefd
3. Spreektaal
4. Zonder woorden

Formele taal is:

1. Onbeleefd
2. Zakelijk
3. Iemand aanspreken met 'je'
4. Met populaire woorden als 'chill' of 'relaxed'

Aanhef (hoe spreek je iemand aan)

 Als je de naam weet:

• Geachte heer Janssen
• Geachte mevrouw Janssen
• Geachte heer of mevrouw Janssen

Als je de naam niet weet:

• Geachte heer, geachte mevrouw
• Geachte heer of mevrouw

formeel

Aanhef 

• Hoi Leonie
• Beste Leonie
• Hallo Leonie
• Dag Leonie
• Hoi Hoi!
• Hé Hallo! 
• Yo Leonie

Informeel

Afsluiting (formele taal / informele taal)

Formele taal:

• Met vriendelijke groet,

Informele taal:

• Groetjes,

Formeel of informeel:

Doe je mee aan de ontwerpwedstrijd?

1. Formeel
2. Informeel

Formeel of informeel?

Graag hoor ik van u of de minister kan garanderen dat het evenement volgend jaar subsidie krijgt.

1. Formeel
2. Informeel

Formeel of informeel?

Geef maar aan of je nog meer attributen nodig hebt voor de sportdag.

1. Formeel
2. Informeel

Formeel of informeel?

De maatpakken zullen conform afspraak vrijdag geleverd worden.

1. Formeel
2. Informeel

Formeel of informeel?

Het abonnement op dit tijdschrift zeg ik bij dezen op.

1. Formeel
2. Informeel

Samenvatting:

Formeel taalgebruik:

• duidelijk (de lezer kan de tekst in één keer begrijpen).
• kort & bondig (de tekst bevat geen overbodige informatie).
• beleefd (de tekst toont respect voor de lezer, vooral door de woordkeuze).
• correct (de tekst bevat geen fouten).

Informeel taalgebruik:

• spreektaal (je schrijft zoals je spreekt).
• taalgebruik is 'losjes' (voor vrienden, kennissen).

Een zakelijke e-mail schrijven

• 
  

Indeling van een e-mail

1. Aanhef  
   
2. Inleiding  
   
3. Middenstuk (kern)  
4. Slot  
   
5. Afsluiting 
   

• Geachte…… of Beste……. 
  
• Wie ben je en waarom schrijf je. 
  
• Informatie. Boodschap. Vragen. Verwijzing naar bijlagen. 
  
• Verwachting. Bedanken.
  
• Met vriendelijke groet,
  Je naam

Goed voorbeeld!

Waar moet je nog op letten bij het schrijven van een zakelijke email?

- Hoofdletters, komma's, punten, vraagtekens.

- Spelling van samenstellingen (bv keukenkast, tuintafel).

- Werkwoordspelling.

- Algemene spelling van woorden.

Opdracht:

Je hebt morgen een examen op school. Hierdoor ben je later op je stage.

Schrijf een e-mail aan de praktijkbegeleider die je begeleidt. Leg uit dat je niet op tijd kunt komen maar 's middags wel aanwezig bent.

Houd rekening met de indeling van jouw e-mail!

Maak de opdracht in Word. Klaar? Lever de opdracht in Teams in

1. aanhef

2. inleiding

3. middenstuk

4. slot

5. afsluiting

Opdracht 2

Vul de tekst aan met drie zinnen zonder van toon te veranderen. Mail het hele bericht in een Word document naar [e-mail].

Opdracht 1

Vul de tekst aan met drie zinnen zonder van toon te veranderen. Mail het hele bericht in een Word document naar [e-mail].

Controle voor jezelf:

• Je weet het verschil tussen formeel en informeel taalgebruik?
• Je kunt de juiste woorden kiezen om een formeel of informeel bericht te schrijven?

De opdrachten:

• Als je alles hebt begrepen ga je zelfstandig aan de slag met de opdrachten in NU Nederlands:

Onderdeel SCHR3 , paragraaf 3.1

Opdracht 1 - 2 - 3 & examenopdracht

Noem 3 dingen die je vandaag geleerd hebt.

Waarover wil je graag meer uitleg?

Wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃