Th 4 voeding en vertering bs 5 Organen voor de vertering

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Th 4 bs 5 De organen voor de vertering

Leerdoelen:

Th 4 Voeding en vertering 

Bs 5 Organen voor de vertering

Leerdoelen:

• Je kunt de delen van het verteringsstelsel noemen met hun functies en kenmerken.
• Je kunt de verteringssappen noemen met hun fuchties.
  

Bs 4
1. Welke 4 voedingsstoffen hoeven niet verteerd te worden? Noem er minimaal 3.

Bs 4
2. Omschrijf het begrip "vertering"'

Bs 4
3. Noem minimaal 2 functies van darmperistaltiek.

Vertering

In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen.

Vetten, eiwitten en (veel) koolhydraten kunnen niet zomaar opgenomen worden in het bloed. Deze voedingsstoffen moeten verteerd worden.

Vitamines, mineralen, glucose en  water kunnen wel direct worden opgenomen in het bloed. 

Vertering van deze stoffen is niet nodig.

0

Het begint met... Eten!

Mondholte

Hier vinden al verteringsprocessen plaats!

-Kauwen: oppervlaktevergroting

-Speeksel: = slijm met water + enzym 

Functie enzym : zetmeel verteren

Functie slijm: gemakkelijk voedsel doorslikken

Speeksel doodt bacteriën in voedsel.

 Mondholte -> keelholte -> slokdarm

Vertering in de maag

Maagsap: water, maagzuur, enzym.

Functie maagzuur: doodt bacteriën

Functie enzym: eiwit

0

Verwerking

Maak nu de opdrachten 36 ™ 38

Hiervoor krijg je 5 minuten

De vertering van zetmeel in je voedsel vind plaats in je.....

1. mond
2. mond en slokdarm
3. mond, slokdarm, maag
4. maag

De twaalfvingerige darm & de rest

De werking van gal

Vet lost niet op in water

Gal emulgeert vetten

Dunne darm

Uiteindelijke vertering van koolhydraten, vetten en eiwitten

Dunne -> Blinde -> Dikke darm

-Dikke darm neemt water op

-Bij diarree geen goede wateropname

-Dikke darm bevat veel bacteriën

-Niet opgenomen? -> endeldarm

Endeldarm

-Verzameling en opslag voedselresten

-De anus is normaal gespannen, is vreemd voor een spier

Beweging in de slokdarm ...

Peristaltische bewegingen

1

Long

2

Hart

3

Lever

4

Maag maakt maagsap; Dit verteert eiwit.

5

Dikke darm

6

Dunne darm

7

Slokdarm

8

Milt (opstroomstof)

9

Nier 

10

Urineblaas

6

Leer de organen en maak een mindmap / samenvatting / tekstchema

Vertering

Vertering is het omzetten van voedingsstoffen in verteringsproducten.

Verteringsklieren maken verteringssappen:

• speekselklieren
• maagsapklieren
• lever en afvleesklier
• darmsapklieren (in de dunne darm)

Deze sappen zetten voedingsstoffen om in verteringsproducten. 

Die laatste worden vanuit de dunne darm opgenomen in het bloed.

Maak een mindmap / samenvatting/ tekstschema over de  'Verteringsklieren'

Zetmeel is een koolhydraat. 

Koolhydraten worden verteerd

Zetmeel: 00000000  

Speeksel 'knipt' in je mond het zetmeel:  00   00   00   00

Verteringssap van de alvleesklier erbij:  0    0    0    0     0    0    0    0

Nu is het zetmeel verteerd: 0 = glucose    

Glucose kan vanuit de dunne darm worden opgenomen in het bloed. Het is de brandstof voor die alle cellen in het lichaam nodig hebben voor de verbranding. 

Er bestaan ook andere suikers:

lactose (vruchtensuiker)

sacharose (kristalsuiker)

....

Long: opname zuurstof

afgifte: koolstofdioxide

2

Hart: Bloed wordt rond gepompt.

Bloed neemt verteringsproducten op

3

Lever: produceert gal

Gal emulgeert vet zodat de verteringssappen vet kunnen 'afbreken'.

Gal wordt opgeslagen in de galblaas

4

Vertering van

Maagsap verteert een deel van het voedsel (Eiwitten)

Slaat voedsel tijdelijk op. Maagportier = kringspier die open en dicht gaat.

5

Dikke darm:

Onttrekt water aan onverteerbare voedselresten

Water gaat terug naar het bloed

6

Vertering van

darmsappen verteren deel voedsel

hier neemt het bloed verteringsproducten op

Bloedvaten liggen in de darmvlokken

Groot oppervlak door darmplooien en darmvlokken

7

Slokdarm: verplaatst voedelbrij van de keelholte naar de maag

8

Milt (niet leren)

9

Opstroomleerlingen:

Nier: Filtert afvalstoffen uit je bloed die samen met water je urine vormen

Berekent of je lichaam vocht nodig heeft

Samen met het beenmerg belangrijk voor de aanmaak van rode bloedcellen

10

Urineblaas: Opslagplaats voor urine.

Daarom hoef je niet 'elke minuut' naar de wc.

6

Start koolhydraatvertering

In de mond, door het speeksel

1

Vertel wat er waar gebeurt tijdens de vertering! 

Gal maakt van grote vetdruppels kleine vetdruppeltjes.

Die kleine vetdruppeltjes kunnen door bijv. het alveessap  verteerd worden. Daarna kan het verteringsproduct van het 

vet opgenomen worden in het bloed.

De lever produceert gal. De gal wordt in de galblaas opgeslagen (bewaard).  

Als er vet verteerd moet worden, komt er gal vanuit de galblaas bij de voedselbrij waar vet in zit. 

Lever

A

Verbinding tussen de lever en de galblaas naar de twaalfvingerige darm.

B

Maag

In de maag wordt eiwit verteerd.

C

Alvleesklier. De Alvleesklier maakt Alvleeskliersap.

Alvleeskliersap verteert vet, eiwit en koolhydraten.

D

Verbinding van de alvleesklier naar de twaalfvingerige darm

Verbinding van de galblaas naar de twaalfvingerige darm

D

Dunne darm. Het eerste deel (waar de maaginhoud in komt heet de twaalfvingerige darm)

F

Galbuis

H

Galblaas: 

Opslagplaats van gal

G

Wat doet gal?

Leer de onderdelen

Gal emulgeert vetten: Maakt van grote vetbollen kleine vetbolletjes

G

Maak een mindmap / samenvatting / tekstschema over: 

1.  Lever - Alvleesklier - Galblaas

2. Maag (gebruik hiervoor de info van de volgende slides)

0

Huiswerk 4.5

Raadpleeg de studiewijzer en kijk welke opdrachten nog gemaakt moeten worden.

Vergeet 'Test jezelf' niet te maken!