Grammatica les 6: redekundig ontleden + filmpjes

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Lezen

10 minuten

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...weet je wat redekundig ontleden is.

Redekundig ontleden

Redekundig ontleden is het verdelen/van/de/zin/in/zinsdelen/en/het/ benoemen/ervan.  Redekundig ontleden noem je ook wel zinsontleding. Je krijgt hierdoor inzicht in de structuur van een zin. Een zinsdeel kan uit een of meerdere woorden bestaan.

Persoonsvorm vinden

Om zinsdeelstrepen te kunnen zetten, moet je eerst de PV vinden.

De PV is altijd een werkwoord.

PV:

Tijdproef: tegenwoordige tijd <--> verleden tijd (heb <--> had)

Getalproef: Enkelvoud <--> meervoud (ik <--> wij, Jan <--> Jan en Willem)

De puzzel van het ontleden

De puzzel moet compleet zijn en alle stukjes passen in elkaar en heb je nodig om de zin/puzzel compleet te krijgen.

PV = werkwoord, Je doet getalproef (ev-mv) of tijdproef (tt-vt).

WWG = alle werkwoorden in de zin (inclusief de voorzetsels die erbij horen, zoals 'te kijken'.

O = Wie/wat + WWG

LV = Wie/wat + WWG + O

MVW = Aan wie/voor wie + WWG + O + LV

BWB = De prullenbak van de zin. wat nog geen naam heeft gaat daarin en is dus de BWB

Wat is redekundig ontleden ?

1. ontleden
2. ontleden van de zinsdelen
3. ontleden van de woordsoorten
4. iets met grammatica

Wat is stap 1 van het redekundig ontleden?

1. persoonsvorm zoeken
2. onderwerp zoeken
3. strepen zetten
4. werkwoordelijk gezegde zoeken

Hoe vind je de persoonsvorm?

1. een werkwoord zoeken
2. het getal veranderen (meervoud - enkelvoud)
3. de zin van tijd veranderen (verleden tijd - tegenwoordige tijd)
4. geen idee

Getal-proef: zin veranderen van enkelvoud naar meervoud of van meevoud naar enkelvoud. 

V

Tijd-proef: zin van tijd veranderen. Tegenwoordige tijd wordt verleden tijd en andersom.

Het werkwoord dat verandert is de persoonsvorm.

Wat is stap 2?

1. onderwerp benoemen
2. werkwoordelijk gezegde benoemen
3. lijdensvoorwerp benoemen
4. zinsdeelstrepen zetten

Hoe zet je de zindeelstrepen?

Wat is stap 3 en hoe vind je het?

Wat is stap 4?

1. lijdend voorwerp benoemen
2. meewerkendvoorwerp benoemen
3. onderwerp benoemen
4. bijwoordelijke bepaling benoemen

Hoe vind je het onderwerp?

1. wie of wat + PV?
2. wie doet het?
3. wat doet het?
4. aan wie of voor wie + PV?

Wat is stap 5?

1. bijwoordelijke bepaling benoemen
2. meewerkendvoorwerp benoemen
3. lijdensvoorwerp benoemen
4. onderwerp benoemen

Je hebt geleerd dat je elk stukje dat je benoemd hebt nodig hebt om het volgende stukje te kunnen benoemen.
Je weet nu dus wat de pv is, welke zinsdelen er zijn, wat het WWG is en wat het onderwerp is (wie of wat + PV (of WWG).

Vraag: hoe vind je nu het lijdend voorwerp?

Je hebt geleerd dat je elk stukje dat je benoemd hebt nodig hebt om het volgende stukje te kunnen benoemen.
Je weet nu dus wat de pv is, welke zinsdelen er zijn, wat het WWG is en wat het onderwerp is (wie of wat + PV (of WWG) en het lV (wie of wat + PV (of WWG) + O ).

Vraag: wat is stap 6 en hoe vind je die?

Wat is stap 7?

1. onderwerp
2. lijdendvoorwerp
3. bijwoordelijke bepaling
4. meewerkend voorwerp