Les 7-9: fictie en ww. spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Leerdoelen

Aan het eind van deze les

... weet je wat de fictiebegrippen flash-back, vertraging, cliffhanger, andere verhaallijn en dwaalspoor betekenen

... kan je deze trucjes ontdekken in een tekst

... heb je de regels voor werkwoordspelling: persoonsvorm opgefrist

Begrippen

• Flashback
• Vertraging
• Cliffhanger
• Andere verhaallijn
• Dwaalspoor 

Flashback

• Een personage denkt terug of vertelt iets van vroeger wat je als lezer te weten komt
• Kan geheimzinnig werken: waarom is dit belangrijk?
• Onderbreekt de chronologische volgorde van het verhaal

Vertraging

• De schrijver vertelt zeer uitgebreid, met veel details, bijvoorbeeld over de omgeving, gevoelens 
• Het verhaal vertraagt en je moet langer wachten op de ontknoping... De spanning wordt opgevoerd

Cliffhanger

• Het verhaal stopt op een zo spannend mogelijk moment 
• Maakt lezers nieuwsgierig 
• Gebeurt vaak in series, zodat je de volgende aflevering ook weer wilt kijken! (bijv. GTST)

Andere verhaallijn

• Naast het "hoofdverhaal" is er nog een verhaal dat zich afspeelt
• Vaak weet je nog niet precies hoe deze verhalen samen komen/ wat ze met elkaar te maken hebben... Spannend! 

Dwaalspoor

• De schrijver geeft informatie waardoor de lezer bijvoorbeeld denkt: dát is 'm, dat moet de moordenaar zijn!
• Toch blijkt het later iemand anders te zijn
• De schrijver misleidt jou dan; zet jou op een dwaalspoor 

Werkwoordspelling - blz. 275

• Waarom belangrijk?
• We beginnen met de persoonsvorm (pv). Hoe vind je de pv in een zin?  
   Bijvoorbeeld: 'Ik heb nog nooit een boek geschreven.'

Persoonsvorm

Vind je door

• de zin vragend te maken
• door de tijd te veranderen of
• door enkelvoud/ meervoud te veranderen

  

pvtt

• Enkelvoud: staat er ik of je/jij achter? OF is het gebiedende wijs? Dan schrijf je de pv als ik-vorm
• Voorbeeld: 'Waarom ... (worden) jij altijd uitgekozen?'                > Niet het geval? Dan ik-vorm + t (jij klimt, hij klimt, zij klimt)
  
  
• Meervoud: schrijf als hele werkwoord 
• Voorbeeld: 'Wij lopen samen naar de trein'

pvvt

Zwakke werkwoorden: veranderen niet van klank

• Je gebruikt 't ex-fokschaap:
• Hele ww -en
• Zit de laatste letter wél in 't ex-fokschaap? Dan met een -te(n) 
• Zo niet? Dan met een -de(n)
• Voorbeeld: lachen - lachte, geloven - geloofde

pvvt

Sterke werkwoorden: klankverandering

• Zo kort en makkelijk mogelijk
• Voorbeeld: krijgen - kregen, lopen - liepen
• Verlengproef: eindigt het woord op -d of -t?
• Voorbeeld: ik beet (want: beten)
• Let op!: in verleden tijd NOOIT met -dt