H10 Reuma & Jicht SB


Reuma
1 / 49
next
Slide 1: Slide
FarmacotherapieMBOStudiejaar 1

This lesson contains 49 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 120 min

Items in this lesson


Reuma

Slide 1 - Slide

Lesinhoud
  • Reuma (H10)
  • Reuma artritis
  • Artrose
  • Wat is het
  • Geneesmiddelen
  • Vragen?
  • Nearpod!

Slide 2 - Slide

Lesdoelen
  • Je kunt twee gewrichtsaandoeningen noemen
  • Je kunt het verschil tussen artritis en artrose omschrijven
  • Je kunt drie middelen noemen die behoren tot de DMARD's
  • Je kunt uitleggen waarom MTX altijd wordt gecombineerd met Foliumzuur 

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Video

Wat weet je al over reuma?

Slide 5 - Mind map

Reuma
  • Reumatische aandoeningen 
  • Verzamelnaam ±200 aandoeningen​
  • Ontstekingen en/of pijn aan:​
  • Gewrichten​
  • Spieren​
  • Pezen ​
  • Peesscheden​​
  • Gewrichtskapsels 









Slide 6 - Slide

Gewricht
  • Verbinding tussen 2 botten
  • Uiteinden bot -> kraakbeen​
  • Schokdempend​
  • Banden en gewrichtskapsel ​ -> bij elkaar houden​
  • Binnenkant kapsel -> slijmvlies (synovium) -> maakt vocht -> smeermiddel​
  • Spieren aan botten vast met pezen
  • Spieren -> bewegen​
  • Bij veel wrijving tussen botten en pezen -> slijmbeurzen -> stootkussentje









Slide 7 - Slide

Aandoeningen
  • Reumatoïde Artritis
  • Artrose
  • Volgende les Jicht 

Slide 8 - Slide

Reumatoïde artritis
  • Auto-immuunziekte
  • Afweerreactie normaliter gewenst
  • Lichaam beschermen
  • Abnormale afweerreactie
  • Lichaam valt zichzelf aan
  • Beschadigt het gewricht door de ontstekingsreactie -> tast slijmvlies aan en gaat zo verder 
  • Komt vaker voor bij vrouwen
  • Begint meestal tussen de 25-50 jaar
  • Snel ingrijpen is belangrijk -> voorkomen van onherstelbare gewrichtsbeschadiging

Slide 9 - Slide

Gewrichtsontsteking 
  • Ontstoken gewricht​
  • Gewrichtsschade ​
  • Slijmvlies maakt meer vocht aan ​
  • Gewricht zwelt op​
  • Uitstulpingen​
  • Pijn in gewrichten ​
  • Aantastingen kraakbeen ​
  • Soms wordt ook het bot aangetast (vergevorderd stadium)







Slide 10 - Slide

Gewrichtsontsteking

Slide 11 - Slide

Klachten
  • Gewricht wordt warm en dik​
  • Gezwollen gewrichten ​
  • Pijn​
  • Stijfheid​
  • Soms misvormingen​
  • Invaliditeit - vergevorderd stadium, klein percentage






Slide 12 - Slide

Artrose
  • Chronische gewrichtsaandoening
  • Meest voorkomende gewrichtsaandoening
  • Meestal op oudere leeftijd

Slide 13 - Slide

Klachten bij artrose
  • Gewrichtsslijtage
  • Minder soepel
  • Pijn en stijfheid 


Slide 14 - Slide

Behandeling 
Artrose
  • Weinig aan te doen
  • Gewricht ontzien door de spieren te versterken
  • Hulpmiddelen -> potten opendraaien
  • Pijnstillers zoals Paracetamol en NSAID's
Behandeling
Reuma
  • Geneesmiddelen
  • NSAID's
  • Antireumatica
  • Corticosteroïden
  • JAK-remmers

Afhankelijk van ernst van de reuma
Let op: veel IA's en CI's

Slide 15 - Slide

NSAID's
  • Welke kennen we nog?
  • Waar staat het ook alweer voor?
  • Welke bijwerking kent deze gnm.groep? 

Slide 16 - Slide

NSAID's
  • NSAID's ; Ibuprofen, Naproxen, Diclofenac etc.
  • COX-2-remmers ; Celecoxib en Etoricoxib

  • Let op: bij Reuma wordt vaak hoger gedoseerd
  • Nadeel: kans op bijwerkingen neemt toe
  • COX-2-remmers < maagdarmklachten, > hart- en vaatklachten
  • Rond de klok doseren

Slide 17 - Slide

DMARD's
  • Langzaamwerkende antirheumatica 
  • Disease Modifying Anti Rheumatic Drugs
  • Behandeling wordt gestart door de reumatoloog
  • Ontstekingsproces stoppen -> gewrichtsschade voorkomen
  • Onderdrukken het afweersysteem -> vatbaarder voor bv. verkoudheid of griep
  • Werking begint na 1-6 maand 

Slide 18 - Slide

DMARD's onderverdeling

Eerste generatie​
Hydroxychloroquine (malaria)​, Sulfasalazine​ & Azathioprine 

Immunosuppressiva 
Onderdrukken afweerreactie & hierdoor de ontsteking​
Methotrexaat (MTX) (eerste keus)

 ​

TNF-alpha-remmers​
biologicals
Zeer kostbaar, alleen door reumatoloog, ZH verplaatste zorg

JAK-remmers ​
Als andere middelen niet werken 









Slide 19 - Slide

Methotrexaat
  • 1 x per week oraal/subcutaan​
  • In combinatie met foliumzuur​
  • Bijwerkingen maag-darmkanaal ​
  • Aantal dagen er tussen ​
  • Bv. woensdag MTX & zondag B11​
  • Ongeveer 2 dagen​
  • Minimaal 24 uur 
  • Wordt ook bij kanker gebruikt







Slide 20 - Slide

TNF Alpha remmers
  • Tumornecrosefactor speelt belangrijke rol bij reumatoide artritis ​
  • Remmen TNF ​
  • Alleen door ZH voorschrijven & leveren ​
  • Ernstige Reuma​
  • Alleen IV of subcutaan​
  • Preparaten
  • Infliximab (Remicade®), Adamulimab​ & Etanercept (Enbrel®)  








Slide 21 - Slide

Corticosteroïden
  • Bij zoeken naar effectief DMARD​
  • Krachtige ontstekingremmende werking​
  • Prednisolon / prednison - omzetting​
  • Veel bijwerkingen zoals​ osteoporose ​
  • Chronisch -> middel voor osteoporose ​
  • CI: diabetes 








Slide 22 - Slide

JAK remmers
  • Baricitinib​, Tofacitinib​, Upadacitinib​, Filgotinib ​
  • Tabletten (synthetisch)
  • Werking na 8-12 weken
  • ls biologicals niet goed werken / te veel bijwerkingen geven
  • Verminderen aanmaak cytokines -> RA komt tot rust

Meer info: https://www.reuma.nl/over-reuma/behandelingen/medicijnen/jak-remmers-tsdmards

Slide 23 - Slide

Afleveren
  • Bij chronisch gebruik -> wijzen op therapietrouw
  • Denk ook aan de psycho-sociale aspecten
  • Denk aan afleveren in bv. potje of strip
  • Hulpmiddel om tablettenstrip door te drukken 
  • Thuiszorgwinkel
  • Bij MTX letten op Foliumzuur gebruik
  • TU: hoe gaat het, aanvang werking, bijwerkingen?

Slide 24 - Slide

Meer weten?
  • www.reuma.nl
  • www.reumafonds.nl
  • Zowel voor patiënt als zorgverlener
  • Voor AA: https://www.youtube.com/watch?v=NhMe3_3Q_jM&t=242s 
  • Jufdanielle -> gericht op HBO

Slide 25 - Slide

Welke vraag heb je nog?

Slide 26 - Mind map

Einde van deze les
Ga naar Nearpod:

www.nearpod.com 

Slide 27 - Slide

  Jicht

Slide 28 - Slide

Jicht

Slide 29 - Mind map

Lesdoelen
  • Je kunt in eigen woorden beschrijven waaraan je jicht kunt herkennen
  • Je kunt benoemen welke medicijnen je gebruikt bij een jichtaanval én ter voorkoming van jicht
  •  Je kunt leefstijladviezen geven aan mensen die jicht hebben

Slide 30 - Slide

Jicht
  • Jicht is een pijnlijke gewrichtsaandoening
  • Meestal in het gewricht van de grote teen
  • Middenvoet, enkel, knie of pols
  • Ontstekingsreactie
  • Hevige pijn
  • Acuut

Slide 31 - Slide

Oorzaak
  • Ontstaat door afbraakproduct van de eiwitstofwisseling 
  • Namelijk het urinezuur
  • Wordt onvoldoende uitgescheiden door de nieren
  • Natriumuraatkristallen slaan neer in het gewricht
  • Ontstekingsreactie -> pijn

Slide 32 - Slide

Ontsteking
Te herkennen aan
  • Roodheid
  • Pijn
  • Warmte
  • Zwelling

Slide 33 - Slide

Verschijnselen
  • Zeer pijnlijke gewrichten
  • Veelal in de grote teen (middenvoet, enkel, knie of pols)
  • Rood, warm en erg pijnlijk bij rust en beweging
  • 4 keer vaker bij mannen (40+jaar)
  • Bij ouderen vaak meerdere gewrichten aangedaan
  • Kan blijvende schade geven aan het gewricht 

Slide 34 - Slide

Acute jicht

  • Geneest meestal binnen 1 tot 3 weken
  • Aanval komt bij 75% van de mensen terug binnen een jaar
  • Behandeling gericht op pijnbestrijding en urinezuur verdrijven
Gecompliceerde jicht

  • Meer dan 3 aanvallen van acute jicht per jaar
  • Behandeling gericht op voorkomen van ophoping urinezuur

Slide 35 - Slide

Apotheek
  • Sommige medicijnen kunnen Jicht uitlokken; plastabletten

  • Jicht invoeren als CI -> melding bij aanschrijven plastabletten -> oefen maar eens in de praktijk

Slide 36 - Slide

Uitlokkende factoren
  • Overmatig alcoholgebruik (>urinezuurproductie) met name bier
  • Overconsumptie van eiwitrijk voedsel
  • Een purinerijke voeding -> ansjovis, orgaanvlees, sardines, mosselen, kreeft, gevogelte, wild en peulvruchten
  • Urinezuur komt vrij bij de afbraak van Purine

Slide 37 - Slide

Adviezen
  • Veel drinken
  • Geen/beperking alcoholinname 
  • Gewricht koelen met ijs
  • Niet te snel afvallen
  • Bij uitzondering: een eiwitarm dieet 

Slide 38 - Slide

Geneesmiddelen 

Acute jicht
  • NSAID's
  • Colchicine
bij jicht

Gecompliceerde jicht  
  • Preventief
  • Allopurinol -> bij meerdere aanvallen per jaar
  • Verlaagt urinezuur in het bloed -> causaal

Slide 39 - Slide

NSAID's
  • Bij acute jicht
  • Eerste keus 
  • Pijnstillend, koortsdempend en ontstekingsremmend
  • Urinezuurverdrijvend
  • Diclofenac & Indometacine
  • Na 3 dagen geen effect? -> Colchicine

Slide 40 - Slide

Prednisolon
  • Corticosteroïden
  • Als NSAID's niet gebruikt kunnen worden
  • Pijnbestrijding
  • Remt de ontsteking
  • Vaak in de vorm van een 5 of 10 daagse kuur 

Slide 41 - Slide

Colchicine
  • Bij acute jichtaanval
  • Krachtige werking
  • Werking niet bekend
  • Toxisch! = giftig
  • Geringe therapeutische breedte
  • Bijwerkingen: maag-darmklachten

Slide 42 - Slide

Colchicine gebruik
  • Dosering: in pharmacom dos. code COLCH
  • 2-3 keer per dag 0,5mg
  • Geen grapefruit-/pompelmoessap drinken tijdens de behandeling met colchicine
  • Versterkt de werking van Colchicine
  • Meer kans op bijwerkingen

Slide 43 - Slide

Colchicine - toxisch
  • Colchicine heeft een geringe therapeutische breedte en daardoor is er risico op toxiciteit
  • Klein verschil tussen werkzame doses en toxische doses
  • Stoppen bij toxische verschijnselen zoals een branderig gevoel in de keel, misselijkheid, braken, buikpijn en diarree

Slide 44 - Slide

Colchicine onderzoek
  • Wordt wereldwijd onderzocht
  • Mogelijk gunstig effect ter voorkoming van hart- en vaatziekten
  • Mogelijk recepten van internist of cardioloog voor cg. gebruik 0,5mg/dag
  • Let op informatie verstrekking 

Slide 45 - Slide

Allopurinol
  • Gecompliceerde jicht - preventief
  • Remt de afbraak van stofwisselingsproducten die urinezuur worden
  • Vanaf 3-4 aanvallen per jaar
  • Verlaagt urinezuur in het bloed
  • 4 weken na aanval starten 
  • In begin van behandeling kunnen de jichtaanvallen toenemen
  • Eventueel NSAID of Colchicine om te ondersteunen

Slide 46 - Slide

Extra informatie
  • Reuma: https://www.youtube.com/watch?v=NhMe3_3Q_jM  
Dit is een filmpje van juf Daniëlle.
Is gericht op HBO vpk maar ter ondersteuning goed om eens te kijken.

  • Jicht: https://www.youtube.com/watch?v=aBiBduh8zgY
(voedingsmiddelen)

  • https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/aandoeningen/dieet-gezond-eten-bij-jicht-jichtaanval.aspx

Slide 47 - Slide


Slide 48 - Open question

www.nearpod.com
Ga allemaal naar deze website en log in met de klassencode.
Hier gaan we een mini-toetsje maken over jicht (en herhaling reuma).

Slide 49 - Slide