Paragraaf 10.3/10.4/10.8: Ruggenmerg/Hersenen/Hersenaandoeningen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welke zenuwcellen geleiden impulsen van het centraal zenuwstelsel naar de spieren?

1. Schakelcellen
2. Bewegings zenuwcellen
3. Gevoelszenuwen
4. Alle zenuwcellen

Welke zenuwcellen geleiden impulsen van het centraal zenuwstelsel naar de spieren?

1. Schakelcellen
2. Bewegings zenuwcellen
3. Gevoelszenuwen
4. Alle zenuwcellen

Waaruit bestaat het centrale zenuwstelsel?

1. Grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam, ruggenmerg en zenuwen
2. Grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam en het ruggenmerg
3. Grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam,
4. Ruggenmerg en zenuwen

Prikkels

impulsen

zintuig

spieren

centrale zenuwstelsel

impulsen

Paragraaf 10.3: Ruggenmerg

Lesdoelen

3.1 Je kunt de delen van het ruggenmerg noemen met hun functies en kenmerken.

Wervelkanaal

• Verbindt zenuwen met de hersenen

• Ligt tussen de wervels in het wervelkanaal
• Wervels beschermen het ruggenmerg

Grijze vs witte stof

Grijze stof: cellichamen van schakelcellen en bewegingscellen

Witte stof: uitlopers van schakelcellen --> wit door isolerende laag

Zenuwknop: plek waar de cellichamen van gevoelszenuwen liggen (=verdikking net buiten ruggenmerg)

10.4: Hersenen

Lesdoelen

4.1 Je kunt de delen van de hersenen noemen met hun functies en kenmerken.

4.2 Je kunt de invloed van verdovende, stimulerende en bewustzijnsveranderende middelen op het zenuwstelsel beschrijven en de risico’s van het gebruik van verslavende middelen noemen.

Hersenstam

Geleidt impulsen:

1.  van het ruggenmerg naar de grote en de kleine hersenen, en omgekeerd
2. die afkomstig zijn van zintuigen in hoofd en hals naar de grote en de kleine hersenen
3. die afkomstig zijn van de grote en de kleine hersenen naar de spieren en klieren in hoofd en hals

Regeling hartslag, ademhaling, bloeddruk en temperatuur van het lichaam.

Grijze vs witte stof (grote hersenen)

Grijze stof: cellichamen van schakelcellen van de hersenen (in hersenschors)

Witte stof: uitlopers van de schakelcellen (binnenste deel)

De hersencentra

• Grote hersenen komen veel impulsen van de zintuigen --> na verwerking prikkel pas bewust
• Waarneming hangt af van de plek waar de impulsen in de hersenen aankomen
• Cellichamen van schakelcellen liggen in groepen bij elkaar --> Hersencentra:
• 1. Gevoelscentra --> ontvangen informatie van zintuigen
• 2. Bewegingscentra --> sturen spieren of klieren aan

Kleine hersenen zorgen voor coördinatie van bewegingen

Stoffen die het zenuwstelsel beïnvloeden (reactievermogen en/of waarnemingsvermogen):

• medicijnen

• drugs

Hoe deze stoffen werken:

• verdovend (downers)

• stimulerend, opwekkend (uppers)
• bewustzijnsveranderend, hallucinerend (trippers)

Risico': verslaving en tolerantie:

• lichamelijke afkankelijkheid

• geestelijke afhankelijkheid

Grote hersenen

Ruggenmerg

Hersenstam

Kleine hersenen

Paragraaf 10.8: Hersenaandoeningen

Lesdoelen

8.1 Je kunt aangeven wat er aan de hand is bij enkele veelvoorkomende hersenaandoeningen.

Wat gaan we doen?

We verdelen de klas in 3 groepen:

1. Dementie

2. Ziekte van Alzheimer

3. Ziekte van Parkinson

Wat ga je doen in je groepje?

• Bestudeer jullie onderwerp samen  (internet en boek)

• Verzamel informatie over jullie hersenaandoening

- Wat zijn de symptomen?

- Wat zijn de gevolgen?

Oefen kort op je uitleg

Uitwisselen!

Nummer 1,2 en 3 maken nieuwe groepjes

• Ieder legt tussen 2-3 minuten zijn hersenaandoening uit

Bevraag elkaar en wissel door!

Aan de slag!

Paragraaf 10.3: Opdracht 1 t/m 6

Paragraaf 10.4: Opdracht  1 t/m 7

Paragraaf 10.8: Opdracht 2 t/m 4

Opdrachten niet af --> Huiswerk

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!