schoonmaakmiddelen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

vandaag

• opdracht bespreken + werking van zeep (10 min)

• schoonmaakmiddelen + practicum (5.2)   (20 min)

•  oefenen herkansing / zelfstandig werken 5.2 (15 min)
• uitleg herkansing

nodig:

aantekeningenschrift + boek

 telefoon/laptop

tassen & jassen in rek

leerdoelen

• hydrofiel en hydrofoob (5.1)
• micel (5.1)
• zuur en base (pH) (5.2)
  
• indicator (5.2)

• oefenen herkansing: aanpak opgave rv

Werking Zeep

Zeepmolecuul: kop (hydrofiel) + staart (hydrofoob)

hydrofiel = houdt van water

hydrofoob = houdt niet van water

Werking zeep

Zeepmolecuul: kop (hydrofiel) + staart (hydrofoob)

hydrofiel = waterminnend

hydrofoob = houdt niet van water

Werking zeep

Soort zoekt soort!

Hydrofobe staart bij het 

hydrofobe vet 

Hydrofiele kop bij het 

hydrofiele water

Micel

Is het materiaal van deze regenjas
gemaakt van een hydrofiel materiaal
of van een hydrofoob materiaal

1. Hydrofiel materiaal
2. hydrofoob materiaal

Welke stoffen zijn hydrofoob

1. olie
2. vet
3. water
4. alcohol

Hoe heet een vetbolletje dat omringt is door zeepmoleculen zodat het geheel oplosbaar wordt?

1. gal
2. hydrofoob
3. micel
4. crème

De hardheid van water druk je uit in Duitse Hardheidsgraden (DH)

Hard water

• water met hoge concentratie opgeloste mineralen (vaak Ca of Mg zouten). 
• geeft kalkaanslag op verwarmingselementen   

Zuurgraad

Denk eens aan een zuur matje, of aan de smaak van citroen. Als je hier aan denkt, vertrekt je mond bijna van de smaak. 

Zuur kun je je heel goed voorstellen. 

Basisch

Een basische smaak is moeilijk voor te stellen. 

Broccoli is een groente met een basische smaak. 

Maar een simpeler voorbeeld is vaak zeep. 

pH

- pH geeft de zuurtegraad van een oplsossing aan

- pH schaal van 0 tot 14.

 zuur                                   neutraal                              basisch

pH waarden lichaam

pH meten:

Met pH papier

Of indicator

risico's schoonmaakmiddelen

GHS  symbolen 

(Globally Harmonised System)

H-zinnen (hazard)

  - Gezondheidsgevaren

P-zinnen (precaution)

- Voorzorgsmaatregelen

practicum 4: pH schoonmaakmiddelen

onderzoeksvraag: 

1. Wat is de pH van een schoonmaakmiddel? 
2. Wat is het effect van pH op calciumcarbonaat (krijt)?

:

uitvoering (boek blz 113):

1. Breng met roerstaaf een druppel van elk middel op klein strookje pH-papier. Vergelijk de ontstane kleur met de kleurschaal en lees de pH af. Noteer meteen de waarde in kolom 2
   
2. Voeg 1-2 druppels indicator toe. Noteer van elk middel de kleur en de pH in de derde kolom.

3. Voeg een spatelpunt calciumcarbonaat  toe aan een reageerbuis en noteer je waarneming in kolom 4

4 Noteer van iedere stof of het zuur, base of neutraal is gebaseerd op je waarnemingen. 

pH: wat meet je?

• "Zuurgraad" meten we in pH
• Het geldt alleen voor waterige oplossingen

• Onder de pH7: zuur
• Boven de pH7: basisch
• Precies pH7: neutraal

keuze

oefenen herkansing: opgave 18 proefwerkopgave bespreken

of

zelfstandig in stilte bestuderen paragraaf 5.2 en maken opgaven (is ook huiswerk)

Dimethylhydrazine,                   , is een brandstof voor raketten. Deze stof reageert explosief met de vloeistof,         . Na samenvoegen van beide stoffen ontstaan drie reactieproducten: stikstof, water en koolstofdioxide. (Oefentoets opgave 18, boek blz 81). 

Geef de reactievergelijking van deze reactie. 

N​2​​C​2​​H​8​​(l)

N​2​​O​4​​

leerdoelen

• hydrofiel en hydrofoob (5.1)
• micel (5.1)
• zuur en base (pH) (5.2)
  
• indicator (5.2)

• oefenen herkansing: aanpak opgave rv

huiswerk: bestudeer 5.2 en maak opgaven

GHS -

symbolen

de pH...

1. is hoog in een zure oplossing
2. is hoog in een basische oplossing
3. is <7 in een zure oplossing
4. is >7 bij een zure oplossing

Bij het meten van de pH kleurt het universele pH papier blauw.
Welke pH heeft de stof ongeveer?

1. 1
2. 5
3. 7
4. 14

Gootsteenontstopper is agressiever dan groene zeep (base). De pH van gootsteenontstopper is

1. groter dan groene zeep
2. kleiner dan groene zeep
3. 3
4. kun je niet zeggen

leerdoelen

• hard en zacht water
• zuur en base (pH)
• indicator
• veiligheidsymbolen (GHS)

na de vakantie:

• huiswerk leren en maken 5.2.
  
• practicum (thuis en op school)

Fijne vakantie