1.3 Werkplaats van de wereld (1750-1900)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

HC1 1.3 Werkplaats van de wereld (1750-1900)

* Sociaal-econmische ontwikkelingen door de ind. revo in GB

* relatie industrialisatie & imperialisme

19e eeuw

- Engeland is oppermachtig

- Bescherming koloniën

- Vrije handel beschermen

waarom?

Wat heeft industrialisatie te maken met vrije handel

Exploitatie

India = exploitatie kolonie van het Britse rijk. 

--> investeringen van het Britse rijk. 

Ook een belangrijk afzetgebied voor het in Engeland gemaakte textiel. 

Engeland

rond 1700

• Enorm groot rijk.
• Hogere landbouwproductie
• De bevolking van Engeland groeit.
• goedkope arbeid

Het Britse Rijk omstreeks 1700

Naar stoomkracht!

1784 James Watts' stoommachine

19e stoom belangrijkste energiebron

steenkool(mijnen)

1764 Spinning Jenny

Industriele revolutie

Industrieel kapitalisme

Goedkope arbeid, zoveel mogelijk winst

van handelskapitalisme

naar industrieel kapitalisme 

Het onstaan van industrieel kapitalisme

Industrieel kapitalisme

De industrie kwam in de handen van rijke fabrikanten. Deze fabrikanten streefden naar zoveel mogelijk winst. We noemen dit industrieel kapitalisme. Deze fabrikanten kregen niet alleen de leiding over de economie, maar ook in de politiek. 

  sociaal-economische ontwikkelingen in Groot-Brittannië 

(1750-1900)

Ondernemers streven naar meer politieke invloed:

-> Zij zorgden voor een groot deel van de economische groei in Groot-Brittannië en wilden meedenken over de manier waarop Groot-Brittannië zich nog verder zou kunnen ontwikkelen.

-> 1832 Reform Bill (hervormingswet):

Aanpassing van de kiesdistricten in het Britse districtenstelsel:

-districten met veel platteland en steeds minder inwoners kregen minder zetels.

-bij de nieuwe industriesteden werden nieuwe districten opgezet met meer zetels.

-het kiesrecht werd uitgebreid waardoor ook relatief kleinere ondernemers en winkeliers aan verkiezingen mochten meedoen.

van handelskapitalisme naar industrieel kapitalisme

• handelskapitalisme: winsten uit handel werden geïnvesteerd in de uitbreiding van handelsnetwerken, technische ontwikkelingen en transportmiddelen. 
•  industrieel kapitalisme: de opkomst van de industrie zorgde ervoor dat winsten uit handel (en industrie) werden geïnvesteerd in een verdere uitbreiding van de industrie en in technische ontwikkelingen en infrastructuur. 

Theorie 

Zoals eerder gezegd kwam de industrie in de handen van rijke fabrikanten. Zowel in Europa als in Noord-Amerika streefden deze fabrikanten naar zoveel mogelijk winst. We noemen dit industrieel kapitalisme.

Kern:

Industrieel kapitalisme is het verschijnsel waarbij ondernemers streven naar het maken van zoveel mogelijk winst door fabrieksmatig produceren van goederen. 

Theorie

Door het industrieel kapitalisme waren ze wel steeds meer op zoek naar meer grondstoffen én afzetmarkten. In koloniaal gebied (overzeese gebieden in bezit van een ander land) konden deze grondstoffen worden verkregen en aan de inwonders kon fabrieksproducten worden verkocht. 

Kern:

Dat grondstoffen konden worden verkregen - en producten konden worden verkocht - zijn twee economische redenen waarom koloniën belangrijk waren.  

The start of socialism

Robert Owen was a factory owner with a different approach. He had the vision to improve the working and living conditions of his employees, by founding his own community around his factory. Owen made sure that his workers were paid higher wages, he reduced their working days to eight hours and he built good houses. He also made sure that children could go to school. Among his employees, there was almost no drunkenness and poverty and Owen had a good relationship with his workers.

In New Lanark schools, Robert Owen pioneered new methods of teaching, involving the use of pictures, maps, and charts. He thought that education should be natural and spontaneous, but most of all enjoyable. Music, dancing and games became an important part of school life.

summarize

1. write down the title of this paragraph
   
2. In what way was Robert Owen different from other factory owners?

Schotse fabrikant Robert Owen

* textielfabriek in Schotland

* oog voor het welzijn van zijn arbeiders (toen niet heel gewoon)

* werkdag van maar 10 uur, goed loon

* oprichting vakbonden, veel invloed

* 1850 arbeiders meer rechten 

* 1833 factory act: verbod op nachtwerk voor kinderen, 1867 werkdag max. 10 uur tot 18 jr & vrouwen

GB werkplaats van de wereld:

- 1850 GB grootste staalproducent Europa

- 40% internationale handel industrie producten Brits

- mondiale export katoenen stoffen

-wingewest India: import ruwe grondstoffen, export katoenen stoffen, 1840 40% katoenexport naar India

Globalisering takes off

* Britten investeerden hun winsten internationaal (rundvee in Zuid-Amerika, spoorwegen in India en Nederland en VS, leningen aan regeringen

* Londen financieel hart van de wereld 

- dus ook kwetsbaar voor gebeurtenissen wereldwijd

Vrijhandel: liberale markteconomie met kleine overheid en lage belastingen. Wel protectionisme van eigen vrijhandel (Royal Navy)

1839 Royal Navy valt China aan (opium)

1870> britse supermacht tanende (imperialisme scramble