Lesweek 4: Zorgvragers met MS en spierziekten

• Zelfzorg
• MBO
• Studiejaar 1

Zorgvragers met MS en spierziekten

Les 4

Lesweek 4

IOZ

Planning periode

Lesweek 1: Zorgvragers met een verstandelijke beperking

Lesweek 2: Zorgvragers met dementie

Lesweek 3: Zorgvragers met diabetes

Lesweek 4: Zorgvragers met MS en spierziekten

Lesweek 5: Workshops

Lesweek 6: Zorgvragers met CVA en ziekte van Parkinson

Lesweek 7: Presentaties ken je doelgroepen

Lesweek 8: Workshops

Lesweek 9: Afsluitende week

Wat gaan we vandaag doen?

Thieme

Maatschappelijke zorg KD2016

Titel: Begeleider gehandicaptenzorg MZ

Module 5 Cliënten met aandoeningen aan het centraal zenuwstelsel

5.16 Multiple sclerose en amyotrofische laterale sclerose

5.17 Spina bifida en dwarsleasie

Onderwerpen

Theorie

• Multiple sclerose (MS)
• Amyotrofische laterale sclerose (ALS)

Opdracht

• Dwarslaesie 

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• Je kunt uitleggen wat multiple sclerose (MS) is, inclusief de verschillende vormen van MS (zoals relapsing-remitting en secundair progressieve MS) en hun kenmerken
• Je kunt beschrijven wat amyotrofische laterale sclerose (ALS) is, inclusief de oorzaken, progressie, en de gemiddelde levensverwachting van patiënten.
• Je kunt uitleggen wat een dwarslaesie is, inclusief de oorzaken, typen (volledig of gedeeltelijk), en de impact op de motoriek en sensoriek onder de beschadiging.

Deel 1: MS en ALS

Multiple sclerose (MS) 

Amyotrofische laterale sclerose (ALS)

Wat weet jij over Multiple sclerose (MS)

Ken jij iemand (in je omgeving) die MS heeft?

Vormen van MS

Het is onvoorspelbaar en verschijnt in verschillende vormen.

• snel ontwikkelen of langzaam
• verschillende klachten
• 1,5-2 jaar vorm van MS vastgesteld worden

vroege signalen:

tintelingen, schietende pijn of krachtverlies in een of meer ledematen

Wat is de meest voorkomende vorm van MS?

Relapsing Remitting MS (RR)

• 40% van alle mensen met MS
• perioden van aanvallen en van herstel > elke aanval wordt de myeline in het centraal zenuwstelsel aangetast
• nieuwe klachten of oude klachten verergeren
• aanval duurt enkele dagen tot zes weken
• in de herstelperiode maandenlang geen of weinig klachten

             Secundair Progressieve MS

Wat doet het myelinelaag?

Secundaire Progressieve MS (SP)

• Minder of geen herstelmomenten meer 
• Myelinelaag wordt niet meer (volledig) hersteld
• Langzame achteruitgang
• 40% uiteindelijk SP MS

Oorzaken: onbekend (erfelijkheid, overgevoeligheidsreactie na een virus, voeding, hygiëne)

Diagnose: neurologisch onderzoek > motoriek, coördinatie, gevoel en reflexen. Maar ook MRI-scan en lumbaalpunctie (hersenvocht afnemen)

Behandeling: combinatie van medicijnen en therapieën

Wat voor therapieën?

Welke van de onderstaande klachten behoort tot MS-klachten?

1. Gehoorverlies
2. Blaasproblemen
3. Spierspasmen
4. Stemmingswisselingen

Lichamelijke verschijnselen

• spraakstoornis;
• motorische klachten;
  
• sensibiliteitsstoornissen (gevoelsstoornissen);
  
• coördinatieklachten;
• problemen met het gezichtsvermogen;
  
• blaasklachten;
  
• darmklachten;
  
• seksuele problemen;
  
• toenemende verzwakking van de keel- en ademhalingsspieren.

Psychische verschijnselen

• cognitieve problemen;
  
• depressies, angsten;
  
• verlies van initiatief, lusteloosheid en onverschilligheid;
  
• verlies van gevoel van beschaafde omgangsnormen;
  
• verlies van controle over emoties, snelle stemmingswisselingen, sneller in tranen of boos.

Deel 1: MS en ALS

    Multiple sclerose (MS) 

Amyotrofische laterale sclerose (ALS)

Wat weet jij over Amyotrofische laterale sclerose (ALS)?

Amyotrofische laterale sclerose (ALS)

Is een ziekte waarbij de motorische zenuwcellen in het ruggenmerg en het onderste deel van de hersenen (hersenstam) afsterven.

• Functie verlies: spieren (behalve hartspieren)
• > aangetaste zenuwcellen kunnen geen signalen doorgeven aan de spieren
• Oorzaak: onbekend (5-10% erfelijkheid)
• Geen medicijnen die het proces stoppen of genezen
• Komt even vaak voor als MS
•         300 keer de diagnose gesteld
• 40 +
• Mannen

Genadeloze ziekte

Momenteel is de gemiddelde levensverwachting van een ALS-patiënt slechts drie tot vijf jaar.

Symptomen zijn vaag in beginfase:

• krachtverlies in armen, wat zich kan uiten in ‘onhandigheid’, dingen laten vallen;
  
• moeite met fijne motoriek;
  
• moeilijkheden bij het lopen;
  
• klapvoet (door verlamming ‘klapt’ de voet naar beneden tijdens het lopen);
  
• vermoeidheid;
• fasciculaties en spierkrampen + dwanghuilen en dwanglachen.

Fasciculaties

zijn zichtbare, kleine, onwillekeurige spierbewegingen onder de huid

Dwanglachenen dwanghuilen

de momenten waarop cliënten met ALS lachen of huilen kloppen wel maar het is ‘overdreven’ of zij kunnen er niet mee stoppen: controleverlies

In een latere fase zijn de meest voorkomende symptomen:

  

• problemen bij het eten, slikken met gevaar voor longontsteking;
  
• spraakproblemen;
  
• zwakker worden van armen en benen tot volledige verlamming;
  
• afhangen van het hoofd door spierkrachtverlies van nekspieren;
  
• ademhalingsproblemen;
  
• angst en somberheid.

Deel 2: Dwarslaesie

Ontstaat na een beschadiging of aandoening van het ruggenmerg, waardoor de continuïteit van het ruggenmerg wordt onderbroken.

• leidt tot uitval van de motoriek (verlamming)
• uitval van het gevoel onder die beschadiging

           doorknippen van een telefoonkabel

1. prikkels die van de hersenen komen kunnen het gedeelte van het ruggenmerg onder de laesie (breuk) niet meer bereiken
2. prikkels die in het onderste deel van het ruggenmerg binnenkomen kunnen het deel boven de laesie en dus ook de hersenen niet meer bereiken

Trauma

Operatie

Aangeboren afwijking

Ziekte van het zenuwstelsel

Jouw rol

Waarom is het belangrijk om kennis te hebben van deze doelgroep?

• Om de beste mogelijke ondersteuning te bieden;
• Mensen met een dwarslaesie hebben specifieke fysieke, emotionele en sociale behoeften;
• Het begrijpen van deze aspecten stelt de maatschappelijk werker in staat om gerichte hulp en begeleiding te bieden, het juiste netwerk van zorg te coördineren, en effectief te communiceren met andere zorgprofessionals;
• Dit zorgt ervoor dat de cliënt de nodige middelen en aanpassingen krijgt om een zo zelfstandig en kwalitatief mogelijk leven te leiden.

Opdracht

''Woordweb maken over Dwarslaesie.''

Doel: Je krijgt inzicht in de verschillende aspecten van een dwarslaesie en leren deze informatie overzichtelijk en visueel aantrekkelijk te presenteren

Benodigdheden: 

- A3-papier

- Kleurpotloden, stiften of markers

- Internet of boeken voor onderzoek (maak ook gebruik van Thieme)

Presentatie

Tijd: 30 minuten (incl. presenteren)

Vragen en deelonderwerpen:

• Wat is een dwarslaesie?
• Wat zijn de oorzaken van een dwarslaesie?
• Wat zijn de fysieke gevolgen van een dwarslaesie?
• Welke emotionele en psychologische uitdagingen kunnen mensen met een dwarslaesie ervaren?
• Welke behandelingen en revalidatie mogelijkheden zijn er?
• Wat zijn de sociale en maatschappelijke implicaties van het leven met een dwarslaesie?
• Welke hulpmiddelen en aanpassingen kunnen mensen met een dwarslaesie helpen?
• Hoe kan een maatschappelijk werker ondersteuning bieden aan iemand met een dwarslaesie?

Tip: Gebruik kleurcodering om verschillende aspecten (fysiek, emotioneel, sociaal) te onderscheiden. 

Voeg visuele elementen toe zoals tekeningen,            symbolen of pictogrammen om het woordweb aantrekkelijk en begrijpelijk te maken

Klaar?

• Hang je woordweb op een gewenste plaats aan de muur mbv plakband
• We wachten op elkaar
• Iedereen klaar? Bespreken maar!
• Kort samenvatten

Zelfstandig werken

Maatschappelijke zorg KD2016

Titel: Begeleider gehandicaptenzorg MZ

Module 5 Cliënten met aandoeningen aan het centraal zenuwstelsel

5.16 Multiple sclerose en amyotrofische laterale sclerose

5.17 Spina bifida en dwarsleasie

Leerdoelen check

Jij kunt nu...

• Uitleggen wat multiple sclerose (MS) is, inclusief de verschillende vormen van MS (zoals relapsing-remitting en secundair progressieve MS) en hun kenmerken
  
• Beschrijven wat amyotrofische laterale sclerose (ALS) is, inclusief de oorzaken, progressie, en de gemiddelde levensverwachting van patiënten.
  
• Uitleggen wat een dwarslaesie is, inclusief de oorzaken, typen (volledig of gedeeltelijk), en de impact op de motoriek en sensoriek onder de beschadiging.

Ik geef mijn houding tijden deze les het volgende cijfer:

110

Ik geef deze les het volgende cijfer:

110

Ik heb de volgende feedback
voor deze les:

Vooruitblikken

Thieme

Titel: Begeleider gehandicaptenzorg MZ

Module 5 Cliënten met aandoeningen aan het centraal zenuwstelsel

5.16 Zorgvragers met een cerebrovasculair accident (CVA)

5.17 Zorgvragers met de ziekte van Parkinson