5.3 De Reformatie: kritiek van Luther, 95 stellingen (1517):
aflaathandel ("bedrog")
heiligenverering ("afgoderij")
sacramenten ("alleen doop, avondmaal en biecht")
onaantastbaarheid van de paus ("slechts God kan vergiffenis schenken")
1 / 43
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6
This lesson contains 43 slides, with interactive quizzes, text slides and 6 videos.
Items in this lesson
5.3 De Reformatie: kritiek van Luther, 95 stellingen (1517):
aflaathandel ("bedrog")
heiligenverering ("afgoderij")
sacramenten ("alleen doop, avondmaal en biecht")
onaantastbaarheid van de paus ("slechts God kan vergiffenis schenken")
Slide 1 - Slide
noem de in jouw ogen belangrijkste karaktertrek van 'de Nederlander'
Slide 2 - Mind map
Johannes Calvijn
1509 - 1564
Franse kerkhervormer
vestigde zich in Genève
predestinatieleer
nadruk op eenvoud en soberheid
consitorie (kerkelijke rechtbank)
4 kerkelijke ambten: doctoren, predikanten, ouderlingen en diakenen
veel volgelingen in Nederland
Slide 3 - Slide
Lutheranisme:
1. in de hemel door oprecht geloof en berouw
2. vorst is hoofd van de kerk en verzet is niet toegestaan
3. doop, biecht, avondmaal
Overeenstemming over:
4. afwijzen celibaat
5. bijbel is basis van het geloof
6. geen heiligenverering
Calvinisme:
1. predestinatieleer (God heeft bepaald wie in de hemel komt)
2. geen kerkhoofd, verzet tegen een vorst is mogelijk (vanuit de elite!!)
3. geen biecht, wel doop/avondmaal
Slide 4 - Slide
reactie katholieke kerk op Hervorming
Concilie van Trente (1545-1563):
1. aflaatbrief verboden, aflaat bleef geloofswaarheid
2. celibaat herbevestigd
3. heiligenverering bleef
4. priesteropleiding verbeterd
5. bisschop moet theoloog zijn
6. inquisitie pakt ketters aan
Slide 5 - Slide
Slide 6 - Slide
inquisitie
Slide 7 - Slide
kerkelijke rechtbank
Slide 8 - Slide
spotpenning nav concilie van Trente
dubbelportret
links: de paus met tiara
rechts: de paus als nar
boven de paus: 666
= Getal van het Beest >
boodschap:
Paus is de antichrist
Slide 9 - Slide
Waarom heeft Luther succes?
Door de uitvinding van de boekdrukkunst kunnen de teksten van Luther snel worden gekopieerd en verspreid.
Luther wordt gesteund én beschermd door machtige Duitse vorsten.
De ideeën (van eenvoud en soberheid) spreken veel arme gelovigen aan.
Veel gelovigen zijn het niet eens met de aflaten: Luther durft er iets van te zeggen.
Slide 10 - Slide
Gevolgen Hervorming/Reformatie:
RK kerk viel uiteen, protestantse kerken scheidden zich af,
Veel (godsdienst-)strijd/-oorlogen en executies, ook van protestantse zijde zie: martelaren van Gorcum (1572)
Slide 11 - Slide
geuzenleider Lumey
rk geestelijken uit Gorcum worden opgehangen in Brielle (1572)
Slide 12 - Slide
Slide 13 - Slide
bedevaartskerk
in Den Briel
Slide 14 - Slide
relieken martelaren o.a. in Sint-Nicolaaskerk in Brussel
Slide 15 - Slide
Gevolgen Hervorming/Reformatie:
RK kerk viel uiteen, protestantse kerken scheidden zich af,
Veel (godsdienst-)strijd/-oorlogen
sommige landen bleven (overwegend) katholiek, andere protestant.
Het Duitse Rijk versnipperde: de plaatselijke vorst bepaalde het geloof van zijn onderdanen (1555: Vrede van Augsburg)
Frankrijk/Oostenrijk/Italië bleven katholiek
Scandinavische landen werden lutheraans
Noordelijke Nederlanden werden calvinistisch (> 80-jarige Oorlog)
Engeland werd Anglicaans (Hendrik VIII)
Slide 16 - Slide
Slide 17 - Slide
Maak aan de hand van drie beeldelementen duidelijk wat het standpunt van de kunstenaar is inzake de Reformatie
Slide 18 - Open question
'de zielenvisserij' - Van der Venne, 1614
Slide 19 - Slide
Video
Histoclip: Luther en de Hervorming
Slide 20 - Slide
Slide 21 - Video
korte terugblik n.a.v. cartoon
Slide 22 - Slide
Leg met twee beeldelementen uit wat de cartoonist heeft willen zeggen met deze prent
Toelichting:
1. Op de linkerprent is Jezus te zien die, volgens één van de verhalen in de bijbel, in woede ontsteekt als hij ziet dat in de tempel producten worden verhandeld.
2. op de rechterprent is de paus bezig aflaatbrieven te ondertekenen.
Slide 23 - Slide
Slide 24 - Slide
andere spotprent:
Slide 25 - Slide
Leg met twee beeldelelementen uit wat de cartoonist met deze prent heeft wilen zeggen
Slide 26 - Slide
Slide 27 - Open question
Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...
...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst
Slide 28 - Slide
interieur Dom van Freising
Interieur protestantse kerk
Slide 29 - Slide
'religieuze landkaart' na Reformatie:
In Engeland: Hendrik VIII sticht Anglicaanse Kerk (1534)
In het Duitse Rijk bepalen de vorsten het geloof van onderdanen (1555)
Frankrijk, Spanje en Oostenrijk bleven katholiek
Scandinavische landen werden (overwegend) Lutheraans
De Noordelijke Nederlanden werden calvinistisch na oorlog (1586-1648)
Slide 30 - Slide
Slide 31 - Video
Slide 32 - Video
Slide 33 - Video
Protestantse kerk of Katholieke kerk?
Verering van heiligen
A
Protestantse kerk
B
Katholieke kerk
Slide 34 - Quiz
Protestantse kerk of Katholieke kerk?
Sobere handelingen
A
Protestantse kerk
B
Katholieke kerk
Slide 35 - Quiz
Protestantse kerk of Katholieke kerk?
Verering van relieken
A
Protestantse kerk
B
Katholieke kerk
Slide 36 - Quiz
Protestantse kerk of Katholieke kerk?
De Paus is de leider
A
Protestantse kerk
B
Katholieke kerk
Slide 37 - Quiz
Welke van de stellingen is juist?
1 Toen Luther zijn stellingen bedacht wilde hij een nieuwe kerk beginnen.
2 De Paus wilde wel met Luther praten over zijn ideeën.
A
Alleen 1 is juist
B
Alleen 2 is juist
C
Beide zijn juist
D
Beide zijn onjuist
Slide 38 - Quiz
Maarten Luther is het niet eens met de grote rijkdommen van de Kerk en de geestelijken.
Op welke manier kwam de Kerk aan haar rijkdommen?
A
Mensen kochten hun zonden af met een aflaat.
B
Mensen handelden met de Kerk.
C
De Kerk veroverde rijke gebieden.
D
Mensen hadden medelijden met Kerk en gaven geld.
Slide 39 - Quiz
Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd
Slide 40 - Open question
Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen