Grammatica les 7: Redekundig ontleden

1 / 29
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 2

This lesson contains 29 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Lezen
10 minuten
timer
10:00

Slide 2 - Slide

Leerdoelen
Aan het eind van deze les...
...weet je wat redekundig ontleden is. 
...weet je wat de 7 stappen tot redekundig ontleden zijn. 

Slide 3 - Slide

Redekundig ontleden
  • Bij redekundig ontleden verdeel je de zin in zinsdelen.
  • Zoals bijvoorbeeld het onderwerp, gezegde, lijdend voorwerp en bijwoordelijke bepaling.

Slide 4 - Slide

Redekundig ontleden
  • Bij redekundig ontleden verdeel je de zin in zinsdelen.
  • Zoals bijvoorbeeld het onderwerp, gezegde, lijdend voorwerp en bijwoordelijke bepaling.

Slide 5 - Slide

De zeven stappen
  1. Onderwerp + persoonsvorm
  2. zinsdelen
  3. werkwoordelijk gezegde (alle ww in de zin)
  4. onderwerp (wie/wat + wg)
  5. lijdend woordwerp (wie/wat + gez + o = lv) 
  6. meewerkend voorwerp (aan wie/voor wie?)
  7. bijwoordelijke bepaling (alles wat overblijft)
 
Zijn broertje  maakte  die lastige opgaven  zonder fouten .

Slide 6 - Slide

Redekundig ontleden
  • Redekundig ontleden is het verdelen van de zin in zinsdelen en het benoemen ervan, bijvoorbeeld onderwerp en (ww)gezegde

  • We noemen het dan ook wel zinsontleding. Je krijgt door zinsontleding inzicht in de structuur van een zin. 

  • Ieder zinsdeel kan uit een of meerdere woorden bestaan.

Slide 7 - Slide

Strepen zetten
  • Stap 1. Zoek eerst de persoonsvorm (pv).
  • Stap 2: Alles wat je voor de pv kunt zetten, zonder de zin van betekenis te veranderen,  is een zinsdeel. Je geeft dat aan door zo'n zinsdeel tussen strepen te zetten.
  • Voorbeeld:  Waarom heb je me dat niet eerder verteld? 
  • Heb je me dat niet eerder verteld?
  • / Waarom / heb / je / me / dat / niet / eerder / verteld? /

Slide 8 - Slide

Redekundig ontleden = zinsontleding
  • Voorbeeld: Ze zou gisteren haar boek ophalen.
  • Ze / zou / gisteren/ haar boek/ ophalen.

  • ze = onderwerp
  • zou = persoonsvorm
  • zou ophalen = (ww) gezegde
  • haar boek =  lijdend voorwerp
  • gisteren = bijwoordelijke bepaling

Slide 9 - Slide

Voorbeeld.
  • Nog een voorbeeld: Doe die deur achter je dicht.
  • Hé: in deze zin kun je geen enkel woord voor de persoonsvorm zetten!
  • Dat komt, doordat deze zin in de gebiedende wijs staat: het is een gebod, een bevel.
  • En omdat een bevel altijd met een persoonsvorm begint, kun je er niets voor zetten. 
  • Wel mag je de zin aanpassen door een onderwerp (jij) erbij te denken.
  1. Doe (jij) die deur achter je dicht.
  2. Jij doet die deur achter je dicht.
  3. Die deur doe jij achter je dicht.
  4. Achter je doe jij die deur dicht.
  • Dus: / Doe / (jij) / die deur / achter je / dicht. /


Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

Aan de slag!
Stap 1: open les 7 van grammatica.
Stap 2: lees slide 13 goed door. 
Stap 3: maak daarna de opdrachten op slide 14 t/m 29.

Slide 12 - Slide

De puzzel van het ontleden
De puzzel moet compleet zijn en alle stukjes passen in elkaar en heb je nodig om de zin/puzzel compleet te krijgen.

PV = werkwoord, Je doet getalproef (enkv-meerv) of tijdproef (tt-vt).
WWG = alle werkwoorden in de zin (inclusief de voorzetsels die erbij horen, zoals 'te kijken'.
O = Wie/wat + WWG
LV = Wie/wat + WWG + O
MVW = Aan wie/voor wie + WWG + O + LV
BWB = De prullenbak van de zin. wat nog geen naam heeft gaat daarin en is dus de BWB

Slide 13 - Slide

Hoe vind je het
lijdend voorwerp?

Slide 14 - Mind map

Hoeveel zinsdelen heeft de zin?
Mijn lieve moeder bakt lekkere taarten.
A
1
B
2
C
3
D
4

Slide 15 - Quiz

Hoeveel zinsdelen heeft de zin?
Gisteren heeft mijn lieve moeder een lekkere taart gebakken.
A
2
B
3
C
4
D
5

Slide 16 - Quiz

Welke stelling over de pv is fout?
A
De pv geeft de tijd van de zin aan
B
Alles voor de pv is één zinsdeel
C
De pv kan een voltooid deelwoord zijn
D
Er staat altijd een pv in een zin

Slide 17 - Quiz

Wat is het werkwoordelijk gezegde van deze zin?
Gisteren heeft mijn lieve moeder een lekkere taart gebakken.

Slide 18 - Open question

Schrijf het werkwoordelijk gezegde op.
De melk is niet te drinken.

Slide 19 - Open question

Wat is het onderwerp?
Gisteren heeft mijn lieve moeder een lekkere taart gebakken.

Slide 20 - Open question

Wat is het onderwerp?
In de bijsluiter staan bijwerkingen genoemd.
A
in de bijsluiter
B
bijsluiter
C
bijwerkingen
D
staan genoemd

Slide 21 - Quiz

Wat is "een lekkere taart" in deze zin?
Gisteren heeft mijn lieve moeder een lekkere taart gebakken.
A
onderwerp
B
lijdend voorwerp
C
meewerkend voorwerp
D
bijwoordelijke bepaling

Slide 22 - Quiz

Benoem het lijdend voorwerp.
Meneer Janssen geeft ons Franse les.
A
Meneer Janssen
B
geeft
C
ons
D
Franse les

Slide 23 - Quiz

Staat er een meewerkend voorwerp in de zin?
De koning leest aan heel het land de troonrede voor.
A
ja
B
nee

Slide 24 - Quiz

Staat er een meewerkend voorwerp in de zin?
De juf gaf de kinderen een afscheidscadeautje.
A
ja
B
nee

Slide 25 - Quiz

Staat er een meewerkend voorwerp in de zin?
De vlag hangt aan de brug.
A
ja
B
nee

Slide 26 - Quiz

Schrijf de bijwoordelijke bepaling(en) op. Als het er meer zijn, gebruik dan een komma.
Gistermiddag speelde Yara mooi piano.

Slide 27 - Open question

Schrijf de bijwoordelijke bepaling(en) op. Als het er meer zijn, gebruik dan een komma.
Waarom gaf jij mij vanmorgen zomaar een koekje?

Slide 28 - Open question

Cambiumned
opdracht 1: https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-ontleden/

Slide 29 - Slide