Poëzie - LLM4 - les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

di 6 juni. - 4V1 - 5e uur

Lesdoel

Aan het einde van de les weet je of je de presentatie, verwoording en verteller van een gedicht kunt beschrijven. Ook weet je wat de bouwstenen van een gedicht zijn.

vr. 2 jun. - 4V3 - 2e uur

• Herhalen theorie vorige les
• Bespreken huiswerk: opdr. 1 en 2 blz. 97-99
• Uitleg §4.4 Bouwstenen
• Zelfstandig werken

Vorige les:

Kenmerken gedichten...

...ontdek je door ze te vergelijken met een verhalende tekst:

• de presentatie van de tekst op de pagina (veel wit en witregels)
• de verwoording van de tekst = (meestal geen geschiedenis (personages met handelingen) maar) de weergave van een momentopname.
• de verteller van de tekst = (lyrisch) ik-figuur, onbekende ik-verteller (soms ook hij/zij-verteller)
• lyrisch-ik = een ik-figuur die in een gedicht nadrukkelijk de eigen gevoelens verwoordt (ervaring speciaal moment)
• --> Begrip focalisator = verteller.

Bespreken huiswerk

opdr. 1 en 2 blz. 97-99

Antwoorden opdr. 1 blz. 97

1. Gedichten kunnen overal over gaan en alles kan aanleiding voor een gedicht zijn.
   
2. In een gedicht is een ik-figuur aan het woord die voor zichzelf “als in een monoloog”, in alleenspraak, daden, waarnemingen en gevoelens onder woorden brengt.
   
3. Een lyrisch-ik laat heel nadrukkelijk zijn gevoelens en emoties blijken, een ik-figuur niet. Een ik-figuur is meer een ‘neutrale’ verteller/focalisator.

Antwoorden opdr. 1 blz. 97

4. Een gedicht staat op een bijzondere manier op de pagina (presentatie) en bij een gedicht is een verteltechnische benadering (geschiedenis, verhaal) meestal niet relevant.

Antwoorden opdr. 2 blz. 97-99

1. De aanleiding is de finale van de 400 meter horden tijdens de Olympische Spelen in München (1972). Deze aanleiding is kenmerkend voor een gedicht omdat alles aanleiding voor een gedicht kan zijn, dus ook een sportwedstrijd.
   
2. De belangrijkste gedachte is dat John Akii Bua zal vallen.
   
3. De gedachten en de waarnemingen van de focalisator zijn het belangrijkste. Het gedicht gaat over de reactie van ik-figuur (“wij”) op de race van John Akii Bua: eerst de gedachte dat hij zal vallen en vervolgens de correcte waarneming dat die gedachte niet juist is.
   

Antwoorden opdr. 2 blz. 97-99

• 4. De tekst wordt op een bijzondere manier op de pagina gepresenteerd: korte versregels en veel wit rondom de tekst.
  
• 5. Nee, als je John Akii Bua ziet lopen, wekt niets de indruk dat hij gaat vallen.
  
• 6. Als je het gedicht rustig voorleest, duurt het lezen ongeveer even lang als de winnende race van John Akii Bua.
  

Zie je ik hou van je

Herman Gorter

blz. 101

Samen lezen

in duo's vragen maken: opdr. 4 blz. 101 

--> Gebruik bij vraag 3 de stijlfiguren op blz. 53-55 in je boek.

Antwoorden opdr. 4 blz. 101

1. Gorters titelloze gedicht gaat over de hevige liefdesgevoelens van de ik-figuur voor de ‘je” (vs. 1- 8) en over het gevoel van onmogelijkheid de ander te zijn en de ander van die liefdesgevoelens te vertellen (vs. 9-16).
   
2. Dit gedicht heeft een lyrisch-ik, vooral vs. 13 is een directe weergave van een gevoelsuitbarsting: “O ja, ik hou van je”.
   
3. Parallellisme, herhaling, opsomming en tegenstelling.
   
4. Geef minimaal één argument waarom je het gedicht wel of niet actueel vindt.
   

§4.4 Bouwstenen: versregels en strofen

• Versregel(s) (vs.)  =  regel ven een gedicht; heel kort - redelijk lang
• Strofe = groepje versregels dat bij elkaar hoort ('alinea' of 'couplet' van gedicht); strofe = functioneel
• Strofevormen:

§4.4 Bouwstenen: versregels en strofen

• Versregel(s) (vs.)  =  regel ven een gedicht; heel kort - redelijk lang
• Strofe = groepje versregels dat bij elkaar hoort ('alinea' of 'couplet' van gedicht); strofe = functioneel
• Strofevormen:

- distichon = twee versregels

- terzine / terzet = drie versregels

- kwatrijn = vier versregels

- kwintet = vijf versregels

- sextet = zes versregels

- septet = zeven versregels

- octaaf = acht versregels

§4.4 Bouwstenen: versregels en strofen

• Enjambement = afbreken van een versregel op een plaats waar geen vanzelfsprekend einde van de versregel is. De woorden vóór en ná het afbreken krijgen daardoor extra nadruk.
• Eerste strofe van De moeder de vrouw:

§4.4 Bouwstenen: versregels en strofen

• Enjambement = afbreken van een versregel op een plaats waar geen vanzelfsprekend einde van de versregel is. De woorden vóór en ná het afbreken krijgen daardoor extra nadruk.
• Eerste strofe van De moeder de vrouw:

Ik ging naar Bommel om de brug te zien.

Ik zag de nieuwe brug. Twee overzijden

die elkaar vroeger schenen te vermijden,

worden weer buren. Een minuut of tien

dat ik daar lag, in 't gras, mijn thee gedronken,

mijn hoofd vol van het landschap wijd en zijd -

laat mij daar midden uit de oneindigheid

een stem vernemen dat mijn oren klonken.

Noppenfolie 

Marieke Lucas Reineveld

blz. 104

Zelfstandig werken

• Bestudeer de theorie op blz. 125
• Maak opdr. 6  blz. 103

Daarna keuze uit:

• maken opdr. 7 blz. 104 - 105 = hw. do.8/6
• lezen in je boek

Fijn weekend!