Begeleiden in de palliatieve fase en omgaan met levensvragen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1,2

Begeleiden in de palliatieve fase:

• het belang van het levensverhaal
• omgaan met levensvragen

Wat zijn de onderwerpen van  vandaag?

• Begeleiden tijdens de palliatieve fase
• Verlieservaringen 
• Levensvragen wat zijn dat en welke levensvragen kunnen er zijn
• Hoe reageer jij op levensvragen van de cliënt: oefenen met een praktijkvoorbeeld uit de bpv
• Wat heb je nodig om goed in gesprek te gaan over levensvragen?

Palliatieve zorg

Zorg die niet tot doel heeft te genezen, maar zorg die zo lang mogelijk een leven met goede kwaliteit mogelijk maakt

Kenmerken palliatieve zorg

• Kwaliteit van leven en menswaardig sterven staat centraal
  
• De dood is een normaal, natuurlijk proces, dat niet vertraagd of versneld hoeft te worden
  
• Behoeften van de patiënt staan centraal, eigen regie
  
• Lichamelijke, psychische, sociale en zingevingsaspecten integreren ( de 4 dimensies)
  
• Zo dicht mogelijk bij de patiënt organiseren
  
• Aandacht voor mantelzorgers
  
• Onderdeel van regulieren generalistische zorgverlening ( geen specialisme)
  

4 dimensies palliatieve zorg

Fasen in de terminale zorg

Pre-terminale fase

Terminale fase

Palliatie in de stervensfase

Stervensfase

Pre- terminale fase :

Stabiliteit

Ongeveer 3 maanden tot een half jaar

Terminale fase

Achteruitgang in conditie en 

lichamelijk functioneren

Enkele weken tot 2 à 3 maanden

Palliatie in de stervensfase

 

Is het laatste deel (vaak de laatste 3 maanden) van de palliatieve zorg.

Stervensfase

Snelle achteruitgang in

conditie en lichamelijk

functioneren

van enkele uren tot een paar dagen

Verlieservaringen

Wat zijn verlieservaringen:

Onze levensloop is een aaneenschakeling van gebeurtenissen, soms fijne soms minder fijne;

Vroeg of laat moet iedereen afscheid nemen van iets wat hem of haar dierbaar of vertrouwd is;

We noemen dit afscheid nemen een verlieservaring (bv scheiding, verhuizing, ernstige ziektes etc).

Verlieservaringen bij verschillende levensfasen

BLEG'S

BLEG’s : Belangrijke LEvensGebeurtenissen

Overgangsverlies : dit verlies hoort bij het leven en geldt voor iedereen, van kind naar pubertijd, huwelijk, pensionering, overlijden etc.

Incidenteel verlies : dit verlies is onvoorspelbaar, onverwacht en doet de richting van je leven drastisch veranderen, overlijden van een kind, vlucht uit een land, amputatie van een been etc.

Opdracht: Teken je levenslijn 

 In drie stappen je levensloop in beeld met de levenslijn

(Opdracht individueel)

Door het tekenen van een levenslijn in de volgende drie stappen, maak je jouw levensloop letterlijk zichtbaar

• Stap 1: Herinneringen ophalen
  
• Stap 2: Teken je levenslijn
  
• Stap 3: Analyseer je levenslijn
  

Gebruik de instructie zoals deze in de volgende site te vinden is

www.ontwikkelzin.nl

• Teken of beschrijf je levensloop met daarin belangrijke levensgebeurtenissen op het gebied van: relaties, opleiding, werk, gezondheid en hobby’s.
  
• Benoem 2 voorbeelden van overgangsverlies en 2 voorbeelden van incidenteel verlies (BLEGs)
  
• Werk dit voor jezelf uit
  
• De opdracht wordt klassikaal nabesproken m.u.v. van zaken die je voor jezelf wilt houden natuurlijk!
  

www.nsmbl.nl

Nabespreken in tweetallen

Ga twee aan twee de opdracht bespreken m.b.v. de volgende vragen:

• Hoe was het om aan de opdracht te werken?
  
• Welke gebeurtenissen (levensgebieden relaties, opleiding, werk, gezondheid en hobby’s) in je leven hebben indruk op je gemaakt?
  
• Wat valt je op? Bevinden de gekleurde lijnen zich meer aan de ene of juist aan de andere kant van de basislijn? 
  
• Wat zijn hoogte punten/ dieptepunten in je leven?

Het levensverhaal

‘Ieder mens heeft zijn levensverhaal, zijn persoonlijke levensgeschiedenis. Delen ervan zijn te horen als mensen vertellen wat zij hebben meegemaakt. 

Als ouderen en jongeren over ‘vroeger’ vertellen, maken zij anderen deelgenoot van hun belevenissen en van hun hoogte- en dieptepunten. Zij verhalen daarmee ook over de betekenis die gebeurtenissen en mensen voor hen hebben gehad en misschien nog steeds hebben’.

Waarom zou delen van een levensverhaal van belang kunnen zijn?

Wat zijn levensvragen?

Levensvragen

Levensvragen hebben raakvlakken met spiritualiteit, levensbeschouwing, inspiratie en waarden. Het zijn grote vragen over zin en bedoeling van het leven. En het zijn ook de kleine vragen die zich in het alledaagse afspelen. Van ‘wat maakt het leven de moeite waard’ tot ‘wat maakt de dag de moeite waard’. Levensvragen worden ook wel bestaansvragen, zinvragen of ‘trage vragen’ genoemd.

Levensvragen zijn vragen over het leven en onze plaats in de wereld. Het gaat onder meer om:

• Wat maakt het leven de moeite waard om geleefd te worden?
  
• Heeft het leven zin?
  
• Wat is belangrijk in het leven? 
  
• Hoe kun je met ziekte, ouderdom of naderende dood omgaan?
  

Een casus uit de praktijk

Meneer De Pauw is boos omdat hij door zijn nierproblemen en chronische buikpijn alleen maar thuis zit. ‘Waarom overkomt me dit?’ Hij reageert zich af op zijn vrouw. 

Meneer De Pauw (88) krijgt al een paar jaar zorg van het wijkteam. Na een ziekenhuisopname vanwege een flinke urosepsis kreeg hij een verblijfskatheter. Zijn nieren werken nog maar voor 25%.  De wijkverpleging komt 3 keer per week voor een blaasspoeling en 2 keer per dag voor de ADL. Meneer heeft ook vaak last van buikpijn. Daarvoor is nooit een oorzaak gevonden. De wijkverpleegkundigen vermoeden dat stress een rol speelt. Meneer reageert nors en kortaf als de wijkverpleging er is. Wat ook opvalt, is dat mevrouw zich niet prettig lijkt te voelen. Als ze opendoet zie je de vermoeidheid zie je de vermoeidheid in haar gezicht, en diepe frons en verbeten trekken. Meneer geeft bij jou aan dat als de pijn erger wordt hij euthanasie wil.  Hij vindt het lastig om dit met zijn vrouw te bespreken en vraagt jou om erbij te zijn. Oefen dit in gesprek in drietallen. 

Welke vraag leeft er nog bij jou?

Na de vakantie keuze Keuzedelen doorgeven !! 

Als je eenzaam bent, wens ik je liefde.

Als je je down voelt, wens ik je vreugde.

Als je bezorgd bent, wens ik je vrede.

Als je je leeg voelt, wens ik je hoop.

Als je blij bent, wens ik je nog meer blijheid.

Laten we het nieuwe jaar welkom heten.

Fijne feestdagen toegewenst en een leerzaam en liefdevol nieuwjaar!