Tijdvak 4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Vandaag:

Herhaling tijdvak 3 en begin uitleg tijdvak 4

Wat was GEEN oorzaak van de snelle uitbreiding van het Arabische rijk in de 7e en 8e eeuw?

1. de Perzische en Byzantijnse rijken waren ernstig verzwakt
2. ze werden geholpen door de overwonnen volken
3. ze waren militair sterk door hun nomadisch bestaan
4. Het Romeinse Rijk viel uiteen

Leg uit op welke terreinen de Arabische cultuur veel hoger ontwikkeld was dan de Europese cultuur

Wat is NIET waar over de vroege middeleeuwen in Europa?

1. Er was een hofstelsel
2. Er was een agrarisch urbane samenleving
3. Het was onveilig door rondtrekkende volken
4. Het was autarkisch

Het feodale stelsel is hetzelfde als het hofstelsel

1. Juist
2. Onjuist

Wat is NIET waar over het feodale stelsel?

1. Het is een politiek systeem
2. Een ander woord is leenstelsel
3. Het werd bedacht rond het jaar 500
4. Het werd bedacht rond het jaar 800

Leg uit wat de tweezwaardenleer is

Leg uit hoe steden terugkeerden in de late middeleeuwen

Een uitspraak: Het ontstaan van een zelfvoorzienende samenleving in de tijd van monniken en ridders was een gevolg van de ondergang van het West-Romeinse rijk. Leg deze uitspraak uit.

De bron gaat over een kenmerk van de feodale verhoudingen in 757. Een eeuw later had dit kenmerk een andere betekenis gekregen. 

Leg deze verandering uit en geef er een verklaring voor.

Bron 1

Uit koninklijke annalen (757):

Tassilo, hertog van Beieren, kwam zich in vazalschap aanbevelen. Hij zwoer talrijke eden, de hand op de relieken van heiligen, en hij beloofde trouw aan koning Pepijn en aan zijn zonen Karel en Karloman, zoals van rechtswege een vazal verplicht is, met een rechtgeaarde geest en trouwe onderdanigheid, die een vazal moet betuigen aan zijn heren.

Uit: J. Demey e.a., Ons verleden in documenten, Lier 1974.

De bron gaat over een kenmerk van de feodale verhoudingen in 757. Een eeuw later had dit kenmerk een andere betekenis gekregen.

Leg deze verandering uit en geef er een verklaring voor.

Gebruik de bron

Leg uit:

- bij welk kenmerkend aspect van de tijd van steden en staten de tekst van de paus past en

- of de paus zijn doel heeft bereikt in Frankrijk.

 Uit een bekendmaking van paus Bonifatius VIII (1302):

Want de Heer heeft gezegd: ‘Er is slechts één herder en één kudde’ (Johannes X, 16*). Dat deze over twee zwaarden beschikt, een geestelijk en een wereldlijk, dat leren ons de woorden van het Evangelie (Lucas XXII, 38*). Want als de Apostel** zei: ‘Zie, hier zijn twee zwaarden’, dan antwoordde de Heer niet: ‘Het is te veel’, maar: ‘Het is genoeg’. Wie nu zegt dat het wereldlijk zwaard niet in de handen van Petrus’ opvolgers (de pausen) moet zijn, die let niet goed op het woord van de Heer: ‘Steek uw zwaard in eigen schede’ (Mattheus XXVI, 52*). Beide zwaarden, het geestelijk en het wereldlijk, heeft de Kerk in haar macht. Het een moet echter voor de Kerk gebruikt worden, het andere door haar. Het ene behoort de priester toe, het andere moet door de handen van koningen en ridders gebruikt worden, wanneer en zolang de priester het wil. Het ene zwaard moet echter aan het andere ondergeschikt zijn, de wereldlijke macht moet zich naar de geestelijke schikken.

* aanduiding van het Bijbelfragment

** leerling van Jezus

Uit: J. Demey e.a., Ons verleden in documenten, Lier 1974.

Leg uit:
- bij welk kenmerkend aspect van de tijd van steden en staten de tekst van de paus past en
- of de paus zijn doel heeft bereikt in Frankrijk.

Uit de afbeelding kun je opmaken dat er verschillende soorten contact waren tussen kruisridders en Arabieren in de tijd van de kruistochten.

Leg dit uit.

Kruisvaarders en Arabieren (Franse tekening uit 15e eeuw)

Uit de afbeelding kun je opmaken dat er verschillende soorten contact waren tussen kruisridders en Arabieren in de tijd van de kruistochten.
Leg dit uit.