1 les Biotechniek 1.6

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Hfst 1 Organismen uit 4 rijken

1.1 Organismen indelen

1.2 Plantenrijk 

1.3 Dierenrijk

1.4 Schimmelrijk en bacterierijk

1.5 Voedselkringloop 

1.6 Biotechniek

Leerdoelen

• Je kunt voorbeelden geven van hoe je schimmels kunt gebruiken. 
• Je kunt voorbeelden geven van hoe je bacteriën kunt gebruiken. 
• Je kunt uitleggen wat kunstmatige selectie is.
• Je kunt uitleggen wat moderne biotechnologie is (genetische modificatie). 

Biotechniek 

Biotechniek of biotechnologie is het door de mens “gebruiken” van levende wezens. 

Het zijn technieken waarbij organismen worden gebruikt om producten voor de mens te maken.  

Bacteriën en schimmels spelen hierin vaak de hoofdrol.

Voorbeelden van biotechnologie

Het gebruik van schimmels

(Klassieke biotechnologie)

Het gebruik van schimmels,

zoals gist.

Gist = een 1-cellige schimmel die leeft van suikers (glucose) in het meel.

Gist scheidt koolstofdioxide en alcohol uit --> het deeg wordt luchtig. De alcohol verdampt in de oven. 

Het gebruik van bacteriën

(klassieke biotechnologie)

• Yoghurt
  
• Zuurkool
  
• Afvalwater schoonmaken
  

Klassieke biotechnologie

Wordt niet alleen gebruikt in eten maar ook voor b.v penicilline (antibiotica)

Veredeling

Veredeling: door kunstmatige selectie en kruising ontstaan verschillende rassen met eigenschappen die gunstiger zijn.

Dit heet kruisen bij planten en fokken bij dieren. 

Bijvoorbeeld: wortels zijn oranje door kweken

Moderne biotechnologie

Organismen krijgen nieuwe eigenschappen doordat hun DNA wordt veranderd = genetische modificatie

Voorbeelden van wat kan met moderne biotechnologie

Voedsel als medicijn ==> toevoeging vitamine A aan rijst, door een gen in een rijstplant toe te voegen.

Supervoedsel maken ==> Superzalmen, door een gen in een zalm in te brengen, waardoor de zalm veel groter wordt. 

Wasmiddel ==> Genetische gemodificeerde enzymen, die vlekken uit de kleren wassen door een lage temperatuur. 

Wat zouden argumenten tegen het gebruik van biotechnologie kunnen zijn?

Nadelen 

• Aan DNA sleutelen is onnatuurlijk
  
• Door het inbouwen van DNA van mensen in een ander soort kunnen nieuwe ziekten ontstaan.
  
• Nieuwe diersoorten kunnen ontsnappen en in de natuur voortplanten ==> uitkomsten zijn onbekend. 
  
• Onbekend wat de gevolgen zijn van genetisch veranderde organismen. 
  

Zijn er nog vragen?

0

0

Huiswerk

Samenhang Kaas maken

De volgende les

Oefenvragen