Hoofdstuk 7 paragraaf 2 Het ancien régime

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Het ancien régime

KA: Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme) 

Voorkennis: Leg uit wat absolutisme is.

Voorkennis: Leg uit wat de Driestandenleer is.

Lesdoel: Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme).

Leg uit waarom de derde stand zich vaak benadeeld voelde.

Franse samenleving

Frankrijk was hét land van de verlichting, maar ook van onvrijheid. Er was censuur: toezicht op publicaties. Het bestuur van Lodewijk XV en XVI probeerde veranderingen tegen te houden. Dit was het ancien régime: de bestuursvorm voor de democratische revolutie.  

 

In de standenmaatschappij genoten edelen  en hoge geestelijken voorrechten. 

Dat gold niet voor de bourgeoisie: rijke burgerij.  

Boeren en arbeiders in de steden waren arm en leden honger. 

Lesdoel: Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme).

Leg uit wat verlicht absolutisme is.

De Pruisische koning Frederik de Grote was de succesvolste vertegenwoordiger van het verlicht absolutisme: systeem waarbij een vorst verlichte hervormingen van bovenaf invoert. 

 

1. Hij zag zichzelf als ‘eerste dienaar van de staat’ en stond godsdienst- en persvrijheid toe. 
2. Wel vond hij dat hij de absolute macht moest houden en handhaafde voorrechten van de adel. 

Ook de Russische keizerin Catherina de Grote probeerde het verlicht absolutisme uit. Ze voerde hervormingen in, maar de Russische elite moest er niets van hebben. 

 

Geef 2 voorbeelden waarom Frederik de Grote als een verlicht vorst werd gezien.

Leg uit waarom veel burgers ontevreden waren met de Republiek in de 18de eeuw.

De Nederlandse samenleving

In Nederland was de economische bloeitijd voorbij: 

1. De Republiek had hoge schulden en de regenten werden rijker door grote bedragen aan de overheid te lenen. 
2. Die overheid moest daarop de belastingen verhogen waarop de onvrede bij de bevolking groeide. 

 

In 1751 werd het stadhouderschap erfelijk: met Willem IV en V begon de Republiek op een monarchie te lijken.  

 

De regenten bleven zichzelf verrijken, de schulden van de Republiek bleven groeien. 

Lesdoel: Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme).

Voorkennis nodig voor de volgende les: Wat is een Revolutie?

Voorkennis nodig voor de volgende les: De twee belangrijkste waardes van de Verlichting

Aan de slag: Huiswerk

1. Maken paragraaf 7.2. 
2. Leren leerdoelen 7.2.