2. Beslissen we zelf?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

1.2 Beslissen we zelf?

Gedecentraliseerde eenheidsstaat

Leerdoelen

Je kent:

1. Kenmerken dictatuur/democratie
2. Verschil adviserend/bindend referendum
3. Gedecentraliseerde eenheidsstaat

Democratie

Democratie = Het volk regeert!

• Directe (het volk beslist direct zoals Grieken in het oude Athene)
• Indirect (via een volksvertegenwoordiging)
  

Leg aan de hand van drie kenmerken uit wat het verschil is tussen een democratie en dictatuur

4 formele kenmerken van een democratie

• De bevolking kiest haar eigen bestuur
• Verkiezingen zijn vrij (iedereen) en geheim (niemand mag weten wat je stemt
• Grondrechten zijn in een grondwet vastgelegd en de overheid beschermt deze
• Er is een onafhankelijke rechterlijke macht
  

Informele kenmerken van een democratie:

• Sociale rechtvaardigheid (niet teveel ongelijkheid)
• Sterke civil society (burgers sterk georganiseerd)
• Democratische cultuur/houding bij burgers en overheid

De Nederlandse democratie is een parlementaire democratie. Leg dat uit

Nederland kent geen directe democratie. Leg dit uit!

Referenda

Een referendum is een volksstemming:

• Correctief (bindend). Bijvoorbeeld in Zwitserland
• Raadgevend (advies). Bijvoorbeeld in NL (tot 2018)
  

Probeer eens een nadeel te noemen van een bindend referendum voor een land als Nederland

Volksvertegenwoordiging / Parlement / Staten-Generaal

• Tweede Kamer, direct gekozen door het volk, 150 leden
• Eerste Kamer (ook wel: Senaat), gekozen door Provinciale Staten, 75 leden
• De Kamers worden in principe 1 keer in de 4 jaar gekozen

Waarom hoeft een directe democratie niet altijd de beste democratie te zijn? Denk daarbij aan de definitie van democratie

Wie zitten er in de regering?

De regering

• Formeel koning en ministers
• Kabinet: ministers en staatssecretarissen (bestuurders)
• Vertrouwensregel: het kabinet/regering moet vertrouwen hebben van het Parlement (essentie parlementaire democratie)

Maak een schema van de gedecentraliseerde eenheidsstaat

Leg uit waarom de vertrouwensregel essentieel is voor de parlementaire democratie

https: