3k - woordenschat hoofdstuk 6 - les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Leerdoel

• Je leert begrijpen wat er staat
• Woordenschatstrategieën toepassen

Vandaag

1. Herhaling woordenschat theorie hele jaar
2. Quiz
3. Aan de slag
4. Afsluiting 

SYNONIEM

Een synoniem is een woord dat ongeveer hetzelfde betekent

zelfstandig - op zichzelf 

chaos - puinhoop 

neertellen - betalen 

uitgave - editie

OMSCHRIJVING

Een omschrijving is een woord of zijn woorden waarmee verteld wordt wat iets is.

journalist - iemand die informatie verzamelt en openbaar maakt op internet, tv of krant

VOORBEELD

Voorbeelden worden in teksten soms gebruikt om onbekende woorden uit te leggen.

Signaalwoorden: zoals, bijvoorbeeld

Vandalisme, zoals het vernielen van bushokjes, is een groot probleem in de stad.

TEGENSTELLING

Soms kun je de betekenis van een onbekend woord raden, omdat de tegenstelling van dat woord in de tekst staat.

Signaalwoorden: maar, echter, toch en daarentegen 

bang-dapper

goedkoop-duur

BEKEND WOORDDEEL

Soms kun je de betekenis van een onbekend woord begrijpen doordat je al een deel van het woord kent.

- samenstellingen: vleesvervanger

- woorden met voorvoegsel: ongezond

- woorden met achtervoegsel: gevoelloos

WOORDENBOEK

Wanneer het niet lukt om op één van de genoemde manieren de betekenis van een onbekend woord te vinden,

zoek je (een deel) van het woord op in het woordenboek.

Kies dan wel de betekenis die bij de tekst past!

Ik loop de route in circa een uur.

Synoniem voor circa:

1. precies
2. snel
3. ongeveer
4. kilometers

Zijn gebit is er slecht aan toe.
Tegenovergestelde voor is er slecht aan toe:

1. verkeert in goede staat
2. asymmetrisch
3. eindeloos
4. naar eigen zeggen

Bedenksel (woord met achtervoegsel)
Wat is de betekenis?

1. wat iemand denkt
2. de mening van iemand
3. wat iemand bedacht heeft
4. wat iemand kan

Ongelijk (woord met voorvoegsel)
Wat is de betekenis?

1. wel hetzelfde
2. niet hetzelfde
3. niet mogelijk
4. wel mogelijk

Zorgeloos

Geef een omschrijving.

1. met heel veel zorgen
2. met zorgen
3. zorgelijk
4. zonder zorgen

LETTERLIJK

- precies zoals het geschreven is

FIGUURLIJK

- bij wijze van spreken

- er wordt iets anders bedoeld dan er eigenlijk staat

- ook wel beeldspraak genoemd

Helaas kwam er geen kip naar de gratis tennisles

LETTERLIJK

Er kwamen geen kippen naar de gratis tennisles

Helaas kwam er geen kip naar de gratis tennisles

FIGUURLIJK

Er kwam helemaal niemand naar de gratis tennisles

UITDRUKKINGEN

- combinatie van woorden die samen een eigen,

soms figuurlijke, betekenis hebben

- als je niet weet wat een uitdrukking betekent, dan zoek je in het woordenboek naar het eerste belangrijke woord uit de uitdrukking

Maak de uitdrukking af:

Een oogje in het zeil __

1. houden
2. geven
3. varen
4. meten

Maak de uitdrukking af:

Iets op je duimpje __

1. kennen
2. geven
3. zuigen
4. meten

Maak de uitdrukking af:

Doen alsof je neus __

1. snuit
2. kriebelt
3. bloedt
4. niest

Maak de uitdrukking af:

Door de mand __

1. kennen
2. stoppen
3. vallen
4. hangen

OFFICIEEL TAALGEBRUIK

(FORMEEL)

In officiële 

brieven, formulieren en teksten wordt vaak 

formele taal 

gebruikt.

Welk woord past in de zin?
In een aantal ... bleek dat men het ongeluk niet kon voorkomen.

1. grofweg
2. merendeel
3. totaal
4. gevallen

Welk woord past in de zin?
Het ... van de inwoners van Rotterdam bezoekt de parade in de binnenstad.

1. per saldo
2. totaal
3. merendeel
4. kick

Woorden met meerdere betekenissen

Sommige woorden hebben meerdere betekenissen = homoniemen.

Lees de tekst goed, want vaak kun je aan de rest van de tekst zien welke betekenis wordt bedoelt.

Wat betekent het onderstreepte woord in de zin:
De mentor bevestigde dat we morgen het laatste uur vrij hebben.

__________

1. leunen, rusten
2. helpen
3. zei dat het klopte
4. maakte vast

Wat betekent het onderstreepte woord in de zin:
De conciërge bevestigde het nieuwe prikbord aan de muur.

__________

1. leunen, rusten
2. helpen
3. zei dat het klopte
4. maakte vast

Overdrijving (hyperbool)

Minke schreef met koeienletters.

Minke schreef heel groot.

Ironie

 De schrijver zegt iets op een manier waardoor de lezer weet dat het niet serieus bedoeld is. Vaak zegt hij dan het tegenovergestelde van wat hij eigenlijk bedoelt. 

– Het nieuwe fietsenhok is echt fantastisch. Er is niet genoeg plaats voor alle fietsen en je stoot je hoofd tegen de bovenste rekken. Het dak is ook lek, dus je fiets wordt kletsnat.

Gerard gaat dood van de honger.

1. Overdrijving
2. Ironie

Zo, jij hebt echt je best gedaan, wat een mooi cijfer, die 2 voor Engels.

1. Overdrijving
2. Ironie

Quizizz

Naar Quizizz voor woorden hoofdstuk 6 oefenen

2 rondes

https://quizlet.com/_9xaew9?x=1qqt&i=2hvwfz

Aan de slag

1. Pak je boek, schrift en pen
2. Maak opdracht 2,3 en 4 op  blz. 145 t/m  147. Je mag oortjes in, maar MET playlist (je blijft van je telefoon af!)
3. Klaar? Nakijken & verbeteren. Noteer hoeveel goede antwoorden je per opdracht hebt gegeven. 
4. Klaar met nakijken? Ga iets voor een ander vak doen OF ga lezen vanaf blz. 156 in je Nederlands boek.

Bij opdracht 2 waren er 11 vragen. Ik had er:

1. 10-11 goed
2. 8-9 goed
3. 6-7 goed
4. 0-5 goed

Bij opdracht 3 waren er 5 vragen. Ik had er:

1. 5 goed
2. 4 goed
3. 3 goed
4. 0-2 goed

Bij opdracht 4 waren er 6 vragen. Ik had er:

1. 6 goed
2. 5 goed
3. 3 goed
4. 0-2 goed

DOEL

- Je leert begrijpen wat er staat.

- Woordenschatstrategieën toepassen.

Schrijf een ding
op dat je deze les
hebt geleerd.

Stel één vraag over iets dat je nog niet zo goed
hebt begrepen.