3.2 persoonsvorm verleden tijd

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Grammatica 3.2

Persoonsvorm 

verleden tijd

Herhaling:
Zoek het werkwoord/ de werkwoorden:

Ik heb de armband teruggegeven aan Pieter.

1. Ik
2. heb
3. teruggegeven
4. heb teruggegeven

Herhaling: werkwoord

• Een werkwoord is een woordsoort (net als bijvoeglijk naamwoord, zelfstandig naamwoord etc.)

• Een werkwoord kun je vervoegen zodat het past in de zin. Hoe je een werkwoord dan spelt, hangt af van de grammatica (is het bijvoorbeeld een persoonsvorm of niet?
• Is het de verbrandde of verbrande kip? 

Vervoegen werkwoord

Onvoltooid tegenwoordige tijd (ott)

ik klaag

jij klaagt

hij klaagt

wij klagen

jullie klagen

zij klagen

Voltooid tegenwoordige tijd (vtt)

ik heb geklaagd

jij hebt geklaagd

hij heeft geklaagd

wij hebben geklaagd

jullie hebben geklaagd

zij hebben geklaagd                                                                    etc. etc. 

Denk jij dat de regels van de werkwoordspelling zijn veranderd in de loop der jaren?

1. Ja, er zijn regels bij gekomen
2. Nee, deze regels kenden we vroeger ook al
3. Ik weet niet welke regels je bedoelt
4. Ander antwoord

Herhaling: persoonsvorm

• Een persoonsvorm is geen woordsoort, maar een zinsdeel (pv- ow- gez- lv-mv etc.)
• Een persoonsvorm hoort vrijwel altijd bij een onderwerp (Henk slaapt. Pv= slaapt)

Op de basisschool leren de kinderen:

Maak de zin vragend: het woord dat vooraan staat, is de persoonsvorm. 

Maar: 

Staat de zin al vragend of heeft de zin meerdere persoonsvormen (samengesteld), dan werkt dat niet!

Persoonsvorm vinden

Zet de zin in een andere tijd. Het woord dat (mee) verandert, is de persoonsvorm. 

Zoek de pv/ pv's:

De stamppot van gisteren heeft mij goed gesmaakt, maar vandaag wil ik toch iets anders eten. 

Een persoonsvorm staat ALTIJD in de tegenwoordige tijd OF in de verleden tijd. 

Pvtt: heeft, wil

pvvt: had, wilde

Persoonsvorm, onderwerp, gezegde

Henk eet de taart op.

pv= eet

ow= Henk

gez= eet op

Pv= werkwoord dat veranderen kan

Ow= wie of wat + pv?

Gez= alle werkwoorden in de dus, dus ook de pv

Onderwerp en gezegde horen bij elkaar en passen bij elkaar (aantal: enkelvoud/ meervoud)

persoonsvorm tegenwoordige tijd

1. Bepaal altijd eerst of het werkwoord een persoonsvorm is!

2. Een persoonsvorm? Bepaal dan de tijd waarin de zin staat.

3. Een persoonsvorm in de tegenwoordige tijd? Dan schrijf je de ik-vorm, ik-vorm+t of het hele werkwoord (meervoud)

(geen pv? dan schrijf je het zo kort mogelijk en kijk je naar 't kofschip)

Mijn tip: vervang de pvtt door "lopen"! Dan hoor je loop, loopt of lopen: ik-vorm, ik-vorm+t of hele werkwoord

Dat zoiets is ....(gebeuren), vind ik echt heel erg voor jullie.

1. gebeurd
2. gebeurdt
3. gebeurt

Hoe (houden)... je zo'n prachtige ruimte schoon?

1. houd
2. houdt

Hij vindt dat hij zijn tijd goed ...(besteden).

1. besteed
2. besteedt
3. besteden

De buurman (veranderen)... zijn moestuin met allemaal bloemen.

1. veranderd
2. verandert

De buurvrouw heeft het daarna weer ...(veranderen).

1. veranderd
2. verandert

Persoonsvorm verleden tijd

1. Is het een pv? (Nee: dan zo kort mogelijk)

2. Staat de pv in de verleden tijd?

3. Dan schrijf je de ik-vorm +te(n) of de ik-vorm+ de(n). OF ik krijg klankverandering: loop-liep, word-werd etc. 

4. Twijfel je tussen ik-vorm + te of +de? Kijk naar 't koschip+x. 

5. Kijk naar het hele werkwoord, bijv.: verven. Haal -en eraf: verv. Zit de laatste letter erin? Nee? Dan d! Ja: t. verv: verfde/ geverfd

Verleden tijd:
De boterham ...(verbranden) in de broodrooster.

1. verbrande
2. verbrandde

Ik wilde de (verbranden)... boterham niet meer opeten.

1. verbrande
2. verbrandde

Doordat het vanochtend erg ...(misten), hield ik afstand op de weg.

1. miste
2. mistte

Hij nam aan dat ik hem ...(verraden) en ging er vandoor met al het geld.

1. verraadde
2. verraade
3. verried

Toen het begon te regenen, ...(vluchten) wij gauw naar binnen.

1. vluchten
2. vluchtten

Ik ....(vergroten) gisteren de foto waar wij met z'n allen op staan.

1. vergrote
2. vergrootte

De ....(vergroten) foto hangt nu aan de muur in onze woonkamer.

1. vergrote
2. vergrootte

Vorige week ....(halen) ik de kinderen op van school.

1. hield
2. haalde
3. heul
4. hol

Hij wilde alles bijhouden en ...(turven) alles.

1. turfte
2. turfde

Dareau van de familie Buddenbruck ...(relaxen) vorige maand op de bank met zijn kameraden.

1. relaxete
2. relaxxte
3. relaxte
4. relaxtte

Opdrachten

Gram: 3 Werkwoordspelling

3.1 en 3.2

Volgende les werkwoordspelling

Voltooid deelwoord 

Onvoltooid deelwoord