4h - 3.1 Krachten en hun eigenschappen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen welke veranderingen een
   kracht kan maken.
   
   
2. Je kunt vijf soorten krachten noemen en
   beschrijven.
   
   
3. Je kunt de grootte van een kracht meten
   met een veerunster.
   
   
4. Je kunt de zwaartekracht berekenen en tekenen op schaal vanuit het juiste aangrijpingspunt.
   

Krachten kun je voelen

De gevolgen van een kracht kun je zien:

De gevolgen van een kracht kun je zien:

Gevolgen van een kracht

Verandering van vorm

Verandering van beweging

Verandering van vorm:

.

Plastische vervorming                              Elastische vervorming

Verandering van beweging

.

Verandering van richting              Verandering van snelheid

Welke soort vervorming
zie je hier?

1. Elastische vervorming
2. Plastische vervorming

Wat is het verschil tussen elastische en plastische vervorming?

Zwaartekracht F_z

De kracht waarmee de aarde trekt noem je de zwaartekracht.

Zwaartekracht berekenen

Zwaartekracht = massa  × valversnelling

F_zw = m ⋅ g

F_zw : Zwaartekracht in N

m : Massa in kg

g: Valversnelling in N/kg (9,8 N/kg op aarde)

Een berekening maken

De massa van een gewichtje is 50 gram.

Bereken de zwaartekracht op het gewichtje.

Gegevens:

Gevraagd:

Uitwerking (F):

                         (I):

                         (A):

Controle:

Het blokje heeft een massa van 50 gram. Bereken de zwaartekracht

Eigenschappen van krachten

Een kracht heeft een...

• Grootte
• Richting
• Aangrijpingspunt

Je kunt een kracht tekenen als vector (pijl)

Werklijn van een kracht

Als je door de pijl een stippellijn trekt,

noem je dit de werklijn.

In een tekening mag je de kracht

verplaatsen over de werklijn

Krachtenschaal

Je kiest of krijgt een 

krachtenschaal

betekent 1 cm stelt 5 N voor

Krachten tekenen

Spierkracht F_spier

De kracht waarmee een mens (met zijn spieren) duwt of trekt noem je de spierkracht.

 Spankracht F_span

De kracht waarmee een touw trekt noem je de spankracht.

Normaalkracht

De zwaartekracht F_z werkt naar beneden

De normaalkracht F_n werkt omhoog

De normaalkracht wordt door de tafel 

uitgeoefend op de vaas

Normaalkracht werkt altijd loodrecht op een oppervlak

Welke krachten herken je?

Wat is een veer:

.

Een veer vervormt elastisch wanneer er een kracht op wordt uitgeoefend

Veerkracht F_veer

De kracht waarmee een veer duwt of trekt noem je de veerkracht.

Kracht meten

Een kracht kun je meten met een

krachtmeter / veerunster.

In een krachtmeter zit een veer die uitrekt
(langer wordt) als er aan getrokken wordt.

Uitrekking van de veer

De uitrekking van de veer is de lengte gemeten vanaf de nulstand.

Uitrekking = lengte - beginlengte 

Veerkracht berekenen

C: Veerconstante in N/m

Fv : Veerkracht in N

u: Uitrekking in m

F​v​​=C⋅u

Welke waarde geeft de krachtmeter aan?

Welke waarde geeft de krachtmeter aan? Geef je antwoord in N.

Weerstandskrachten

Weestandskrachten = krachten die tegenwerken.

1) Luchtweerstandskracht

2) Schuifweerstandskracht

3) Rolweerstandkracht

Luchtweerstandskracht

Omdat je de lucht opzij moet duwen, 

ondervindt je luchtweerstandskracht.

(die voel je als je hard fietst)

Je kan de luchtweerstandkracht kleiner maken door:

Frontaal oppervlak te verkleinen, of het voorwerp te stroomlijnen.

Schuifweerstandkracht

Een voorwerp dat over een opper-

vlak schuift, ondervindt

schuifweerstandkracht.

Je kan de schuifweerstandkracht kleiner maken door

het oppervlak zo glad mogelijk te maken.

(of groter maken voor grip!)

Rolweerstandkracht

Een voorwerp dat over een 

oppervlak rolt, ondervindt 

rolweerstandkracht.

Je kan de rolweerstandkracht kleiner maken door

het oppervlak zo hard mogelijk te maken.

(banden oppompen!)

Begrippen uit deze les

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen