4.3 De paus en de kruistochten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

Wat is het verschil tussen een stamvorst en een landsheer?

1. Stamvorst regeert over een gebied, landsheer over een volk
2. Er zijn geen verschillen tussen de twee
3. Stamvorsten worden gekozen, landsheren krijgen dit door erfenis
4. Stamvorst regeert over een volk, landsheer over een gebied

Aan de hand van welke criteria kozen stamvorsten de nieuwe koning?

1. De persoon met het grootste leger
2. De persoon met het meeste geld
3. De persoon die naar voren werd geschoven door de paus
4. De persoon die de meeste vriendjes wist te krijgen

In welke van deze drie landen is de vorst het machtigste?

1. Engeland
2. Frankrijk
3. Heilige Roomse Rijk

In welke van deze drie landen is de macht van de koning beperkt door een verdrag?

1. Engeland
2. Frankrijk
3. Heilige Roomse Rijk

In welke van deze drie landen is er een parlement?

1. Engeland
2. Frankrijk
3. Heilige Roomse Rijk

In welke van deze drie landen hebben een groep van zeven edelen de macht

1. Engeland
2. Frankrijk
3. Heilige Roomse Rijk

In welk van deze landen is sprake van vergaande centralisatie?

1. Engeland
2. Frankrijk
3. Heilige Roomse Rijk

Engeland

• Soeverein: Koning > erfrecht

• Alle wetten/beslissingen moeten worden goedgekeurd door het parlement

• Geen centralisatie/uniformering

• Vrijheden en rechten vastgelegd in de Magna Carta
  

Frankrijk

• Soeverein: Koning > erfrecht

• Alle wetten/beslissingen worden gemaakt door de koning. (Gehandhaafd door koninklijk leger en ambtenaren)
  

• Vergaande centralisatie/uniformering

• Inkomsten uit steden die hiervoor privileges in de handel en bestuur kregen
  

Heilig Roomse Rijk

• Soeverein: Keizer> erfrecht

(mits gekozen door keurvorsten)

• Alle wetten/beslissingen worden gemaakt door de keizer (mits met toestemming van keurvorsten)

• Geen centralisatie/uniformering

• Zeven belangrijkste stamvorsten mochten zich keurvorsten noemen en hadden het recht om de koning te kiezen
  

Tweezwaardenleer: God heeft op aarde plaatsvervangers aangewezen om namens hem te regeren. De geestelijke macht gaf hij aan de paus. De wereldlijke macht gaf hij aan de koningen.

• middeleeuwse koningen accepteren deze verdeling niet langer en willen zeggenschap over de benoeming van geestelijke leiders in hun eigen gebied.
  

• Ook het Byzantijnse rijk accepteert deze verdeling niet en splitsen zich af (schisma). West-Europese kerk o.l.v de paus en de Oost-Europese kerk o.l.v patriarch
  

Waarom zou het voor koningen/keizers belangrijk zijn dat zij eigen bisschoppen binnen hun eigen rijk mochten benoemen.

(denk aan het leenstelsel)

Investituurstrijd

• In de middeleeuwen kiest het volk de nieuw bisschop, de paus benoemt hem vervolgens tot bisschop (investituur).

• Koningen/keizers benoemen zelf bisschoppen en stellen ze aan leenman.
  

(Bisschoppen mogen niet trouwen, als de bisschop komt te overlijden, gaat het land naar de leenheer toe en niet de paus)

• Paus is niet blij en roept een kerkelijk ban uit over de keizer van Heilige Roomse Rijk > verliest hiermee trouw van zijn leenmannen.

• Smekend komt de keizer naar Rome om vergiffenis te vragen. Die krijgt hij, niet veel later bezet hij met een leger en laat hij de paus afzetten.
  

De Investituurstrijd eindigt met een compromis:

'de paus mag bisschoppen benoemen en de investituur geven, de keizer mag de bisschop een scepter overhandigen als een teken van de wereldlijke macht'

Wie heeft de Investituurstrijd gewonnen?

1. De paus
2. De keizer

Homework

Lezen: 86

Maken: 2, 3