LVB en Communicatie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Aansluiten bij een LVB

Wat gaan we doen?

• Taalbegrip;
• Communicatie aanpassen;
• Houding aanpassen;
• Aansluiten/ aanpassen aan client;
• Ondersteuning op maar;
• Sociale netwerk inschakelen; 

Taalbegrip

Woordenschat en taalbegrip zijn meestal beperkter. Dit zie je terug in moeite met:

• abstracte begrippen,

• het begrijpen van lange(re) en complexere zinnen,

• het begrijpen van beeldspraak, spreekwoorden en gezegden

Het beperktere taalbegrip merk je niet altijd op. Bijvoorbeeld omdat iemand uit schaamte niet

wil of durft te zeggen dat iets niet duidelijk is. Of omdat het taalgebruik beter ontwikkeld is

dan het taalbegrip. 

Het taalniveau is vaak niet hoger dan het tweede basisniveau: A2. 

Dat wil zeggen dat eenvoudige en korte boodschappen en

teksten worden begrepen en gelezen. 

Aanpassen communicatie

• Spreek rustig en in korte zinnen met concrete woorden en heldere voorbeelden.

• Vermijd spreekwoorden, gezegden en beeldspraak, maar ook vakjargon.

• Gebruik geen ironie of sarcasme.

• Vraag of wat je hebt gezegd of gevraagd duidelijk is.

• Geef tijd om na te denken en te reageren. Stel geen 'nieuwe' vraag.

• Bespreek één onderwerp tegelijk. Maak een overzicht  bespreekpunten tijdens de afspraak.

• Schrijf afspraken op en/of gebruik plaatjes of tekeningen om dingen te verhelderen.

• Zorg dat wat je zegt, overeenkomt met jouw intonatie, gezichtsuitdrukking en houding.

• Herhaal met regelmaat de gemaakte afspraken.

• Benoem concreet wat je ziet en verwacht.

Aanpassen communicatie

• Schrijf maximaal 1 A4tje.

• Gebruik een groot en duidelijk lettertype.

• Geef één boodschap per zin, met maximaal 15 woorden.

• Geef alinea’s heldere kopjes en kom in een alinea snel tot de kern van de boodschap.

• Gebruik tabellen of schema’s als dat de informatie beter weergeeft dan in tekst.

• Schrijf afkortingen voluit.

• Gebruik cijfers voor getallen in plaats van letters, dus 30 en niet dertig. 

Houding aanpassen

Soms heeft iemand met een LVB negatieve ervaringen met hulpverlening. 

Hij of zij begreep misschien niet alles,dingen gingen te snel , hulpverleners namen besluiten

voor of spraken óver en niet mèt de persoon. 

Om het vertrouwen in de hulpverlening (weer terug) te winnen, is het belangrijk dat je je bewust bent van je houding en gedrag.

Houding aanpassen

• Wees respectvol, oprecht nieuwsgierig en oordeelsvrij, neem een ‘niet-weten houding’ aan.

• Heb een positieve en optimistische grondhouding: benoem wat er goed gaat en straal uit dat je vertrouwen hebt in de goede bedoelingen en (leer)mogelijkheden.

• Luister goed en aandachtig, dwaal niet af met je gedachten of gedrag, kijk bijvoorbeeld niet op je telefoon.

• Wees consequent en voorspelbaar in je gedrag: zeg wat je doet en doe wat je zegt.

• Wees je bewust van jouw voorbeeldgedrag, bijvoorbeeld wat betreft sociale vaardigheden.

• Neem de tijd. Meer dan je voor iemand zonder een LVB doet.

• Spreek in ik- en niet in jij-boodschappen.

• Wees open, transparant en eerlijk.

• Blijf in het hier en nu, ga niet te snel, kijk niet te ver   vooruit.

• Wees duidelijk in je verwachting(en).

• Wees betrokken, maar laat je niet meeslepen in alle problematiek of emoties van de persoon.

Aansluiten bij persoon

• Stimuleer de ander tot zelf nadenken en in actie komen.

• Ga niet af op wat iemand zegt, maar op wat iemand doet.

• Sluit aan bij de interesse en gewoonten  van de persoon.

• Sluit aan bij de motivatie van de persoon. Staat iemand open voor ondersteuning of

(nog) niet? Oefenen heeft weinig zin als iemand het nut van ondersteuning niet inziet.

• Iemand kan wensen/behoeften hebben die niet aansluiten bij zijn/haar mogelijkheden.

Ontkracht de wens of behoefte niet, maar kijk welke kleine stap al genomen kan worden

in de gewenste richting.

• Sta naast de persoon, niet erboven. Zoek samen naar oplossingen, stel samen doelen op en leg samen afspraken vast.

• Laat de regie zoveel mogelijk bij de persoon.

• Sluit aan bij de eigen kracht van de persoon met een LVB en neem over waar die ophoudt.

Ondersteuning aanpassen

Om problemen van iemand met een LVB te verminderen of om gericht te werken aan doelen is aansluiten op de LVB nodig.

Of dat nu met een interventie of een andere manier van doelgerichte hulp is, aanpassen aan de LVB is noodzakelijk

voor een succesvol resultaat.

• Bied structuur aan, waar mogelijk visueel!
• Ben altijd Concreet!
• Pas interventies aan!

Sociale netwerk inschakelen

Om dat wat tijdens een interventie geleerd is te laten beklijven en te generaliseren naar andere situaties en omgevingen, is herhaling belangrijk. Het sociale netwerk van de persoon met een LVB kan hier dagelijkse ondersteuning bij bieden.

Als de persoon met een LVB daar toestemming voor geeft, is het goed om contact te

houden met bijvoorbeeld ouders of andere belangrijke personen en ze te betrekken bij de

gesprekken of oefeningen. Zodat zij de persoon kunnen motiveren en gericht ondersteunen bij

het in praktijk brengen van het geleerde.

Waarbij heeft een ouder met een LVB mogelijk ondersteuning nodig? 

Voorbeeld:

Jullie gaan een ondersteuningsgebied uitwerken voor iemand met een LVB. Verwerkt in een stappenplan, beeldverhaal, pictolijn, video etc. 

Voorbeeld Pharos: