Les 6: diabetes en behandeling verolg

• farmacotherapie
• MBO
• Studiejaar 2

Programma

Programma, terugblik en leerdoelen

• Herhaling
• Geneesmiddel(groepen)bij diabetes: GLP-analoga, DPP-4 remmers en insuline
  
• Werking, bijwerkingen en belangrijkste gebruikersadviezen
• Medicatiebewaking
• Begeleiding diabetespatiënten

Lesdoelen

- Je geeft een instructie over de geneesmiddelen die vallen onder de verschillende geneesmiddelgroepen. Hierbij benoem je de werking, bijwerkingen en het gebruik (vervolg op les 2);

- Je weet op welke wijze in de apotheek extra aandacht kan worden besteed aan diabetespatiënten;

- Je adviseert een diabetes patiënt over de invloed van bepaalde medicatie op de bloedsuikerwaarde.

Herhaling

wat	Je krijgt stelling te zien over geneesmiddelen bij diabetes. Benoem of de stelling waar of niet waar is en licht het antwoord toe.
Tijd	15 min
hoe	klassikaal,
hulp	uit het hoofd
uitkomst	Je kent van de meest voorkomende geneesmiddelen de geneesmiddelgroep, indicatie, werking, bijwerking en gebruik
klaar	klassikaal

Waar of niet waar

Insulines

Insuline toedienen

*Insuline zul je moeten spuiten of in je bloedbaan moeten brengen met een pompje.

*Maagzuur maakt het hormoon insuline onwerkzaam.

Dosering insuline

• Sterkte uitgedrukt in internationale eenheden (IE) 
• 100 IE/ml, 200 IE/ml of 300 IE/ml
  
• Geen vaste dosering. Individueel ingesteld op basis van glucosewaarde
• Frequentie hangt af van werkingsduur insuline

Combinatie insuline

• Combinatie van langwerkende en kortwerkende insuline
• novomix 30, humalog mix
• Cijfer geeft verhouding weer tussen kort- en langwerkend
• 100ie/ml --> 30ie kortwerkend en 70 eenheden langwerkend

GLP-1 analoga

DPP-4 remmers

Verhogen eigen concentraties GLP-1

• Sulfonylureum derivaten -ide
  
• TZD ( thiazolidinedionen : PPAR y remmers) -glitazon
  
• DPP-4 remmers -gliptin
  
• SGLT-2 remmers -gliflozin
• GLP-1 agonisten -glutide
  
• Insulines

Begeleiding diabetespatiënt

Begeleiding diabetespatiënt

Hoe worden diabetes patiënten extra begeleid bij jullie in de stageapotheek?

Bloedglucosemeters

Apotheek is ook betrokken bij leveren van testmateriaal

• meter
• teststrips
• prikpen
• naalden 

Ideale waarde: 4 en 7 mmol. 

Afleverinformatie

• Uitleg belang therapietrouw
  
• Uitleg werking en bijwerkingen
  
• Gebruikersinstructie
  
• Insuline omschudden voor gebruik ( pen heen en weer rollen en op en neer bewegen)--> alleen bij troebele insuline
• Pen die gebruikt wordt mag buiten koelkast; voorraad in de koelkast
• Vervoer en bewaring tijdens vakantie
  

Medicatiebewaking

Medicatiebewaking

• Diabetes invoeren als contra-indicatie
•  Corticosteroïden
• suikerhoudende dranken
• Beta-blokkers (metoprolol, propranolol, sotalol)

Oefenen met medicatiebewaking

wat	Je krijgt 3 casussen over medicatiebewaking (zie lesopdracht it's learning les 6)
Tijd	15 min
hoe	In groepjes van 4
hulp	m.b.v de kennisbank
uitkomst	Je weet wat de belangrijkste medicatiebewakignssignalen inhouden en je kan advies geven over hoe je de signalen afhandelt
klaar	klassikaal

Afleverinformatie

mevrouw de Bruin, 43 jaar, komt aan de balie met een recept voor novomix 30. Bij het aanschrijven blijkt het dat ze dit voor het eerst gaat gebruiken. In haar medicatiehistorie gebruikt mevrouw verder metformine 100mg 3 x per dag. De gliclazide wordt gestaakt. Voor haar hart gebruikt ze ook de metoprolol 100 mg 1 keer per dag. Bereid voor welke informatie je gaat meegeven bij een eerste uitgifte van de novomix. Denk hierbij ook aan eventuele hulpmiddelen.

Afsluiting

• Wat heb je geleerd?
• volgende les schildklieraandoeningen
• Huiswerk