3.3 Hoe werkt de markt?

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoe werkt de markt?

In deze les...

- Herhalen Elasticiteit

- Marktvormen

Elastisch

Iets is (prijs)elastisch als de vraag sterk  reageert op een verandering van de prijs.

Als de prijs met bijvoorbeeld 1% stijgt, zal de gevraagde hoeveelheid met meer dan 1% dalen.

Andersom, als de prijs met bijvoorbeeld 1% daalt, zal de gevraagde hoeveelheid met meer dan 1% stijgen.

Inelastisch

Iets is (prijs)inelastisch als de vraag niet sterk  reageert op een verandering van de prijs.

Als de prijs met bijvoorbeeld 1% stijgt, zal de gevraagde hoeveelheid met minder dan 1% dalen.

Andersom, als de prijs met bijvoorbeeld 1% daalt, zal de gevraagde hoeveelheid met minder dan 1% stijgen.

Er is sprake van een elastisch vraag. De prijs stijgt met 2%. De vraag zal...

1. met meer dan 2% dalen
2. met minder dan 2% dalen
3. met meer dan 2% stijgen
4. met minder dan 2% stijgen

Berekening prijselasticiteit

De prijselasticiteit kun je als volgt berekenen:

                    

E_v tussen 0 en -1: inelastisch

E_v kleiner dan -1: elastisch

De prijs daalt met 10% en
hierdoor stijgt de vraag met 20%.
Hoe groot is de elasticiteit
en is dit elastisch of inelastisch?

1. Ev = -2 Inelastisch
2. Ev = -2 Elastisch
3. Ev = -0,5 Inelastisch
4. Ev = -0,5 Elastisch

Uitleg

De formule van de elasticiteit is:

E_v = 20% / - 10% = -2

Dit is kleiner dan -1, dus elastisch

De prijs stijgt met 10%. Verder is gegeven dat de elasticiteit -1 is.
Met hoeveel verandert de vraag?

1. Daalt met 1%
2. Daalt met 10%
3. Stijgt met 10%
4. Dat kun je niet zeggen

Uitleg

De formule van de elasticiteit is:

- 1 = proc. ver. Qv / 10%

procentuele verandering vraag = -1 x 10% = - 10%

Stel, de prijs daalt met 5%.
De elasticiteit is -2.
Met hoeveel verandert de vraag?

1. Stijgt met 10%
2. Stijgt met 2,5%
3. Daalt met 2,5%
4. Daalt met 10%

Uitleg

De formule van de elasticiteit is:

- 2 = proc. ver. Qv / - 5%

procentuele verandering vraag = -2 x - 5% = 10%

Er is sprake van een inelastische vraag. Gegeven is verder dat de prijs daalt.
Wat zal er met de vraag gebeuren?

1. De vraag zal met een groter percentage dalen dan de prijs.
2. De vraag zal met een kleiner percentage dalen dan de prijs.
3. De vraag zal met een groter percentage stijgen dan dat de prijs daalt.
4. De vraag zal met een kleiner percentage stijgen dan dat de prijs daalt.

Uitleg

Bij een inelastische vraag, zal de procentuele verandering van de vraag kleiner zijn dan de procentuele verandering van de prijs. Als de prijs dus daalt, zal de procentuele stijging van de vraag dus kleiner zijn dan de procentuele daling van de prijs.

De elasticiteit is -3. De gevraagde hoeveelheid is met 15% gestegen. Met hoeveel is de prijs gedaald?

1. 3%
2. 5%
3. 15%
4. 45%

Uitleg

De formule van de elasticiteit is:

- 3 = 15 / procentuele verandering van de prijs

procentuele verandering prijs = 15% / - 3 = - 5%

(Dus met 5 % gedaald.)

Wat kun/ ken je na deze les?

- Je kent de vier verschillende marktvormen

- Je kan deze marktvormen onderscheiden door het type product en het aantal aanbieders.

Type product

- Homogene producten: identieke 

producten voor de afnemer

- Heterogene producten: producten 

met kleine verschillen voor de consument

Transparantie van de markt

Iedere marktdeelnemer heeft alle informatie over een product op de markt.

Vrije toe- en uittreding

Hoe moeilijk het is voor een aanbieder om de markt te betreden

Aantal aanbieders

- Een markt met veel aanbieders: De aanbieder heeft weinig invloed op de prijs

- Een markt met weinig aanbieders: De aanbieder heeft veel invloed op de prijs

Supermarktketens

Welke marktvorm heeft een supermarkt?

Heterogeen product, weinig aanbieders

Homogeen product, veel aanbieders

Heterogeen product, veel aanbieders

Volkomen concurrentie

- Homogeen product

- Transparante markt

- Eenvoudige toe en uittreding

- Veel aanbieders

- Hoeveelheids-aanpasser

Monopolie

- Moeilijk of onmogelijke toetreding.

- Eén aanbieder en veel vragers.

- Géén transparante markt

- Overheidsmonopolie

- Prijszetter

Oligopolie (homogeen)

- Moeilijke toetreding

- Weinig aanbieders

- Kartelvorming

- Prijzenoorlog

Oligopolie (heterogeen)

- Moeilijke toetreding

- Weinig aanbieders

- Concurreren liever niet op prijs

Monopolistische concurrentie

- Heterogeen product 

- (Relatief) Eenvoudige 

toe- en uittreding

- Veel aanbieders

- Aanbieder kan de prijs 

  gedeeltelijk zelf bepalen

Restaurant de Herdenbergher is een vorm van:

1. Oligopolie
2. Volkomen concurrentie
3. Monopolie
4. Monopolistische concurrentie

Prorail (beheerder van het spoornet) heeft een marktvorm van:

1. Oligopolie
2. Volkomen concurrentie
3. Monopolie
4. Monopolistische concurrentie

Aan de slag.

Maken 3.3

Tot slot

Volgende week Herfstvakantie

Over 2 weken: 3.3 af