Domein H deel 2

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Examentraining

Domein H deel 2

(= Brede welvaart)

Groen BBP

   Bruto Binnenlands Product 

- kosten van milieuvervuiling 

- kosten uitputten grondstofvoorraden 

= Groen BBP 

HDI (Human Development Index)

Een ranglijst van landen in de mate van welvaart. 

Indexgetal tussen de 0 en 1. 

HDI meet méér dan het bbp, denk aan:

• Levensverwachting
• Onderwijs
• Het bbp zelf (dit is dus ook een onderdeel van de HDI)

In Nederland brede welvaart

CBS

8 thema's

• welzijn (onderdeel welvaart), materiële welvaart, gezondheid, arbeid en vrije tijd, wonen, samenleving, veiligheid en milieu. 
• Hoe is de brede welvaart verdeeld onder bepaalde groepen in de samenleving?

Pareto-efficiëntie

De efficiëntie van een markt kan ook bepaald worden aan de hand van het Pareto-criterium. Een situatie is Pareto-efficiënt als er geen verandering mogelijk is waarbij niemand er op achteruit gaat. M.a.w., kan vanuit de uitgangssituatie iemand erop vooruitgaan, zonder dat iemand er op achteruit gaat?

Ja: Er is een Pareto-verbetering mogelijk; Nee: De Pareto-efficiënte situatie is bereikt.

Een daling van de gini-coëfficiënt geeft aan dat de verschillen kleiner worden. 

Een gini-coëfficiënt van 0? Dat kan, het inkomen is perfect gelijkmatig verdeeld.

Gini-coëfficiënt

Wat is ongelijkheid?

We hebben het over economische ongelijkheid. Twee soorten:

1. Inkomensongelijkheid (hoeveel je verdient)
   
2. Vermogensongelijkheid (hoeveel er op je bank staat)

Lorenzcurve

De Lorenzcurve geeft inkomensongelijkheid aan.

Belastingstelsels 

• Proportioneel belastingstelsel
• Progressief belastingstelsel
• Degressief belastingstelsel 

Nivellering

Door een progressief belastingstelsel is er sprake van nivellering

Dit betekent dat de inkomensverschillen relatief kleiner worden

Heffingstarief (belastingdruk)

Bruto inkomen € 84.000

Inkomensheffing € 28.459

Gemiddelde heffingstarief = inkomensheffing / bruto inkomen x 100%

                                                         = € 28.459 / € 84.000 x 100% = 33,9% 

Marginale heffingstarief = 49,5%

schema loonheffing uitrekenen

Stap 1: Belastbaar inkomen uitrekenen:

               Bruto inkomen  + bijtellingen -aftrekposten= belastbaar inkomen

Het belastbaar inkomen is het inkomen waarover je belasting/inkomensheffing moet betalen

Stap 2: het schijvensysteem toepassen

Stap 3: de heffingskorting(en) er af halen.

Belastingschijven

Rechtstreeks of niet?

-  directe belastingen

(inkomstenbelasting, loonbelasting, vennootschapsbelasting)

- indirecte belastingen

De winkelier betaalt deze belasting weer door aan het Rijk.

(btw en accijns)

Arbeidsmarkt

Hoe werkt de arbeidsmarkt? 

Beroepsbevolking

• mensen die kunnen & willen werken = beroepsbevolking
• 1. iedereen die nu al werkt; 
• 2. werklozen horen ook bij beroepsbevolking

Conjuncturele en Structurele Werkloosheid 

conjuncturele werkloosheid: werkloosheid die ontstaat door onderbesteding.

structurele werkloosheid: werkloosheid die wordt bepaald door de aanbodfactoren. ( kwantitatieve werkloosheid, kwalitatieve werkloosheid, frictiewerkloosheid, seizoenswerkloosheid)

Samen oefenen

Persoon A heeft een salaris van € 60.000. Persoon B 90.000. Verder gelden dezelfde gegevens.

De WOZ-waarde van de eigen woning bedraagt € 300.000.

Eigen woning waarde forfait is 0,6% van de woz, Er zijn twee heffingskortingen: een algemene heffingskorting van € 2.711 een arbeidskorting van € 3.595

De hypotheek voor de eigen woning bedraagt € 290.000 tegen 3,1% rente.

1. bereken belastbaar inkomen

2. bereken te betalen inkomstenbelasting

3. bereken gemiddelde heffingstarief

Antwoord

60.000 + (300.000x0,6%) - (290.000x3,1%)=52810

90.000  + (300.000x0,6%) - (290.000x3,1%)= 82810

52810 x 37,35% = 19724; 19724 - 2711-3595 = 13418

68508 x 37,35% + (82810-68508)x 49,5% = 32667,23; 32667,23-2711-3595 = 26361,23

13418/60.000 x 100 = 22,36%

26361/90000x100=29,3%

Oefenopgaves maken

Gelijkheid en groei