H75 - lijdend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Welkom 1D! 

Ga lekker zitten volgens de plattegrond. 

Leg het volgende vast op tafel:

• leesboek
• schrift + etui
• laptop (dicht)

Welkom 1D! 

Ga lekker zitten volgens de plattegrond. 

Leg het volgende vast op tafel:

• leesboek
  
• schrift + etui
  
• laptop (dicht)

Schrijversbezoek

Elke donderdag lezen we samen uit dit boek.

Vandaag ...

• Terugblik zinsdelen
• Theorie H75 - Lijdend voorwerp 
• Werkblad
• Oefenen

Doelen van de les: Je kunt het lijdend voorwerp herkennen in een zin. 

Zinsdelen

1. Zoek de persoonsvorm;
2. verdeel de zin in zinsdelen;
3. er staat één zinsdeel voor de persoonsvorm; 
4. de werkwoorden zijn aparte zinsdelen. 

de persoonsvorm

De persoonsvorm vinden:

1. Maak van de zin een vraag, het werkwoord vooraan in de zin is de persoonsvorm.
2. Zet de zin in een andere tijd, het werkwoord dat verandert is de persoonsvorm
   
3. Verander het getal van de zin, maak van enkelvoud meervoud of andersom, het werkwoord dat verandert is de persoonsvorm

Het onderwerp

Naast een persoonsvorm bevatten de meeste zinnen ook een onderwerp. Je vindt het onderwerp als volgt:

• Stel de vraag: Wie/Wat + persoonsvorm?
  

      > het antwoord op deze vraag is het onderwerp.

Werkwoordelijk gezegde

Een zin bevat een werkwoordelijk gezegde (wg):

• Het werkwoordelijk gezegde zegt wat het onderwerp doet.
  
• Bestaat uit de persoonsvorm + overige werkwoorden.
  
• Als de zin alleen een persoonsvorm heeft, is de persoonsvorm óók het werkwoordelijk gezegde.
  

VB: De voorzitter van de club / heeft / na afloop van het toernooi / de prijzen / uitgereikt.

pv = heeft

wg = heeft uitgereikt

ow = de voorzitter van de club

Terugblik

Wat is de persoonsvorm in deze zin?

'In het voorjaar kochten de toeristen een bosje tulpen.'

1. In het voorjaar
2. kochten
3. de toeristen
4. een bosje tulpen

De woorden in grote letters vormen samen één compleet zinsdeel?

'Mijn vader bakt DE LEKKERSTE APPELTAARTEN van de wereld.'

1. Juist
2. Onjuist

'Vandaag maak ik eindelijk mijn presentatie af.'

In deze zin is 'maak' het werkwoordelijk gezegde.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is het werkwoordelijk gezegde (wg) in de volgende zin:

Ondanks de tegenvaller zou je niet zo teleurgesteld moeten zijn.

Wat weet je nog van het lijdend voorwerp?

Lijdend voorwerp

Naast de persoonsvorm (pv), het onderwerp (ow) en het werkwoordelijk gezegde (wg) kan een zin een lijdend voorwerp (lv) bevatten.

   

LET OP: Niet in elke zin zit een lijdend voorwerp!

In het kort: Het lijdend voorwerp kun je vinden met de vraag:

• 'Wat/wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp?'  

Lijdend voorwerp

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

1. Je zoekt de persoonsvorm.
2. Vervolgens zoek je het onderwerp (Wie/Wat + pv?)
3. Je noteert het werkwoordelijk gezegde

-> Stel de vraag: Wat/wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp?

Het antwoord op deze vraag is het lijdend voorwerp. 

Wat is het onderwerp?

gekeken.

Het onderwerp

We 

hebben

vanavond

een serie 

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

gekeken.

Het werkwoordelijk gezegde

We 

hebben

vanavond

een serie 

Wat is het lijdend voorwerp?

gekeken.

Het lijdend voorwerp

We 

hebben

vanavond

een serie 

Wat is het lijdend voorwerp?

altijd 

Het lijdend voorwerp

Waar

zet

jij 

jouw racefiets

neer?

Wat is het lijdend voorwerp in de volgende zin:

'Mijn moeder zit een skypegesprek te voeren met haar zus in Spanje.'

1. mijn moeder
2. een skypegesprek
3. met haar zus
4. met haar zus in Spanje

Lijdend voorwerp

KORTOM:

• Het lijdend voorwerp kun je vinden met de vraag: 'Wat/wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp?'

Let op: het lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel (aan, achter, bij in, langs, met, naast, onder, op, over, voor enz.)

Aan de slag!

Maak de opdrachten op het werkblad. 

Ga daarna verder met H75: opdr. 3 t/m 6

blz. 154/155

De eerste tien minuten werk je zelfstandig in stilte. Daarna mag je zachtjes overleggen met degene naast je.

Klaar? 

Maak de opdrachten op het werkblad. 

Lezen in je leesboek

Huiswerk

Maandag 10 februari: 

H75: opdr. 3 t/m 6

snelhechter meenemen 

Huiswerk

Donderdag 16 november:

• H22: opdr. 1 t/m 5