1.2 Politieke stromingen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Politieke stromingen

Staatsinrichting van Nederland

...uitleggen welke stromingen in het parlement bestonden 

en dat de liberalen de macht hadden.

...beschrijven dat aanhangers van de verschillende politieke stromingen niet hetzelfde dachten over bijzonder onderwijs en de sociale kwestie

...uitleggen hoe politieke stromingen zich onderling 

steeds meer gingen onderscheiden.

Aan van deze paragraaf kan je...

om er in te komen een filmpje...

Lees blz 16

Welke drie stromingen waren er in het parlement?

Wat is censuskiesrecht

Wat is algemeen kiesrecht

Vorige les:

De Luxemburgse kwestie

liberalen, socialisten en confessionelen

Liberalen	Socialisten	Confessionelen
VVD D66	PvdA SP	CDA CU SGP

Wat zien we tegenwoordig nog terug  van deze stromingen?

• 1848: een parlementaire democratie, maar lang niet iedereen mocht stemmen.
• censuskiesrecht: alleen mensen die rijk genoeg zijn om een bepaald bedrag aan belasting te betalen, mogen stemmen. (11% van de volwassen mannen)
• Vrouwen hadden geen stemrecht.
• Veel rijke mannen stemden op de liberalen. Zij hadden dan ook de macht in het parlement
  
  
• De socialisten wilden het anders. Zij wilden algemeen kiesrecht 

§1.2

Politieke stromingen

A

DeBoze burgers

Een liberaal parlement

Gevolgen industriële revolutie:

• Verstedelijking
  
• De sociale kwestie

Leerdoel:

Je kan beschrijven dat aanhangers van de verschillende politieke stromingen niet hetzelfde dachten over bijzonder onderwijs en de sociale kwestie

Begrippen:

industriële revolutie

verstedelijking

sociale kwestie

§1.2

Politieke stromingen

B

DeBoze burgers

Sociale kwestie en schoolstrijd

 

sociale wetten

schoolstrijd

Lees blz 18

Hoe denken de aanhangers van verschillende stromingen over de sociale kwestie en het onderswijs

De Het probleem van de slechte woon- en werkomstandigheden wordt de sociale kwestie genoemd

• Lage lonen
• Massale werkloosheid
• Vrouwen- en kinderarbeid
• Slechte woonomstandigheden
• Slechte werkomstandigheden

§1.2

Politieke stromingen

B

DeBoze burgers

Sociale kwestie en schoolstrijd

Er waren nog weinig wetten om arme arbeiders te helpen. Dit soort wetten noem je sociale wetten.

De enige wet die er was:

• armenwet. 

§1.2

Politieke stromingen

B

DeBoze burgers

Sociale kwestie en schoolstrijd

Socialisten: Maak meer sociale wetten om armen te helpen.

Liberalen: Tegenstander van dit soort wetten. Regering moet zich niet bemoeien met burgers. 

Confessionelen: God had rijk en arm bepaald. Wetten waren dus niet nodig.

§1.2

Politieke stromingen

B

DeBoze burgers

Sociale kwestie en schoolstrijd

Schoolstrijd: Een politieke ruzie over de vraag wie het bijzonder onderwijs moet betalen 

• In NL: Openbaar onderwijs en Bijzonder onderwijs (protestants of katholiek onderwijs).
• De overheid betaalde alleen Openbaar onderwijs. Confessionelen vonden dat Bijzonder onderwijs ook betaald moest worden door de overheid. De liberalen waren hier tegen.
• Deze politieke ruzie wordt de schoolstrijd genoemd

§1.2

Politieke stromingen

B

DeBoze burgers

Sociale kwestie en schoolstrijd

Liberalen: De overheid is niet verantwoordelijk voor godsdienstlessen (kerk en staat zijn gescheiden)

Confesionelen: Overheid moet ook het bijzonder onderwijs betalen

(bijzonder onderwijs: katholieke en protestante scholen)

§1.2

Politieke stromingen

B

DeBoze burgers

Sociale kwestie en schoolstrijd

Samenvattend:

De aanhangers van de verschillende politieke stromingen verschillend over de armoede en het onderwijs.

- de sociale kwestie 

-de schoolstrijd

§1.2

Politieke stromingen

A

Een liberaal parlement

Leerdoel:

Je kan uitleggen welke stromingen in het parlement bestonden en dat de liberalen de macht hadden.

Begrippen:

liberalisme

socialisme

confessionalisme

B

Sociale kwestie en schoolstrijd

Leerdoel:

Je kan beschrijven dat aanhangers van de verschillende politieke stromingen niet hetzelfde dachten over bijzonder onderwijs en de sociale kwestie

Begrippen:

industriële revolutie

verstedelijking

sociale kwestie

C

Stromingen organiseren zich

Leerdoel:

Je kan uitleggen hoe politieke stromingen zich onderling steeds meer gingen onderscheiden.

Begrippen:

emancipatie

verzuiling

 

censuskiesrecht

algemeen kiesrecht

 

sociale wetten

schoolstrijd

Afsluiting

Stroming	Kernwoord	Kern
Liberalisme	Vrijheid	Hogere burgerij. Liberalen willen dat mensen zoveel mogelijk vrij zijn. De overheid moet zich niet veel bemoeien met mensen en de economie.
Socialisme	Gelijkheid	Arbeiders. Socialisten vinden dat iedereen gelijkwaardig is. De regering moet armen (arbeiders) helpen met wetten en regels.
Confessionalisme	Geloof	Het geloof moet centraal staan bij het besturen van het land. Er waren twee groepen confessionelen: protestanten en katholieken De protestanten werden ook wel de kleine luyden genoemd

Maak de vragen 1 t/m 10 

Blz 17 t/m 19

klaar? Test je zelf online paragraaf 1

C: stromingen organiseren zich

Je kunt uitleggen hoe de politieke stromingen zich onderling steeds meer gingen onderscheiden

De verschillende groepen gingen streven naar gelijke rechten.

(armen hadden geen kiesrecht, minder kans op scholing of goede gezondheidszorg)

Welke groepen ook al weer?

Liberalen

socialisten

Katholieken (confessionelen)

Protestanen (confessionelen)

wat weten we nog?

Tekst

socialisme

katholieken

liberalen

protestantse

Tekst

socialisme

katholieken

liberalen

protestantse

Tekst

socialisme

katholieken

liberalen

protestantse

Tekst

socialisme

katholieken

liberalen

protestantse

Vrijheid

Socialisten

Protestanten

Katholieken

Liberalen

Censuskiesrecht was het kiesrecht wat de liberalen graag wilden. Wat is 'censuskiesrecht'?

1. Alleen rijke mannen en vrouwen hadden kiesrecht
2. Alleen de koning bepaalde wie mocht stemmen
3. Alleen de adel en kooplieden mochten stemmen
4. Alleen een groep rijke mannen had kiesrecht

Wie was een bekende Nederlandse politicus?

1. Thorbecke
2. Einstein
3. Mozart
4. Picasso

Wie is deze man en bij welke politieke stroming hoorde hij?

Wie heeft de grondwet van 1848 gewijzigd?

1. Scheapman
2. Thorbecke
3. Willem 2
4. Troelstra

Welke politieke stroming was voorstander van de grondwetswijziging?

1. Conservatief
2. Socialisme
3. Feminisme
4. Liberaal

Wie was de koning van Nederland in 1848?

1. Willem 2
2. Willem 1
3. Willem 3
4. Thorbecke

Welke politieke partij is liberaal?

1. VVD
2. PvdA
3. CDA
4. VARA

Liberalisme

Conservatief

Socialisme

MAAK OPDRACHT 1 T/M 10 BLZ 16 EN 19

KLAAR: VRAAG HET ANTWOORDMODEL

VUL HET GELE BOEKJE IN T/M VRAAG 

Je mocht in Nederland alleen stemmen als je rijk genoeg was. Dit noemen we het censuskiesrecht.
Vrouwen mochten sowieso niet stemmen.
De liberalen hadden de macht in het parlement. De socialisten wilden dit anders.
Zij wilden algemeen kiesrecht. 

De opkomst van de industriële revolutie zorgde voor veranderingen in de maatschappij: verstedelijking en de sociale kwestie. Voorbeelden zijn lage lonen, massale werkloosheid, kinderarbeid en slechte woon- en werkomstandigheden. Er waren nog maar weinig sociale wetten die de armen konden helpen.

Een belangrijk conflict tussen liberalen, socialisten en confessionelen was de schoolstrijd. 

De burgers willen in de tweede helft van de 19e eeuw meer gelijke rechten. Dit noem je emancipatie. Om dit voor elkaar te krijgen gaan burgers samenwerken. Hierdoor raakt de samenleving verdeeld in groepen: de verzuiling.

Afsluiting

Maak de vragen op blz 19

Klaar: oefenboek

Leerdoel:

Je kan uitleggen welke stromingen in het parlement bestonden en dat de liberalen de macht hadden.

Begrippen:

liberalisme

socialisme

confessionalisme

§1.2

Politieke stromingen

A

DeBoze burgers

Een liberaal parlement

 

censuskiesrecht

algemeen kiesrecht

Stroming	Kernwoord	Kern
Liberalisme	Vrijheid	Hogere burgerij. Liberalen willen dat mensen zoveel mogelijk vrij zijn. De overheid moet zich niet veel bemoeien met mensen en de economie.
Socialisme	Gelijkheid	Socialisten vinden dat iedereen gelijkwaardig is. De regering moet armen (arbeiders) helpen met wetten en regels
Confessionalisme	Geloof	Het geloof moet centraal staan bij het besturen van het land. Er waren twee groepen confessionelen: protestanten en katholieken

Leerdoel:

Je kan uitleggen welke stromingen in het parlement bestonden en dat de liberalen de macht hadden.

Begrippen:

liberalisme

socialisme

confessionalisme

§1.2

Politieke stromingen

A

DeBoze burgers

Een liberaal parlement

 

censuskiesrecht

algemeen kiesrecht

Stroming	Kernwoord	Kern
Liberalisme	Vrijheid	Hogere burgerij. Liberalen willen dat mensen zoveel mogelijk vrij zijn. De overheid moet zich niet veel bemoeien met mensen en de economie.
Socialisme	Gelijkheid	Arbeiders. Socialisten vinden dat iedereen gelijkwaardig is. De regering moet armen (arbeiders) helpen met wetten en regels.
Confessionalisme	Geloof	Het geloof moet centraal staan bij het besturen van het land. Er waren twee groepen confessionelen: protestanten en katholieken

Leerdoel:

Je kan uitleggen welke stromingen in het parlement bestonden en dat de liberalen de macht hadden.

Begrippen:

liberalisme

socialisme

confessionalisme

§1.2

Politieke stromingen

A

DeBoze burgers

Een liberaal parlement

 

censuskiesrecht

algemeen kiesrecht

Stroming	Kernwoord	Kern
Liberalisme	Vrijheid	Hogere burgerij. Liberalen willen dat mensen zoveel mogelijk vrij zijn. De overheid moet zich niet veel bemoeien met mensen en de economie.
Socialisme	Gelijkheid	Arbeiders. Socialisten vinden dat iedereen gelijkwaardig is. De regering moet armen (arbeiders) helpen met wetten en regels.
Confessionalisme	Geloof	Het geloof moet centraal staan bij het besturen van het land. Er waren twee groepen confessionelen: protestanten en katholieken De protestanten werden ook wel de kleine luyden genoemd

paragraaf  1: Koning en parlement, een nieuwe grondwet