Borst- en prostaatkanker

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Borst- en prostaatkanker

Leerdoelen; na deze les:

• Hebben jullie inzicht in het ziektebeeld borstkanker
• Hebben jullie inzicht in het ziektebeeld prostaatkanker
• Hebben jullie inzicht in de behandelingen en diagnostiek van ieder afzonderlijk ziektebeeld
• Hebben we de stof van vorige week nog een keer voorbij zien komen

Een tumor in situe is een tumor die uitgebreid gemetastaseerd is naar omliggende weefsels

1. Waar
2. Niet waar

Je lymfesystemen zijn verantwoordelijk voor afvoer van vocht vanuit weefsels

1. Niet waar
2. Waar

De TNM score zegt iets over...

1. Mate van bewustzijn
2. Grootte van de tumor, hoeveel klieren aangedaan zijn en of het uitgezaaid is
3. Hoeveelheid Tetanus, Naamloze ziekte en Mazelen injecties iemand gehad heeft
4. Totale Nodale Metastasen

Een behandeling van slokdarmkanker is..

1. Het aanleggen van een buismaag
2. Het aanleggen van een ileostoma
3. Het aanleggen van een colostoma
4. Het aanleggen van een urostoma

Rectumcarcinoom komt ... voor als carcinomen in de rest van het colon

1. Vaker
2. Minder vaak
3. Even vaak
4. Niet hetzelfde

Hoe vaak komt borstkanker per jaar voor?

1. 5.000 keer
2. 14.000 keer
3. 20.000 keer
4. 24.000 keer

Hoeveel procent van de gevallen van borstkanker betreft mannen?

1. <1%
2. 1-5%
3. 5-10%
4. 10-15%

Welke symptomen neem je waar bij iemand die mogelijk borstkanker heeft?

Soorten borstkanker

• Meest voorkomend is invasief carcinoom NST; start in melkgangetjes.
• Ook afwijkingen in borst die nog geen kanker zijn, maar dat wel kunnen worden. Deze worden vaak onderkend in het bevolkingsonderzoek.

Verdeling op basis kenmerken

Veel borsttumoren zijn hormoongevoelig; groeit door vrouwelijk hormoon progesteron en oestrogeen.

• HER2-positief, HER2 is eiwit dat groei en celdeling van normale borstcellen regelt.
• Triple negatief groeit niet door hormonen en/of HER2; deze soort groeit vaak snel en zaait sneller uit.

Diagnostiek

• Beide borsten vergeleken met elkaar
• Lymfeklieren in hals en oksel (sentinel node)
• Punctie
• Mammogram
• Echo/MRI

Behandeling

Afhankelijk van soort borstkanker en het stadium;

• Meestal operatie; borstsparend en/of borstamputatie
• Chemotherapie en/of bestraling
• Anti-hormonale therapie
• Doelgerichte HER2-therapie

Terugkeer borstkanker

Er is een kans dat borstkanker terugkomt; en dit hoeft geen verband te houden met de eerdere kanker.

• Ook kan het ontstaan uit achtergebleven foutieve cellen in borst, litteken, lymfeklieren of litteken rondom oksel. Soms ook uitzaaiingen.
• Zit de kanker alleen in borst of lymfeklieren daar om heen, dan is genezing meestal nog mogelijk.

Prostaatkanker

Kanker ontstaan in de prostaat.

11.500 mannen de diagnose per jaar, grootste gedeelte is ouder dan 65.

Oorzaken

Vaak geen duidelijke oorzaak, wel verschillende factoren die kunnen bijdragen aan ontwikkeling zoals roken en ongezond gewicht.

Symptomen

Vaak per toeval ontdekt ivm weinig klachten of klachten passend bij ouderdom:

• Vaak/veel plassen
• Moeite met plassen
• Pijn en branderig gevoel na plassen
• Nadruppelen en/of een zwakke of onderbroken straal
• gevoel dat blaas niet leeg is na urineren
• Troebele of bloederige urine
• Bloed in het sperma
  

Diagnostiek

PSA bepalen

• PSA is een eiwit dat altijd in het bloed zit, in geringe mate. Bij vergroot prostaat of prostaatca in verhoogde mate aanwezig in het bloed.
• Dan CT, PET-CT, botscan, MRI en/of biopsie.

Soorten prostaatca

• Niet uitgezaaid prostaatca
• Recidief prostaatca na eerdere behandeling
• Beperkt uitgezaaide prostaatca
• Uitgezaaid prostaatca

Behandeling prostaatca

Afhankelijk van soort:

• Soms operatie en bestraling, vooral bij niet uitgezaaide kanker.
• Bij recidief of uitgezaaide prostaatca vaker chirurgie met combinatie van bestraling en/of hormoontherapie.