3.3 kruisingen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

3.3 Kruisingen

Vandaag

Herhaling genenparen 

Uitleg basisstof 3.3: kruisingen.

Opdrachten maken en nakijken.

Afsluiting 

Welk genotype is homozygoot dominant?

1. aa
2. Aa
3. arAr
4. AA

Homozygoot

Hetzelfde

de 2 genen voor één erfelijke eigenschap zijn hetzlefde

Welk genotype is homozygoot recessief

1. aa
2. Aa
3. aA
4. ArAr

Heterozygoot

Verschillend

de 2 genen voor één erfelijke eigenshap zijn verschillend

Dominant of recessief

Het gen wat bij een heterozygoot genotype tot uiting komt is dominant

Dominant gen = Bruin haar: hoofdletter

Recessief gen = Blond haar: kleine letter

Hoe noteren we dit?

Homozygoot dominant: AA

Homozygoot recessief: aa

Heterozygoot: Aa

Er zijn dus altijd 3 mogelijkheden

Homozygoot zijn voor 1 erfelijke eigenschap betekent 2 gelijke genen.

1. juist
2. Onjuist

Dominant betekent bij erfelijkheid

1. Zwak. Kleine letter gebruiken
2. Zwak. Grote letter gebruiken
3. Sterk. Kleine letter gebruiken
4. Sterk. Grote letter gebruiken

Al voor je geboorte lag je genotype vast

1. Juist
2. Onjuist

Wat is een allel?

1. Dit is een andere benaming voor een gen
2. Dit is een erfelijke ziekte
3. Dit is een mutatie in en geslachtschromosoom
4. Dit is een variant van een gen

Iemand gaat zijn haren verven. Verandert ze hierdoor haar genotype of fenotype

1. Fenotype
2. Genotype

Leerdoelen basisstof 3 Kruisingen

- Je kunt een kruisingsschema opstellen

- Je kunt bij een gegeven kruising genotypen en fenotypen van ouders en/of nakomelingen afleiden

Twee dieren met elkaar nakomelingen laten krijgen

Hiermee kun je voor bepaalde eigenschappen zorgen

Ouders geven erfelijke eigenschappen door aan hun nakomelingen. Welk genotype ze krijgen, hangt af van het toeval. Toch kun je de kans op een bepaalde eigenschap voorspellen.

Kruisen

0

Kansen en verhoudingen noteren

Kansen

genotype = 50%, Aa 25% AA, 25% aa

fenotypen = 75% zwart, 25% blond

Verhouding

Aa, AA en aa in verhouding 2:1:1 

zwart en blond in verhouding 3:1

Uitspreken als: "2 staat tot 1 staat tot 1"

Uitspreken als: "3 staat tot 1"

In een staafdiagram

Welk genotype en fenotype heeft de F1?

Dus: Alle labradors in F1 hebben genotype Aa en fenotype zwart

	A	A
a	Aa	Aa
a	Aa	Aa

 Welk genotype en fenotype heeft de F2?

Een van de dieren uit F1 kruisen met een dier met hetzelfde genotype. Dus 2 dieren met Aa!

A

A

a

a

AA

Aa

aa

Aa

P

Geslachtscellen P

F1

Geslachtscellen F1

F2

AA                          x                         aa

  A                                                        a

                               Aa

Aa                           x                         Aa

A of a                                          A of a

	A	a
A	AA	Aa
a	Aa	aa

Aan de slag!

Basisstof 3.3

Bij welke van deze kruisingen hebben alle nakomelingen hetzelfde genotype?

1. RR x rr
2. Rr x rr
3. RR x Rr
4. Rr x Rr

Stappenplan
Stap 1: Wat zijn de genotype
van de ouders (Beide homozygoot)

1. Aa, Aa
2. AA, Aa
3. Aa, aa
4. AA, aa

Wat betekenen de symbolen P en F1 in een kruisingsschema?

1. P is de vader en F1 is de moeder
2. P zijn de kinderen en F1 zijn de ouders
3. P zijn de ouders en F1 zijn de kinderen

Moeder kat heeft een wittte vacht met genotype aa.

Vader kat heeft een zwarte vacht.

Ze krijgen in ieder geval 1 kitten met een witte vacht.

Vul de kruisingstabel in.

Moeder

Vader

A

a

a

a

Aa

Aa

aa

aa

Kijkend naar dit kruisingsschema, wat is dan de kans op homozygoot dominant?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 100%

Wat is de juiste verhouding bij -->
AA = 25%, Aa = 50%, aa = 25%

1. 2 : 4: 2
2. 1 : 2 : 2
3. 1 : 3 : 1
4. 1 : 2 : 1

Als P: Aa x aa, wat zijn de verhoudingen van de fenotypen?

1. 1:2:1
2. 1:2
3. 3:1
4. 2:2 --> 1:1