WK 45 - spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

VH3 - Nederlands

Week 45 - les 1

Spelling

Mevrouw Giesen

Agenda vandaag

• Leerdoelen
• Getallen schrijven
• Afkorting, letterwoord, initiaalwoord, verkorting en symbool
• Zelfstandig aan de slag
  

Leerdoelen

• Ik weet wanneer ik getallen als cijfers moet schrijven.
• Ik weet wanneer ik getallen voluit moet schrijven.
• Ik weet hoe ik afkortingen, letterwoorden, initiaalwoorden, verkortingen en symbolen moet schrijven.

Getallen

• Getallen schrijf je soms in letters en soms in cijfers.
  
• voor hele getallen van één tot en met twintig: zeven, negentien;
  
• voor de tientallen tot honderd: twintig, dertigste;
  
• voor de honderdtallen tot duizend: tweehonderd, achthonderdste;
  
• voor de duizendtallen tot twaalfduizend: zesduizend, negenduizendste;
  
• voor de getallen miljoen, miljard, biljoen enzovoort: vier miljoen (met spatie), drie miljardste (los!).

Letters gebruiken/ voluit schrijven

• voor getallen boven de twintig, behalve de tientallen en honderdtallen: 86 miljoen, de 21e (21e, 21ste) aflevering, 55 genodigden;
  
• voor maten, gewichten, bedragen, telefoonnummers, data, adressen, percentages, rekeningnummers, exacte tijdstippen: 70 meter, 33 °C, 6 kilo, € 9,25, 18 februari 1963, Dalemstraat 42, 8 procent, om 15.00 uur (drie uur geeft een tijdsduur aan: De sollicitanten krijgen drie uur de tijd voor de slotopdracht).

Cijfers gebruiken

• Je schrijft breuken met een spatie (twee derde: ⅔, vijf zeven achtste: 5⅞; maar: vierenhalf), behalve in een samenstelling: vierkwartsmaat, tweederdemeerderheid.
  
• Cijfers hebben de voorkeur als er anders een rare mix van cijfers én letters zou ontstaan bij getallen die hetzelfde geval betreffen:
  
• – Van de 28 deelnemers gingen er 3 naar de finale.
  
• Voor grote ronde getallen in een tekst combineer je cijfers en letters: 58 duizend inwoners, 240 miljard euro, 11 duizend kilometer.

Afkorting, letterwoord, initiaalwoord, verkorting en symbool

Soms is het handig om woorden niet voluit te schrijven. Je kunt er ruimte mee besparen en het levert tijdwinst op, je hoeft namelijk minder te schrijven.

Je kunt woord(groep)en op vijf manieren korter schrijven: met een afkorting, een letterwoord, een initiaalwoord, een verkorting en een symbool.

Afkorting

Een afkorting is de weergave van een woord(groep) met een beperkt aantal letters, die je uitspreekt als het oorspronkelijke woord.

Een afkorting schrijf je met een of meer punten. Je gebruikt een hoofdletter als die ook in het oorspronkelijke woord voorkomt:

– enz. (enzovoort), t.b.v. (ten behoeve van), H.K.H. (Hare Koninklijke Hoogheid).

Letterwoord

Een letterwoord bestaat uit de eerste letters van een naam of woordgroep. Je spreekt het uit als een woord. Je schrijft een letterwoord zonder punten en je gebruikt een hoofdletter als die ook in het afgekorte woord voorkomt:
– NAVO (Noord-Atlantische Verdragsorganisatie, spreek uit: naavoo, niet: en/aa/vee/oo), yup (young urban professional, spreek uit: yup, niet: i-grec/uu/pee).

Initiaalwoord

Een initiaalwoord wordt gevormd volgens dezelfde regels als een letterwoord, maar in tegenstelling tot een letterwoord spreek je het uit als losse letters:

– ANWB (Algemene Nederlandse Wielrijdersbond), pc (personal computer).

Verkorting

Een verkorting is opgebouwd uit een of meer (delen van) lettergrepen. Je spreekt een verkorting uit als een woord:

– doka (donkere kamer), Benelux (België, Nederland, Luxemburg).

Symbool

Een symbool is een notatie van een wetenschappelijk begrip, een eenheid of een valuta. Je spreekt een symbool uit als het woord waar het voor staat.

De schrijfwijze is nationaal of internationaal afgesproken. Dit geldt ook voor het gebruik van hoofdletters of kleine letters. 

Symbool

Een symbool schrijf je zonder punt:

– β (bèta), km (kilometer), £ (Britse pond).

Bij sommige eenheden wordt in technische en wetenschappelijke teksten een symbool gebruikt, zoals gram (g) en seconde (s), en in andere teksten een afkorting:

– 20 gr. (twintig gram), 5 sec. (vijf seconden).

Leerdoelen

• Ik weet wanneer ik getallen als cijfers moet schrijven.
  
• Ik weet wanneer ik getallen voluit moet schrijven.
  
• Ik weet hoe ik afkortingen, letterwoorden, initiaalwoorden, verkortingen en symbolen moet schrijven.

Aan de slag

• Ga via Magister leermiddelen naar Nieuw Nederlands
• Begin aan de weektaak - spelling 

De laatste vragen

Afsluiting

Bedankt voor jullie aandacht vandaag