Examentraining herhaling les 2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Examentraining laatste

Wat schrijf je op voordat je het examen begint op een kladpapier?

Voortplanting

mannelijk en vrouwelijk geslachtsdeel, ontwikkeling follikel, meiose en mitose, Primaire en secondaire geslachtskenmerken, mestruatiecyclus, bevruchting, ontwikkeling embryo tot geboorte, de geboorte, betrouwbare en onbetrouwbare anticonceptie

Voorplantingsstelsel van de man

Teelballen: Orgaan dat de zaadcellen maakt.
Balzak: Huidplooi waar de teelballen in liggen.
Bijballen: Hier worden de zaadcellen opgeslagen.
Zaadleiders: Vervoeren de zaadcellen.
Zaadblaasjes: Voegt vocht en voedingstoffen toe aan de zaadcellen.
Prostaat: Voegt vocht toe aan de zaadcellen.

Sperma: Zaadcellen + toegevoegd vocht.

Zwellichamen

• In de penis bevinden zich zwellichamen.
• Als deze zwellichamen zich vullen met bloed, krijgt de man een erectie. (een 'stijve')
• Een erectie kan ontstaan op vreemde momenten. Ook als een man dat niet wil. 

Voortplantingsstelsel van een vrouw

Uitwendig voortplantingsorgaan

Ontwikkeling van een follikel

Mitose= gewone celdeling

elk nieuw lichaamscel die ontstaat heeft 46 chromosomen

Reductiedeling

Meiose ( reductiedeling)

Geslachtskenmerken: primair en secundair

Primaire geslachtskenmerken:

Aanwezig bij de geboorte:

- schaamlippen, vagina

- penis, balzak

Secundaire geslachtskenmerken:

Ontstaan in de puberteit. 

- borsten, ronde vormen

- borsthaar, baardhaar, baard in de keel

Menstruatiecyclus 

• Menstruatiecyclus               Ovulatie                     menstruatie ongesteldheid

bevruchting

Bevruchting

Bevruchting (embryo)

Bevruchting en innesteling

Het bloed van de embryo stroomt langs het bloed van de moeder en delen voedingsstoffen uit

bloed van de moeder stroomt NIET door 

de embryo

slechte stoffen zoals 

alcohol worden ook uitgedeeld 

Geboorte Eerst de indaling

Daarna de bevalling

Bestaat uit 3 fasen:

Ontsluiting

Uitdrijving

Nageboorte

Onbetrouwbare methoden

Geen geslachtsgemeenschap tijdens de vruchtbare periode

Dit is de tijd van de ovulatie, tijdens de ovulatie gaat de lichaamtemp omhoog

Coïtus interruptus (onderbroken geslachtsgemeenschap), voorvocht

Wat is er nog meer?

NuvaRing

Pessarium

Sterilisatie

(hormoon)spiraal

Abortus

Ecologie

Niveaus, abiotisch en biotisch, voedselketen, voedsel web, producent consument reducent, koolstofkringloop, piramides aantallen en biomassa, energieverlies in een keten

biotische en abiotische factoren

4 niveaus van de ecologie

1 organisme heet een individu (Als er onderzoek gedaan wordt naar 1 dier is het onderzoek op niveau individu)

Meerdere individuen van dezelfde soort samen = populatie 

Populaties van andere soorten samen = levensgemeenschap

Levensgemeenschap + abiotische factoren = ecosysteem

Niveaus in de ecologie

Voedselketen 

schakel = deel van een voedselketen.

De eerste schakel van een voedselketen is altijd een plant.

De tweede schakel is altijd een planteneter. 

De derde schakel is altijd een vleeseter 

Voedselweb

In een voedselweb komen verschillende voedselketens voor.

Een dier die bijna alles eet = een alleseter

Een voedselketen bestaat uit Producenten, consumenten en reducenten

Producenten

Een plant is een producent, omdat het zelf zijn voedsel kan maken ( fotosynthese ( water+ koolstofdioxide+ licht= glucose + zuurstof)

-> welke schakel?

Dieren die de producenten

 opeten heten consumenten 

(de konijn en vos)

Consumenten

Je kunt de consumenten op

volgorde in de voedselketen 

nummeren.

Producenten worden gegeten door consumenten van de eerste orde. Die worden gegeten door consumenten van de tweede orde, enz.

Reducenten

Bacteriën en schimmels
ruimen dode organismen

op. --> reducenten

Hierbij komen 
voedingsstoffen vrij deze horen bij de kringloop

Energie in de voedselketen

Koolstofkringloop

Afbeelding 13, blz 78

Koolstofdioxide wordt omgezet in glucose door fotosynthese

Dieren eten planten waar de koolstof inzit, dieren verbranden dit en er komt weer koolstof in de lucht (uitademing)

Reducenten zetten dode resten van dieren en planten weer om in koolstof

Gaswisseling

longen,

 verschil ademhalen gaswisseling,

 manieren van ademhalen,

 ademhalingsstelsel,

 ziektes, 

slijmvliezen, 

Ademhaling van dieren,

verbrandingsformule

Ademhalingsstelsel

Neusholte en mondholte

De functie van het slijmvlies: verwarmen en bevochtigen van ingeademde lucht. 

Functie neusharen: grote stofdeeltjes kunnen hierin blijven hangen.

Keelholte en strottenhoofd

• Via neus en mond naar keelholte
• Strotklepje en huig

Luchtpijp en longen

De luchtpijp is een holle buis die aansluit op de onderkant van het strottenhoofd. 

De luchtpijp hebben kraakbeenringen in de wand. Deze zorgen voor stevigheid en zorgen ervoor dat hij altijd openstaat. 

Luchtpijp en longen

 De bronchiën vertakken zich tot kleinere buisjes met aan het eind de longblaasjes. 

Daar wordt zuurstof opgenomen in het bloed en koolstofdioxide wordt uit het bloed weer afgegeven aan de lucht. 

De wanden van de luchtpijp, bronchiën, buisjes en longblaasjes zijn bekleed met slijmvlies. Aan het slijm blijven stof en ziekteverwekkers plakken. Als het slijmvlies extra veel slijm maakt, ga je hoesten.

Gaswisseling

Rib ademhaling (borstademhaling)

 De ribben zitten aan de wervelkolom en borstbeen vast door gewrichten en kraakbeen.

 Hierdoor kunnen de ribben bewegen.

 Inademen:  ribben + borstbeen omhoog = borstholte wordt groter.

 Uitademen: ribben + borstbeen omlaag = borstholte wordt kleiner.

Borstademhaling

• door bewegingen van ribben en borstbeen.
• dankzij gewrichten en kraakbeenverbinding kunnen borstbeen en ribben bewegen.
• tussenribspieren spannen en ontspannen zodat borstbeen en ribben gaan bewegen.

Buikademhaling

Middenrif trekt samen, gaat naar beneden, borstholte wordt groter en zuigen lucht naar binnen

Bij rustige ademhaling is het borst+buik ademhaling

Astma

• Bij astma zijn de bronchiën ontstoken

• Spiertjes in de luchtwegen trekken samen bij een astma-aanval. 

Hooikoorts

• Hooikoorts is een allergie
• Allergie = overgevoelig voor bepaalde stoffen
• Bij hooikoorts heb je een allergie voor stuifmeelkorrels

Wat gebeurt er allemaal als je hooikoorts hebt?

Allergie

Allergie= reactie op een bepaalde stof

Hierdoor kun je een allergische reactie krijgen

Gaswisseling bij dieren

Hoe was die verbrandingsformule ook alweer?

..... + .....   -->   ..... + ..... + .....

biologisch rekenen