Zinsvolgorde

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Zinsvolgorde

Basis

Volgorde Basis

1-2-3

Onderwerp en persoonsvorm staan naast elkaar

Het onderwerp= WIE/WAT

Dat kan zijn :

een mens....bijvoorbeeld de juf

een dier.....bijvoorbeeld de kat

een ding......bijvoorbeeld het kopje koffie

Het onderwerp = WIE/WAT

De persoonsvorm=WERKWOORD

De persoonsvorm is het werkwoord (DOE-woord) dat bij het onderwerp hoort

De persoonsvorm kun je vervoegen (in de goede vorm zetten) zodat het bij het onderwerp past

De persoonsvorm is een werkwoord

Hoe herken je ze?

persoonsvorm en onderwerp zijn getrouwd en staan in een hoofdzin altijd naast elkaar!

• Als je het onderwerp zoekt stel dan de vraag :

     wie/wat + werkwoord?  (antwoord op vraag is het onderwerp)

• Als je de persoonsvorm zoekt verander het onderwerp dan van enkelvoud naar meervoud of andersom

Voorbeeld onderwerp zoeken

De juf gaat morgen met de bus naar school

WIE GAAT ? --> antwoord : de juf

Morgen bakt mijn oma een taart

WIE BAKT? --> antwoord : mijn oma 

De examens liggen op het bureau

WAT LIGT? --> antwoord : de examens 

Voorbeeld persoonsvorm(werkwoord) zoeken

De examens liggen op het bureau. 

Het examen ligt op het bureau. 

Het woord dat mee verandert is de persoonsvorm!

Het kind wil vandaag gaan zwemmen.

De kinderen willen vandaag gaan zwemmen.

Nu jullie !

Zoek de persoonsvorm (het werkwoord) en het onderwerp (wie/wat)  in de volgende zinnen

Wat is de persoonsvorm/werkwoord?

Wij hebben op school een kantine.

1. Kantine
2. School
3. Wij
4. Hebben

Wat is de persoonsvorm/werkwoord?

Het pakje wordt vandaag verstuurd.

1. wordt
2. vandaag
3. het pakje
4. verstuurd

Wat is het onderwerp/wie of wat?

De pizza van Bas ligt in de oven.
.

1. De pizza
2. Bas
3. De oven
4. Ligt

Wat is het onderwerp/wie of wat?

De kapper knipt de haren van Anna.
.
.

1. Anna
2. Knipt
3. Haren
4. De kapper

WAAR

WANNEER

DOET

WAT/HOE

WIE

1

2

3

4

5

Volgorde in kleur

1                          2                         3                      3                         3

morgen

Aziza

autorijles

heeft

in Bergen op Zoom

1

2

3

4

5

met de boot

komt

Sinterklaas

over 2 maanden

Naar Nederland

1

2

3

4

5

Nu weet je het:
maak zelf een goede zin!

straks

De juf

koffie drinken

gaat

in de kantine

1

2

3

4

5

Gewone zin 

Onderwerp op de eerste plaats

1	2	3
De juf	komt	vandaag	met de bus	naar school
De zon	gaat	vandaag	om 19.00 uur	onder

Inversie

Als het onderwerp NIET op de eerste plaats staat, dan staat het ACHTER de persoonsvorm

Dit heet INVERSIE

Wanneer inversie?

1. bij een vraagzin :

Komt de juf vandaag met de bus naar school?

Wanneer inversie?

2. als de zin begint met tijd of plaats

Vandaag komt de juf met de bus naar school

In de klas moet je Nederlands praten

Wanneer inversie?

3. als de zin begint met een ander woord dan het onderwerp

Daarom komt de juf met de bus naar school

Misschien komt de juf met de bus naar school

Zin met gewone volgorde

Zin met inversie

Gisteren ben ik gevallen

Ik hou van pannenkoeken

Pizza vind ik niet lekker.

Jan en Piet voetballen samen

Over een week begint de vakantie

Inversie :  begin met de PLAATS

vogel

op het dak

een

zit

grote 

Inversie :  begin met de TIJD

naar

ging 

de tandarts

gisteren

ik

zet in de goede volgorde 

Misschien

ik

nieuwe kleding

ga

kopen

vanmiddag