Bi-4M-11.3 Je lijkt op (Paulien)

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Elke lichaamscel bevat 23 paar chromosomen/46 chromosomen.

Bijv. in je huidcel, levercel, spiercel etc. 

Bij een chromosomenpaar de ene chromosoom van de vader, de andere van de moeder komt.

Een chromosomenpaar  informatie van dezelfde eigenschappen bevat. 

Maar, let op: De informatie is heel vaak niet gelijk.

De chromosomen bestaan uit genen. Op de genen zit alle erfelijke informatie

 Wist je dat!

Erfelijkheid

In je chromosoom zit DNA met daarop genen

Elke geslachtscel (eicel/zaadcel) maar 1 geslachtschromosoom bevat 

Het 23-ste chromosomenpaar je geslachtschromosoom vormt

XY: de zygote groeit uit tot een jongen

XX: de zygote is een meisje.

Het Y of X chromosoom uit de zaadcel bepaalt of de zygote uitgroeit tot een jongen of meisje.

Zaadcel/eicel 23 enkele 

chromosomen bevatten.

 Wist je dat!

man/vrouw

Wat weet je nog van 11.2?

Het genotype van een organisme komt tot stand op het moment van de bevruchting.

1. juist
2. onjuist

Zowel bij de chimpansee als bij de egel bevatten de celkernen 48 chromosomen. Chimpansees en egels hebben hetzelfde fenotype.

1. juist
2. onjuist

In de kern van een cel van een kat zitten 19 chromosomen.
Deze cel is een geslachtscel.

1. juist
2. onjuist

Alle zaadcellen van een man bevatten dezelfde erfelijke informatie.

1. juist
2. onjuist

Hoeveel chromosomen zitten er in de kern van een eicel van de mens?

1. 15
2. 23
3. 30
4. 46

In een eicel van een oeverkruidplant bevinden zich 12 chromosomen.
Hoeveel chromosomen bevinden zich in een cel van een wortel van zo'n plant?

1. 24
2. 12
3. 6

1. Een gen is een deel van een chromosoom dat de informatie bevat voor één erfelijke eigenschap.

2. Elk chromosoom bevat 1 gen.

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

Elk organisme heeft hetzelfde aantal chromosomen in een cel

1. ja
2. nee

1. Een geslachtscel van de mens bevat 46 chromosomen.
2. De eicel bevat erfelijke eigenschappen van de moeder

1. 1: waar 2: nietwaar
2. 1: nietwaar 2: waar
3. beide waar
4. beide nietwaar

1. Een lichaamscel bevat 46 chromosomen, dat zijn 23 paar
chromosomen.
2. Een geslachtscel (zaadcel of eicel) bevat 23 chromosomen.

1. 1: waar 2: nietwaar
2. 1: nietwaar 2: waar
3. beide waar
4. beide nietwaar

1 Genen in een huidcel zijn gelijk aan de genen in de bevruchte eicel
2. Genen in lichaamscellen komen voor in paren.

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

11.3 Je lijkt op

11.3 Leerdoelen

-Hoe je aan je eigenschappen komt die je ouders niet hebben

-Hoe je genotype noteert

-Of eigenschappen kunnen mengen

11.3 Begrippenlijst

-genotype- homozygoot-heterozygoot-Dominant-recessief

-intermediair fenotype

Van ieder chromosomenpaar krijg je:

 

1 chromosoom van vader 

1 chromosoom van moeder

Karyogram/chromosomenkaart

Zwart is dominant over blond, daarom zwart haar

= zwart

= blond

fenotype	Genotype
dominante	AA of Aa
recessief	aa

Dus die weet je zeker!

Wat kan het genotype zijn?

Bruin (A) haar is dominant over blond (a) haar.

Krullend haar (R) is dominant over stijl haar (r)

Welke genotype hebben deze kinderen ?

Wat kan het genotype zijn?

Bruin (A) haar is dominant over blond (a) haar.

Krullend haar (R) is dominant over stijl haar (r)

Welke genotype hebben deze kinderen ?

aarr                     A?rr                     aaR?                  A?R?   

                         Aarr of AArr    aaRR of AARr                  

Wat kan het fenotype zijn?

Bruin (A) haar is dominant over blond (a) haar.

Krullend haar (R) is dominant over stijl haar (r)

Welke genotype hebben deze kinderen ?

1	2	3	4	5	6	7
AARR	AaRr	aaRr	aaRR	AArr	Aarr	aarr

Wat kan het fenotype zijn?

Bruin (A) haar is dominant over blond (a) haar.

Krullend haar (R) is dominant over stijl haar (r)

Welke genotype hebben deze kinderen ?

1	2	3	4	5	6	7
AARR	AaRr	aaRr	aaRR	AArr	Aarr	aarr

Onvolledig dominant: Beide fenotypen zijn even sterk

 

Intermediair: Beide fenotypen komen tot uiting 

Intermediair fenotype

Intermediair fenotype:

Wat zijn de genotypen van deze kippen?

Intermediair fenotype:

Wat zijn de genotypen van deze kippen?

XzXz

XwXw

XwXz

XwXz

XzXz

XwXz

XwXw

XwXz

Belangrijke begrippen:

Chromosomen- DNA - Genen

Geslachtschromosomen (bepalen je geslacht XX of XY)

Fenotype = uiterlijk (blauwe ogen, spitse neus, krullend haar)

Genotype = AA of Aa of aa (in tweetallen gekregen van ouders)

Dominant gen = overheersend, komt tot uiting (A of B of E)

Recessief gen = niet overheersent, komt niet tot uiting

                                    (a of b of e) 

Verwerkingsoefening 

11.1 t/m 11.3

Maak van het stencil 

oefenopdrachten 11.3 en 11.4 

opdracht 1 t/m 5 en 12

11.3 (Huis)werk