6.4 Noordelijk bezoek RZ

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

6.4 Noordelijk bezoek

6.4

Noordelijk bezoek.

Op tafel: Ipad, schrift voor aantekeningen GS + pen!

Routeplanner

• Klassenlijst
• HW opdrachten nabespreken
• Nieuwe paragraaf
• Vakvaardigheid betrouwbaarheid bronnen
• Huiswerkopdrachten = vooral opdracht 7, volgende week bespreken

Hier zie je een hele bekende schoolplaat over de Vikingen. Kun jij alle onderdelen vinden? 

Plunderaar met helm

Loopplank

Drakekop

Zeil

Muzikant

Plundering/brand

Leerdoelen deze les: 

• Je kunt voorbeelden geven van de invloed van de Noormannen op Noord-Europa.
• Je kunt verschillende voorbeelden geven waarom de plunderingen van de Noormannen in de elfde eeuw afgenomen zijn.
• Je kunt de betrouwbaarheid van bronnen controleren aan de hand van auteur, inhoud en tijd.

Wat weet je van de
Noormannen?

Noormannen

• 800 n.C. invallen in EU vanaf zee
•  de meest fantastische verhalen en mythen gaan over de Noormannen rond
• barbaarse geweldplegers, waar?
• Oorspronkelijk kwamen zij uit de Scandinavische landen. Een deel van hen wordt ook wel Vikingen genoemd.

Vikingen

• De Vikingen of Noormannen waren een Germaans volk, net als de Friezen.
  
  
• De Vikingen waren echter niet 
  " bekeerd" (gekerstend)  tot het Christendom, maar geloofden in de Germaanse goden.

Germaanse/Noorse Mythologie

• De mensen in noord Europa geloofden in goden met de namen Wodan/Odin en Donar/Thor en nog vele andere.

• Wij vieren nu kerst en andere feesten op de momenten dat deze mensen hun religieuze feesten vierden.

• 'Vik' betekent zoiets als fjord.
• De Vikingen in  Noorwegen woonden bij fjorden.
• 'Fjord' is een oude Vikingterm die ook wel betekent 'waar je doorheen reist'

Dit is GEEN viking helm

Ze dronken NIET uit de schedels van hun vijanden

Feitjes/weetjes: 

Dit is een vikinghelm

Nog een feitje/weetje:

• Vikingen hielden van lange baarden.

• Deze verzorgden ze goed.

• Soms versierden ze de baarden en hadden ze er vlechten in.

Noormannen

• Rond het jaar 900 vertrekken de Noormannen (of Vikingen) vanuit Scandinavie.

• De Vikingen hebben erg goede schepen.
  
  
• Ze gebruikten hun schepen om handel te drijven, maar ook om op rooftocht te gaan.

De Vikingen geloofden dat ze in het Walhalla (de Vikinghemel) kwamen als zij dapper vochten. Sterven in de strijd was de hoogste mogelijke eer.
Valt het je ook op dat de Vikingen op de afbeelding helmen zonder hoorns dragen... Dat komt omdat de hoorns er later bij bedacht zijn, in het echt hadden ze dat helemaal niet!

De schepen van de Noormannen

Schepen

Om te reizen bouwden de Vikingen goede schepen, de bekendste is het langschip. Dit schip was snel en licht, en geschikt voor handel en oorlog. Ze konden met die schepen goed op de zee en goed op de rivieren varen, een groot voordeel!

Op de voorkant werd vaak uit hout een draken- of slangenkop gesneden om tegenstanders bang te maken en boze geesten te verjagen.

Karvi 15 meter 13 roeiplaatsen

Snekkja 17 meter 16 roeiplaatsen

Skeid 30 meter

Drakkar 30 roeiplaatsen

Koloniseren

• Snelle groei bevolking Scandinavië, veel tekorten
•  Daarom koloniseerden zij in 874 IJsland en in 985 Groenland om boer te worden
• maar....

Plundertochten

• Elke zomer tussen 800 en 900
• Door heel Europa
• Weinig weerstand
• Veel schatten

Karel de Grote komt in conflict met de Noormannen:

• 1. zijn vijanden, de Saksen, waren vrienden van de Noormannen.
• 2. De Noormannen wilden de rijkdommen uit zijn gebied veroveren.
• 3. De Noormannen wilden zich niet bekeren tot het Christendom.

Vanaf de 11e eeuw minder plunderingen, want:

• de Noormannen vermengden zich met de plaatselijke bevolking.
  
• de Noormannen bekeerden zich tot het Christendom.
  
• de Noormannen sloten verdragen met de vorsten in Europa (Normandië in leen)

• In 911 een vredesverdrag tussen de West-Frankische koning Karel de Eenvoudige en de Noorman Rollo. De Franse streek Normandië aan de Noormannen in leen in ruil voor einde aan de plundertochten.

Vikingen/Noormannen

Kenmerken:

• Denemarken, Zweden, Noorwegen
• Kleine dorpjes.
• Goede boten.
• Voedseltekort in Scandinavië.
• Handel en oorlog.
• Walhalla.
  

Betrouwbaarheid bronnen: 

• Als historicus gebruik je bronnen om het verleden te onderzoeken. Belangrijk is dat je deze bronnen op waarde kunt schatten. Niet alle bronnen zijn even betrouwbaar, bijvoorbeeld omdat mensen overdrijven of dingen weglaten. Hoe weet je welke bronnen wel en niet betrouwbaar zijn?
• Wanneer? Een bron is betrouwbaar als de auteur betrouwbaar is, de tekst of inhoud betrouwbaar is en de tijd betrouwbaar is.

Vakvaardigheid: 

Hoe en wat betrouwbaarheid:

• Auteur: Wie heeft de bron geschreven? Is deze persoon onafhankelijk en objectief of heeft hij er belang bij iets mooier of slechter uit te beelden?

• Tekst/Inhoud: Wat staat er in de bron of wat is er te zien op de afbeelding? Klopt dit met wat je geleerd hebt? Zijn het vooral meningen of feiten?

• Tijd: Is de bron afkomstig van een ooggetuige of is het pas later opgeschreven?

• Vervolgens moet je goed uit kunnen leggen wat je conclusie is, argumenteren noemen we dat

Betekenis: 

• Onafhankelijk: je zit nergens of aan niemand vast
• Objectief: alleen letten op feiten

Feit versus mening:

• Feit = iets dat vast staat 
• Mening = iets wat iemand ergens van vindt

Hoe zag een viking eruit? Sleep het plaatje naar het juiste vak,

Verzonnen / niet waar 

Feit / waar

Stripboeken

De serie Vikings

De Vikingen kwamen van IJsland.

1. Waar
2. Niet waar

Waarom was het voor de Vikingen makkelijk om kloosters te veroveren?

Geef twee redenen waarom de verteller niet meer ging veroveren.

Wijs het juiste leefgebied van de Vikingen aan op de kaart.

Sleep de afbeeldingen naar het juiste vak. Kies of de afbeelding een oorzaak of gevolg is van de komst van de vikingen.

                         

Oorzaak

Gevolg

Welke landen hebben de Vikingen allemaal ontdekt?

1. Walhalla - IJsland - Amerika
2. IJsland - Groenland - Amerika
3. Walhalla - IJsland - Groenland
4. Walhalla - Groenland - Amerika

Leerdoelen deze les: 

• Je kunt voorbeelden geven van de invloed van de Noormannen op Noord-Europa.
• Je kunt verschillende voorbeelden geven waarom de plunderingen van de Noormannen in de elfde eeuw afgenomen zijn.
• Je kunt de betrouwbaarheid van bronnen controleren aan de hand van auteur, inhoud en tijd.

Huiswerk

Maken van 6.4 Noordelijk bezoek

Vragen 1 t/m 7, waarvan 6 en 7 extra zorgvuldig, nabespreken in de les!