1.2 Politieke stromingen (2b)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Paragraaf 2: Politieke stromingen

Staatsinrichting van Nederland

Antwoord

C

4 Hieronder staan twee politieke wensen van de katholieken rond 1900:

1 De overheid moet zorgen voor betere arbeidsomstandigheden.

2 Er moet financiële gelijkstelling komen van het bijzonder onderwijs en het openbaar onderwijs.

Hieronder staan vier groepen: a feministen

b liberalen

c protestanten d socialisten

Deze groepen waren het soms met de katholieken eens over hun politieke wensen en soms ook niet.

 Geef per politieke wens van de katholieken aan bij welke groep die wens óók past. Let op! Een groep mag maar één keer worden

gebruikt. Er blijven twee groepen over.

Doe het zo:

Bij wens 1 past ook groep … (vul letter in). Bij wens 2 past ook groep … (vul letter in).

4 Hieronder staan twee politieke wensen van de katholieken rond 1900:

1 De overheid moet zorgen voor betere arbeidsomstandigheden.

2 Er moet financiële gelijkstelling komen van het bijzonder onderwijs en het openbaar onderwijs.

Hieronder staan vier groepen: 

a feministen

b liberalen

c protestanten d socialisten

 Geef per politieke wens van de katholieken aan bij welke groep die wens óók past. Let op! Een groep mag maar één keer worden

gebruikt. Er blijven twee groepen over.

Doe het zo:

Bij wens 1 past ook groep … (vul letter in). Bij wens 2 past ook groep … (vul letter in).

Antwoord

• Bij Thorbecke hoort 1 (= De belangrijkste liberale politicus van de 19e eeuw) 1  punt

• Bij Kuyper hoort 5 (= Een protestantse leider met veel nieuwe ideeën) 1 punt
  

Antwoord

C

Tekst

socialisme

katholieken

liberalen

protestantse

Tekst

socialisme

katholieken

liberalen

protestantse

Tekst

socialisme

katholieken

liberalen

protestantse

Tekst

socialisme

katholieken

liberalen

protestantse

Vrijheid

Socialisten

Protestanten

Katholieken

Liberalen

§1.2

Politieke stromingen

A

Een liberaal parlement

Leerdoel:

Je kan uitleggen welke stromingen in het parlement bestonden en dat de liberalen de macht hadden.

Begrippen:

liberalisme

socialisme

confessionalisme

B

Sociale kwestie en schoolstrijd

Leerdoel:

Je kan beschrijven dat aanhangers van de verschillende politieke stromingen niet hetzelfde dachten over bijzonder onderwijs en de sociale kwestie

Begrippen:

industriële revolutie

verstedelijking

sociale kwestie

C

Stromingen organiseren zich

Leerdoel:

Je kan uitleggen hoe politieke stromingen zich onderling steeds meer gingen onderscheiden.

Begrippen:

emancipatie

verzuiling

 

censuskiesrecht

algemeen kiesrecht

 

sociale wetten

schoolstrijd

Leerdoel:

Je kan uitleggen welke stromingen in het parlement bestonden en dat de liberalen de macht hadden.

Begrippen:

liberalisme

socialisme

confessionalisme

§1.2

Politieke stromingen

A

DeBoze burgers

Een liberaal parlement

 

censuskiesrecht

algemeen kiesrecht

Stroming	Kernwoord	Kern
Liberalisme	Vrijheid	Hogere burgerij. Liberalen willen dat mensen zoveel mogelijk vrij zijn. De overheid moet zich niet veel bemoeien met mensen en de economie.
Socialisme	Gelijkheid	Arbeiders. Socialisten vinden dat iedereen gelijkwaardig is. De regering moet armen (arbeiders) helpen met wetten en regels.
Confessionalisme	Geloof	Het geloof moet centraal staan bij het besturen van het land. Er waren twee groepen confessionelen: protestanten en katholieken De protestanten werden ook wel de kleine luyden genoemd

Gevolgen industriële revolutie:

• Verstedelijking
  
• De sociale kwestie

Leerdoel:

Je kan beschrijven dat aanhangers van de verschillende politieke stromingen niet hetzelfde dachten over bijzonder onderwijs en de sociale kwestie

Begrippen:

industriële revolutie

verstedelijking

sociale kwestie

§1.2

Politieke stromingen

B

DeBoze burgers

Sociale kwestie en schoolstrijd

 

sociale wetten

schoolstrijd

Verstedelijking:

• Veel arme mensen trokken naar de fabriek voor werk
• Gevolg: ontstaan steden. Dit noem je verstedelijking

§1.2

Politieke stromingen

B

DeBoze burgers

Sociale kwestie en schoolstrijd

De verslechtering van leef- en werkomstandigheden werd de sociale kwestie genoemd:

• Lage lonen
• Massale werkloosheid
• Vrouwen- en kinderarbeid
• Slechte woonomstandigheden
• Slechte werkomstandigheden

§1.2

Politieke stromingen

B

DeBoze burgers

Sociale kwestie en schoolstrijd

Er waren nog weinig wetten om arme arbeiders te helpen. Dit soort wetten noem je sociale wetten.

De enige wet die er was:

• armenwet. 

§1.2

Politieke stromingen

B

DeBoze burgers

Sociale kwestie en schoolstrijd

Sociale kwestie: 

Hoe zorgen we voor de armen?

Socialisten: Maak meer sociale wetten om armen te helpen.

Liberalen: Tegenstander sociale wetten. Regering moet zich niet bemoeien met burgers. 

Confessionelen: God had rijk en arm bepaald. Wetten waren dus niet nodig.

§1.2

Politieke stromingen

B

DeBoze burgers

Sociale kwestie en schoolstrijd

Een belangrijk conflict tussen liberalen, socialisten en confessionelen over onderwijs

De schoolstrijd:

• In Nederland was Openbaar onderwijs en Bijzonder onderwijs 

• De overheid betaalde alleen het neutrale Openbaar onderwijs:

Confessionelen: Overheid moet ook bijzonder onderwijs betalen

Liberalen: Betalen alleen openbaar neutraal onderwijs

Socialisten: ?

§1.2

Politieke stromingen

B

DeBoze burgers

Sociale kwestie en schoolstrijd

Wat: 1) Maken vraag 7 t/m 10 op blz. 19 

          2) herhalen oefenboek § 1.2 op blz. 7

          3) oefenen met een examenvaardigheden

          4) ..............

Hoe: je mag samenwerken of alleen

Tijd: 20 minuten