9.1 weerstanden

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 4

9.1 weerstanden

Benodigheden

- Boek

- Laptop

- Binas

- rekenmachine

Tassen op de grond

Boeken op tafel

Wat gaan we doen?

uitleg

lessonup vragen

zelf aan de slag

vragen stellen!!

Jas + telefoon in kluisje

leerdoelen

9.1.1 Je kunt toelichten wat wordt bedoeld met de weerstand van een schakelonderdeel.

9.1.2 Je kunt uitleggen hoe je de totale weerstand van een stroomkring groter kunt maken.

9.1.3 Je kunt beschrijven hoe je de weerstand van een schakelonderdeel kunt bepalen.

9.1.4 Je kunt berekeningen uitvoeren met de spanning, de stroomsterkte en de weerstand.

9.1.5 Je kunt beredeneren of de wet van Ohm van toepassing is op een schakelonderdeel.

9.1.6 Je kunt uit de kleurcode op een weerstandje afleiden hoe groot zijn weerstandswaarde is.

Welke component hoort er niet bij?

1. accu
2. batterij
3. schakelaar
4. dynamo

Een stroom- of Ampéremeter is altijd parallel geschakeld.

1. waar
2. niet waar

Ampèremeter

Geleiders

Sommige materialen laten elektriciteit door. Zo'n materiaal noemen we een geleider.  

Alle metalen zijn goede geleiders. Veel gebruikte geleiders zijn koper, ijzer, tin en staal. Maar ook andere metalen zoals aluminium, zilver, goud en kwik geleiden elektriciteit goed. 

Zie Binas tabel 15 "soortelijke weerstand"

Geleiders laten elektriciteit goed door

Isolatoren

Bijna alle andere materialen laten elektriciteit niet makkelijk door. 

Dit noemen we een isolator. 

Voorbeelden van isolatoren zijn hout, plastic, rubber, glas, keramiek, steen en vooral lucht.

Er staat een streepje in tabel 15 onder "soortelijke weerstand"

Isolatoren laten geen elektriciteit door

Weerstand

In een stroomdraad is sprake van weerstand. Koper heeft een soortelijke weerstand van 0,017 Ωmm²/m.

Deze weerstand  in een elektriciteitssnoer is o.a. afhankelijk van: 

1. de lengte; Hoe langer het snoer, hoe groter de weerstand.

2. de dikte; Hoe dunner het snoer, hoe groter de weerstand.

Weerstand is hoe makkelijk of hoe moeilijk de elektronen door een materiaal heen bewegen.

Een multimeter meet: 

• Spanning (volt)
• Stroomsterkte (Ampère)
•  Weerstand (Ohm)

Wet van Ohm

De elektrische stroomsterkte hangt af van twee dingen:

• de spanning 
  
• de weerstand. 
  

Spanning kun je vergelijken met de kracht waarmee de elektrische deeltjes vooruit geduwd worden. 

Hoe hoger de spanning, hoe groter de stroomsterkte. 

Hoe groter de weerstand, hoe lager de stroomsterkte. 

Wet van Ohm

Vragen?

• Nee ?
• Dan gaan we er nu mee werken.

Stappen

1. Gegeven

2. Gevraagd

3. Formule

4. Berekening

5. Antwoord +eenheid

Uitwerking opdracht 

Gegevens:
I = 1,2 A
R= 15 Ohm

Gevraagd:
U

Oplossing:

Spanning = stroomsterkte x weerstand
U = I x R
U = 1,2 x 15
U = 18 V

Opdracht 1

Wat is het antwoord?

Uitwerking opdracht 1

Opdracht 2

Wat is het antwoord?

Uitwerking opdracht 2

Opdracht 3

Wat is het antwoord?

Uitwerking opdracht 3

Opdracht 4

Wat is het antwoord?

Uitwerking opdracht 4

Voorbeeld van een weerstand

Symbool weerstand

Hoe teken je een weerstand in een schakelschema? 

Je gebruikt het symbool in het plaatje hiernaast. 

Waarde van een weerstand

De waarde van een weerstandje kun je bepalen aan de hand van de gekleurde ringen. 

Op het plaatje hiernaast zie je wat de kleurcode van een weerstand betekent. 

Ring 4 en evt 5

De 4e (en soms 5e ring) zijn zilver of goud. Dit betekent dat ze een afwijking hebben. Bij zilver is de afwijking 10% en de gouden 5%. 

Hoe werken die kleurcodes dan?

In de hieropvolgende plaatjes zie je hoe je stap voor stap de weerstand kunt bepalen door naar de ringen te kijken. 

De eerste afbeelding laat het voorbeeld zien, de 2e, 3e en 4e laten de waarde van de ring zien. 

Hier zie je kleuren van de ringen

De groene ring geeft een 5 aan

De blauwe ring geeft een 6 aan

De rode ring geeft 2 nullen aan

Bijna klaar

De laatste ring is goud. Dit geeft dus aan dat er een afwijking kan zijn van 5%. 

De weerstand tussen ligt tussen de 

5320 Ohm en 5880 Ohm

Aan het werk!

Wat? 9.1 Weerstanden - opdrachten 1 t/m 14

 Waar? In je boek!

Waarmee? Je Binas, rekenmachine, pen

Hoe? Als het bord op rood staat werk je alleen en in stilte.

Als het bord op groen staat mag je fluisterend overleggen met je buurman. 

Heb je vragen? Steek je hand op en ik kom bij je. 

Klaar? maken test jezelf online van §9.1

Tijd over? alvast lezen §9.2