MEDISCHE BASISKENNIS: MOTORISCH STELSEL

• anatomie en fysiologie
• MBO
• Studiejaar 3

MOTORISCH STELSEL

DOEL VAN DE LES

• Nagaan welke kennis aanwezig is met betrekking tot het spierstelsel

• Aandoeningen van het spierstelsel behandelen

INHOUD VAN DE LES

• Termen met betrekking tot het spierstelsel bestuderen

• Spierdystrofie

• ALS

• Carpaal tunnel syndroom 

Spierstelsel

Wat is de Latijnse naam voor spiervezels?

1. Collagenen
2. Myofibrillen
3. Neurofibrillen

Hoe trekt het meeste dwarsgestreepte spierweefsel samen?

1. Onwillekeurig, langzaam en krachtig
2. Onwillekeurig, snel en krachtig
3. Willekeurig, snel en krachtig

Wat voor soort spierweefsel is glad spierweefsel?

1. Hartspierweefsel
2. Onwillekeurig spierweefsel
3. Willekeurig spierweefsel

VOORBEELD

• Opperarm-spaakbeenspier

• Verloop van opperarmbeen naar spaakbeen

• Werking: buigt de arm

VERLOOP EN WERKING VAN EEN SPIER

• Verloop van oorsprong naar aanhechting

• Werking van aanhechting naar oorsprong

OORSPRONG EN AANHECHTING SPIER

• Oorsprong = spierhoofd = origo

• Aanhechting = insertio

SPIERVORMEN

• één- en meerhoofdig
• één- en meerpezig
• één- en meerbuikig
• kringspieren
• platte spieren
• waaiervormige spieren 

SPIERINNERVATIE

• = spierprikkeling door een zenuwbaan

• De prikkel wordt overgezet op de spier bij het motorische eindplaatje van een zenuwbaan

Waar zit het motorische eindplaatje van een zenuwbaan?

1. Aan het eind van de laatste dendriet
2. Aan het eind van de laatste neuriet

Welke stof komt vrij bij het motorisch eindplaatje?

1. Acetylcholine
2. Histamine
3. Thyroxine

SPIERSTOFWISSELING

• Verbranding van glucose met behulp van zuurstof = aëroob
• Afvalstoffen: kooldioxide (koolzuurgas) en water

• Verbranding van glucose zonder zuurstof = anaëroob
• Afvalstof: melkzuur

MYOGELOSEN

= spierverhardingen door ophoping van melkzuur

SPIERTONUS

• = spanning van een spier tijdens rust

• Hypertonus = te hoge spierspanning

• Hypotonus = te lage spierspanning

SPIERDEGENERATIE

Atrofie = achteruitgang van het spierweefsel met als gevolg verslapping

SPIERCONTRACTIES

• Isotonisch = dynamisch

• Isometrisch = statisch 

SYNERGISTEN EN ANTAGONISTEN

• Synergisten is samen werkers

• Antagonisten = tegenwerkers

VOORBEELD

• De tweehoofdige armspier en de opperarmspaakbeenspier buigen de arm (synergisten)

• De driehoofdige armspier strekt de arm

Dit is dus een antagonist van de buigers

AANDOENINGEN MET BETREKKING TOT HET SPIERSTELSEL

• Spierdystrofie

• ALS

• Carpaal tunnel syndroom

SPIERDYSTROFIE

• Spierdystrofie is een verzamelnaam voor verschillende erfelijke spieraandoeningen met spierzwakte als gevolg

• De sterkte van de spieren neemt geleidelijk af omdat het spierweefsel wordt afgebroken

VOORBEELDEN VAN SPIERDYSTROFIEËN

• Ziekte van Duchenne
  

• Becker spierdystrofie

• Alle aandoeningen veroorzaken spierafbraak met als gevolg spierzwakte, maar de manier van hoe de ziekte wordt overgeërfd, de progressie en de ernst van de ziekte verschillen.

OORZAAK

De oorzaak van spierdystrofie ligt in het DNA en is een aangeboren afwijking. Dit betekent dat je een foutje in het DNA van één of beide ouders hebt geërfd

SYMPTOMEN

• De aangetaste spiergroep wordt eerst groter omdat vetweefsel en bindweefsel de plaats innemen van het afgebroken spierweefsel

• Later wordt deze spieren juist dunner = atrofie

• Er kunnen ook spierkrampen optreden

OPDRACHT

Ga onderzoeken hoe de diagnose spierdystrofie gesteld wordt en maak aantekeningen

ZIEKTE VAN DUCHENNE

• Het is een erfelijke aandoening
• Het eiwit dystrofine wordt niet aangemaakt
• Het dystrofine-gen ligt op de X-chromosoom
• Komt voornamelijk bij jongens voor
• Uiteindelijk worden de ademhalingsspieren en het hart aangetast
• Levensverwachting maximaal 40 jaar

BECKER SPIERDYSTROFIE

• Het is een erfelijke aandoening
• Het eiwit dystrofine is verkort
• Het dystrofine-gen ligt op de X-chromosoom
• Komt voor bij jongens
• Begint met spierpijnen en spierkrampen
• Vervolgens spierzwakte (eerst in bovenbenen)
• Levensverwachting tot middelbare leeftijd (als hartspier niet is aangedaan dan normaal)

ALS

• Treedt meestal op tussen 40e en 60e jaar
• Oorzaak is onbekend
• Er worden geen prikkels meer ontvangen die vanuit de zenuwcellen naar de spieren gestuurd worden
• Levensduur na eerste symptomen 3 tot 5 jaar

ALS

= amyotrofische laterale sclerose

• Amyotrofie = verlies van spierweefsel
• Lateraal = aan de zijkanten
• Sclerose = verharding

CARPAAL TUNNEL SYNDROOM

De carpale tunnel = een tunnel aan de binnenzijde van de pols waar een zenuw en pezen doorheen lopen