Onderzoekend leren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Onderzoekend leren

Leerdoel

Leerdoel 1.O.3 Je kunt een biologisch onderzoek voorbereiden, uitvoeren en beoordelen.

Onderzoek doen

De stappen van een onderzoek:

1.  Probleemstelling

2. Onderzoeksvraag

3. Verwachting

4. Proefopzet bedenken (werkplan)

5. Waarnemingen

6. Resultaten

7. Conclusie

De onderzoeker doet observaties en trekt daaruit een conclusie. 

Tekeningen maken, is een manier om waarnemingen te beschrijven.

Probleemstelling

Een onderzoek begint altijd met een vraag: de probleemstelling.

Voorbeeld:

Welke invloed heeft licht op de groei van planten?

Onderzoeksvraag

Een vraag waarmee je precies omschrijft wat je gaat onderzoeken.

Voorbeeld:

Zijn kiemplantjes die ik in het licht zet, na een paar dagen langer dan kiemplantjes die ik in het donker zet?

Verwachting

Voorspelling van de resultaten van het onderzoek.  

Je maakt gebruik van wat je al weet. Je weet bijvoorbeeld dat planten licht nodig hebben om te groeien. 

Voorbeeld:

Kiemplantjes die ik in het licht zet, zijn na een paar dagen langer dan kiemplantjes die ik in het donker zet.

Werkplan

1. • wat je precies gaat doen
   
2. • wat je nodig hebt
   
3. • hoe je gaat waarnemen (bijvoorbeeld meten of wegen)
   
4. • wat je met de waarnemingen gaat doen (bijvoorbeeld een tabel of een grafiek maken)

Werkplan

Regels:

1 Schrijf stap voor stap op wat je gaat doen.

2 Onderzoek één ding tegelijk. Je kunt bijvoorbeeld niet in één proef de invloed van lucht én de invloed van water onderzoeken.

3 Gebruik een proefgroep en een controlegroep. Bij de proefgroep onderzoek je de invloed van een factor (bijv. licht).  De controlegroep krijgt niet de factor die je onderzoekt (geen licht).

4 Doe proeven altijd met grote aantallen organismen. Als je bijvoorbeeld maar één of twee zaadjes gebruikt, kun je toevallig een zaadje hebben dat niet meer kan kiemen. Je proef klopt dan niet meer.

Wat neem ik waar?

Tijdens het onderzoek verzamel je de waarnemingen van je proefgroep en je controlegroep. 

Na het onderzoek geef je de waarnemingen overzichtelijk weer. Bijvoorbeeld in een tabel of een diagram. Dat zijn de resultaten van je onderzoek.

Resultaten weergeven in een diagram

Om een goede grafiek te maken, moet je aan een aantal eisen voldoen:

• Geef je grafiek een titel.
• zet op de x-as; de oorzaak (datgene wat je zelf gevarieerd hebt)
• zet op y-as: het gevolg (datgene wat je hebt gemeten)
• benoem beide assen (grootheden en eenheden);
• trek een vloeiende lijn door/tussen de punten;
  
• maak, indien van toepassing, een legenda.
  

Resultaten weergeven in een diagram

• X-yas: leeftijd in jaren (oorzaak)
• Y-as: lengte in cm (gevolg)

• Grootheid x-as: leeftijd
• Eenheid x-as: in jaren

• Grootheid y-as: lengte

• Eenheid y-as: in cm

In een onderzoek meet je gedurende 24 uur elk uur de temperatuur van de kamer.
Wat moet op x-as en wat op de y-as?

1. x-as: de temperatuur y-as: de tijd
2. x-as: de tijd y-as: de temperatuur

Wat is de grootheid?
Wat is de eenheid?

1. grootheid: Caravan eenheid: Centimeters
2. grootheid: Lengte eenheid: Centimeter
3. grootheid: Lengte eenheid: Gram
4. grootheid: Caravan eenheid: Meten

Je doet een onderzoek naar de invloed van verschillende zoutconcentraties in het milieu op de hartslagfrequentie van een watervlo.
Wat moet op x-as en wat op de y-as?

1. x-as: de zoutconcentratie y-as: de tijd
2. x-as: de hartslagfrequentie y-as: de zoutconcentratie
3. x-as: de zoutconcentratie y-as: de hartslagfrequentie

Aan de slag!

Wat :	Maak het werkblad "onderzoekend leren"
Hoe	je mag overleggen (wel fluistertoon )
Hulp nodig ?	boek of vraag je buur/docent
Tijd	20 minuten, dan kijken we de opgaven na.

Aan de slag!

Huiswerk

Basisstof 6: opgave 4 t/m 6

Reductiedeling noemen we ook wel ...

1. Mitose
2. Matrose
3. Microse
4. Meiose

Vindt ongeslachtelijke voortplanting plaats door de gewone celdeling (mitose) of door reductiedeling (meiose)?

1. Gewone celdeling
2. Reductiedeling

Zaadcellen worden gevormd door ?

1. Meiose
2. Mitose
3. Gewone celdeling
4. Reductiedeling

Wat hoort bij reductiedeling?

1. Meiose
2. De chromosomen worden gesplitst
3. 46 chromosomen wordt 23
4. Mitose

Na reductiedeling voor de geslachtscellen heb je ... chromosomen in deze cel.

1. 46
2. 32
3. 23
4. 16

In welk van de genummerde delen vindt reductiedeling plaats?

1. 1
2. 3
3. 5
4. 11

In welk(e) van de genummerde organen vindt reductiedeling plaats?

1. 11
2. 10
3. 9
4. 5

Is de deling van een bevruchte eicel een gewone celdeling of een reductiedeling?

1. gewone celdeling
2. reductiedeling

Bij gewone celdeling ontstaan:

1. Lichaamscellen
2. Geslachtscellen

Een cel bevat 21 chromosomen na de deling.
Komt dit door mitose of meiose?
Hoeveel chromosomen heeft een lichaamscel?

1. Mitose, 21
2. Meiose, 21
3. Mitose, 42
4. Meiose, 42

The end.

Huiswerk 

• Lezen basisstof 1.6
• maken en nakijken 1.6     (blz. 38 t/m 39)