Observeren Les 5 Rapporteren van gegevens

• Beroepsorientatie
• MBO
• Studiejaar 1

Observeren, Signaleren en Rapporteren

Les 5 

Aanwezigheidsregistratie

Ben je te laat? 

Geef het te laat briefje dan aan de docent. Dit is jouw verantwoordelijkheid. 

Programma

1. Lesdoelen
2. Theoretische gedeelte
3. Leeractiviteit 
4. Afsluiting les

Deel 1: 90 min (2 x45 min)

5 min. Welkom en AWR

5 min. Energizer

4 min. lesdoelen

3 min. Programma

20 min  Uitleg en Opbouw vak

10 min  Theoretische gedeelte

20 min  Leeractiviteit 2

10 min Lesdoelen check

3 minuten afsluiting les

80 min. totaal

Lesdoelen

Je hebt kennis over de basisbegrippen toe behorende bij observeren, signaleren en rapporteren zoals; analyseren, interpreteren, ordenen, objectief en subjectief.

Theoretische gedeelte

Observeren

Observeren is iets anders dan waarnemen. 

Waarnemen doe je altijd, observeren doe je in een bijzondere situatie. 

Wanneer je observeert, doe je dit altijd doelgericht en volgens een bepaalde methode. Je formuleert dus altijd vooraf het doel van je observatie.

Je beschrijft wie, wat, waar en wanneer je gaat observeren. Observeren gaat altijd over het gedrag. Je bent daarbij objectief en kijkt naar de feiten.

Observeren is iets anders dan waarnemen. Waarnemen doe je altijd, observeren doe je in een bijzondere situatie. Wanneer je observeert, doe je dit altijd doelgericht en volgens een bepaalde methode. Je formuleert dus altijd vooraf het doel van je observatie. Je beschrijft wie, wat, waar en wanneer je gaat observeren. Observeren gaat altijd over het gedrag. Dat ga je onderzoeken. Wanneer je observeert, is het van belang dat je niet interpreteert. Je bent zo objectief mogelijk. Objectief observeren is moeilijk, omdat je je niet mag laten beïnvloeden door je eigen mening, ervaring of betrokkenheid. Je mag dus alleen naar de feiten kijken.

Signaleren

Het opmerken van bijzonderheden in gedrag noem je signaleren. Binnen je toekomstige beroep is dit een belangrijke vaardigheid. 

Aan verzamelde informatie moet je een betekenis geven. Je noemt dit interpreteren. Vervolgens handel je hiernaar.

Signaleren: voorbeeld

Sofie werkt in de gehandicaptenzorg. Vandaag begeleidt ze Joke. Sofie helpt haar bij het wassen en aankleden. Tijdens het wassen valt het Sofie op dat Joke kortademig is. Ze lijkt het benauwd te hebben. Ze bespreekt dit met Joke, die aangeeft dat ze hiervan al de hele nacht last heeft. 

Wat moet Sofie nu doen?

Rapporteren

Een van de manieren om gegevens te verwerken, is het schrijven van een observatieverslag. In dit verslag beschrijf je objectief alle opvallende punten die je hebt geobserveerd. Vaak gebeuren er veel dingen tegelijk. Het is handig om dan steekwoorden te gebruiken.

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Rapporteren

Rapporteren is het vastleggen van informatie. Belangrijk, omdat je dan de informatie die je hebt verzameld bij de observatie kunt delen – niet alleen met de cliënt of naastbetrokkenen, maar ook met je collega’s en leidinggevende. Ook kan het soms handig zijn om te kijken hoe de situatie in het verleden was. Je bewaart je opgedane kennis.

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Rapporteren

Een andere manier om gegevens te verwerken, is tellen of turven. Je werkt dan vaak met een observatieschema.

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Rapporteren: AVG

Zodra jij jouw observaties opslaat in een dossier of archief, valt deze informatie onder de AVG: de Algemene verordening gegevensbescherming. De belangrijkste regels voor de omgang met persoonsgegevens in Nederland zijn hierin vastgelegd. De cliënt heeft recht op inzage van zijn of haar persoonsgegevens. Ook de ouders van een minderjarige cliënt mogen altijd hun dossier of dat van hun kind inzien. Hierbij is minderjarig tot 16 jaar. 

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Vermoorde Jessica werd in de val gelokt

Jessica Slui uit Middelharnis, die april dit jaar werd doodgestoken door een cliënt van de beschermde woongroep in Hellevoetsluis waarvoor ze werkte, werd door de vermoedelijke moordenaar in de val gelokt. Dat blijkt uit het onderzoek dat inmiddels is afgerond.

Verdachte Dennis van H. (29) wist de 27-jarige hulpverleenster (foto) zo ver te krijgen dat ze mee ging naar een rustige plek om samen naar muziek te luisteren. Daar sloeg hij toe.

Eerder was voor justitie al duidelijk geworden dat de fatale steekpartij goed was voorbereid. Hem wordt dan ook moord ten laste gelegd. Hoe hij er in slaagde Jessica in te palmen, was lange tijd de vraag.

Niet te handhaven

Van H. lijkt gebruik te hebben gemaakt van zijn naderende vertrek bij Pameijer waar hij in een begeleidwonenproject zat. Hij wilde niet langer worden geholpen door de instelling, stopte met zijn behandeling en weigerde zijn medicatie. Voor Pameijer was hij daarom niet te handhaven. Van H. kon er niet langer blijven wonen.

Jessica zou Van H. na haar avonddienst van zondag 9 april niet meer zien. Ze stond bekend als een warme persoonlijkheid met een grote betrokkenheid bij haar cliënten. Het vermoeden bestaat dan ook dat ze daarom instemde met Van H.'s verzoek. Die stak haar tijdens het beluisteren van wat muziek, of direct daarna, vanuit het niets in haar nek. Medische hulp mocht niet meer baten.

Complottheorieën

De aanklager heeft eerder al aangegeven dat Van H. heeft verklaard Jessica te hebben gedood, zodat de AIVD, die hem volgens zijn zeggen achtervolgde, hem tenminste zou oppakken voor iets dat hij wél had gedaan. Gebleken is dat hij in complottheorieën geloofde.

Van H.'s moeder stelde eerder dat de moord had kunnen worden voorkomen en dat door Pameijer niet adequaat is gereageerd op haar signalen dat het niet goed met haar zoon ging. De incidentmelding bij de toezichthouder op de Wet maatschappelijke ondersteuning heeft geen aanleiding gegeven tot nader onderzoek.

Analyseren van gegevens

Stap 1: gegevens rubriceren. 

Rubriceren is het indelen van gegevens onder de juiste noemer.

Casus:

Maaike gaat in gesprek met Simon en die vertelt het volgende: ‘Ik ben altijd alleen geweest en ik voel me ook alleen. Ik hou wel van katten. Toen ik nog thuis woonde, had ik een kat. Mijn kat heet Floris, die is nu bij mama. Mijn kat trok altijd aan mijn schoenveters. Andere dieren vind ik ook leuk, hoor. Kunnen we naar de dierentuin? Dat vind ik leuk. Of naar het bos? Als er maar dieren zijn.’ De collega van Maaike roept: ‘Telefoon voor je Maaike, kom je even?’

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Analyseren van gegevens I

• Cliënttypering

Simon geeft aan van dieren te houden.

• Woon- en leefomstandigheden
  

Simon heeft thuis een kat die nu bij zijn moeder is.

• Participatie
  

Simon geeft aan dat hij graag naar een dierentuin of bos wil om dieren te kunnen bekijken.

• Mentaal welbevinden
  

Simon geeft aan dat hij zich alleen voelt.

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Analyseren van gegevens I

Urgentiematrix

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Analyseren van gegevens I

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Analyseren van gegevens II

Daarnaast bestaat er ook: SWOT-methode. 

SWOT komt vanuit het Engels: Strengths, Weaknesses, Opportunities & Threats. Je kijkt naar sterke en zwakke punten van de cliënt. En in zijn omgeving kijk je naar kansen en bedreigingen, die van invloed kunnen zijn op de ontwikkeling of het functioneren van de cliënt.

Even terug naar de cliënt van Maaike.

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Analyseren van gegevens II

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Licentie opdracht

Maak voor jezelf de volgende opdracht: 

Methodisch begeleiden, 2: gegevens verzamelen

Verwerkingsopdrachten 5. analyseren en toepassen

Opdracht 5, 6, 7 en 8.