8.2 Oorzaken van gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

8.2 Oorzaken van gedrag

Je kunt omschrijven waardoor gedrag wordt veroorzaakt 

Begrippen: sleutelprikkel en supranormale prikkel 

Terugblik

wat is een sleutelprikkel?

1. een vaste opeenvolging van handelingen
2. handelingen die samen een doel hebben als reactie op een prikkel
3. een objectieve beschrijving van handelingen.
4. is doorslaggevend bij het veroorzaken van bepaald gedrag.

A = een gedragsketen

B = omschrijving van gedrag

C = een protocol 

Wat is gedrag?

Hoe heet de studie van gedrag

1. Ecologie
2. Ethologie
3. Gedragsonderzoek
4. Ethiek

Wat is belangrijk bij gedrag bestuderen?

1. Objectief blijven
2. Gedrag interpreteren
3. Je mening geven over gedrag

Wat schrijf je niet in een ethogram

1. Handeling
2. Afkorting
3. Duur van een handeling
4. Beschrijving

Wat is een gedragsketen?

1. Serie handelingen in vaste volgorde
2. Gedrag dat altijd gebeurt

Waarom is een sleutelprikkel niet altijd genoeg? 

Motivatie (een inwendige prikkel) 

Motivatie = bereidheid voor het verrichten van bepaald gedrag. 

Een inwendige prikkel (bijv. honger) wordt vaak een motivatie genoemd. 

Hoe ontstaat gedrag?

1. door inwendige prikkels
2. door uitwendige prikkels
3. door een combinatie van in- en uitwendige prikkels

inwendige 

en uitwendige prikkels

Inwendige prikkel

Uitwendige prikkel

angst

honger

geur

geluid

dorst

kou

verliefdheid

licht

woede

youtube: 

Nature of
the Coocookduck

Sleutelprikkel

Prikkel die een bepalende rol speelt bij het veroorzaken van gedrag

Supranormale prikkel

Supranormale prikkel = prikkel die sterker respons veroorzaakt dan de normale sleutelprikkel

Om wat voor prikkel gaat het hierbij?

Wat voor prikkel is dit?

Wat voor prikkel is dit?

sleutelprikkel

supranormale prikkel

Supranormale prikkels bij de mens

01:22

Hoe wordt dit 'mikpunt' (de rode snavel) ook wel genoemd?

1. Een inwendige prikkel
2. Een sleutelprikkel
3. Een motivatie
4. Een repsons

02:34

Waarom doet de gewone snavel niets bij het kuikentje?

Consumentengedrag

Consumentengedrag = Gedrag van mensen die producten kopen

Reclames gebruiken sleutelprikkels en supranormale prikkels om mensen over te halen product te kopen

Consumentengedrag beïnvloeden

In reclames wordt gebruik gemaakt van supranormale prikkels

Welke supranormale prikkels heeft een barbiepop?

lange benen, rode lippen, lange nek, smalle taille, grote borsten

consumentengedrag

Bij mensen

Sleutelprikkel	Supranormaleprikkel
Kleur van lippen	Rode lippen
Lange benen	Op hakken lopen
Brede schouders	Gespierde mannen

Samenvatting

Hoe ontstaat gedrag?

Gedrag wordt veroorzaakt door prikkels:

- inwendig

- uitwendig

De inwendige prikkel wordt ook vaak motivatie genoemd.

Aanleiding gedrag

Gedrag is vaak gevolg van bepaalde prikkels.

Prikkels die altijd leiden tot bepaald gedrag zijn sleutelprikkels. 

Prikkels die leiden tot een sterkere respons zijn supranormale prikkels

Aanleiding gedrag

Gedrag is vaak gevolg van bepaalde prikkels. 

Prikkels die altijd leiden tot bepaald gedrag zijn sleutelprikkels. 

Sem beweert dat een balts van een stekelbaars een handeling is. Is dit juist? Leg uit.

1. Ja, een balts is een enkele handeling
2. Nee, een balts zijn meerdere handelingen (gedragsketen)

Wat is de prikkel en de respons voor de leeuw?

Respons

Prikkel

Wat is de prikkel en de respons voor de buffel?

Respons

Prikkel

Is dit een ethogram
en/of een protocol?

1. Zowel een ethogram als een protocol
2. Ethogram
3. Protocol
4. Geen van beiden

Waar zie je hier een voorbeeld van?

1. Inwendige prikkel
2. Uitwendige prikkel
3. Sleutelprikkel
4. Supranormale prikkel