Signaalwoorden en (tekst)verbanden - Luisteren

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Signaalwoorden-tekstverband

Luisteren

Lesdoel(en) - 3F

• Je kunt verbanden en signaalwoorden in teksten aanwijzen en de functie ervan benoemen.
  
• Je kunt de functie van beeld bij tekst beschrijven.
  
• Je kunt gesproken teksten begrijpen als lid van een live-publiek.
  
• Je kunt gesproken tekst op radio, tv en internet begrijpen.

Lesdoel(en) - 2F

• Je weet welke tekstverbanden er zijn.
• Je herkent signaalwoorden en tekstverbanden in gesproken tekst (luisteren)
• Je herkent de signaalwoorden en weet welk tekstverband         daarbij hoort.
• Je weet waar tekstverbanden en signaalwoorden voor             dienen.

maar, hoewel, toch

eerst

daarna

vervolgens

toen

nu

omdat

want

daarom

doordat

waardoor

zodat

ten eerste

ook

en

bovendien

tegenstelling

volgorde van tijd

reden

oorzaak

gevolg

opsomming

Kies het goede antwoord.

Tekstverbanden ...

1. ... geven alinea's aan.
2. ... geven aan hoe alinea's en zinnen met elkaar te maken hebben.
3. ... geven het doel van een tekst aan.
4. ... helpen je een tekst beter te begrijpen.

Samenhang in gesproken tekst

Tekst met samenhang is beter te volgen.

Ook voor geschreven én gesproken teksten.

Tekst met samenhang: onderdelen in logische volgorde.

Samenhang in geschreven tekst

Tekst met samenhang is beter te volgen.

• op tekstniveau: de tekst heeft een bepaalde (vaste) structuur;
• op alineaniveau: de alinea’s staan op een logische manier met elkaar in verband;
• op zinsniveau: de zinnen sluiten logisch op elkaar aan.

tekst / alinea / zin

Samenhang gesproken tekst - 3F

Drie niveaus:

1. tekstniveau
2. fragmentniveau
3. zinsniveau

Samenhang op tekstniveau (3F)

Vaak vaste tekststructuur

Te herkennen door tekstdoel:

• informerend,
• betogend,
• amuserend of
• instructief

Samenhang op fragmentniveau (3F)

Fragment: kleiner betekenisvol stuk

Geschreven tekst: alinea’s

Gesproken tekst: tekstgedeeltes soms lastig te herkennen.

Hoe dan wel?

Samenhang in gesproken tekst

Tekstgedeelte herkennen (deelonderwerpen)

Herkennen nieuw tekstgedeelte:

• (langere) adempauze/stilte van de spreker;
  
• tekst in beeld of ander soort beeld;
  
• muziek of een ander geluid;
• verwijswoorden/signaalwoorden.

Samenhang op zinsniveau (3F)

Samenhang tussen zinnen onderling duidelijk door:

• verwijswoorden en
• signaalwoorden.

Door goed te luisteren haal je ze uit de tekst.

Zie overzicht van signaalwoorden.

Moeilijke woorden/begrippen

• verder kijken (betekenis niet zo belangrijk);
• context gebruiken (stukje ervoor, stukje erna);
• woord knippen (inflatiecorrectie - inflatie | correctie);
• opzoeken in woordenboek (online of papier).

eur04.safelinks.protection.outlook.com

Samenhang in gesproken tekst

Verwijswoorden

• verwijzen naar ander woord;
  
• verwijzen naar een andere zin.

Presteren onder druk is niet erg, behalve als die te groot wordt. Die verwijst naar druk.

nos.nl

Samenhang in gesproken tekst

Signaalwoorden

• samenhang tussen deelonderwerpen en tussen zinnen.
• één woord (vandaar; evenals)
• groepje woorden (zowel … als; de oorzaak hiervan)

eur04.safelinks.protection.outlook.com

lessonup.com

Spreken - samenhang

Spreken - samenhang - leerdoelen (2F)

• Je kunt verbanden en signaalwoorden duidelijk aanbrengen in je eigen teksten.
  
• Je kunt de keuze voor een opbouw in je eigen tekst uitleggen.
  
• Je kunt een presentatie geven of een verhaal vertellen.

Spreken - samenhang - leerdoelen (3F)

• Je kunt verbanden en signaalwoorden duidelijk aanbrengen in je eigen teksten.
  
• Je kunt relevant beeld aan je eigen teksten toevoegen.
  
• Je kunt uitleggen waarom je bij je eigen teksten voor de gebruikte opbouw hebt gekozen.
  
• Je kunt deelnemen aan een discussie en overleg.
  
• Je kunt informatie uitwisselen in een gesprek.
  
• Je kunt een presentatie geven of een verhaal vertellen.

Spreken - samenhang

• overleg
• discussie
• presentatie
• uitleg

Jezelf uiten? Samenhang zorgt ervoor dat je duidelijk en overtuigend overkomt.

Spreken - samenhang

§ 4.5 - Stap-voor-stap naar een samenhangende presentatie

• inleiding
• kern
• slot

     signaal-/verwijswoorden; signaalzinnen; beeld

Opbouw presentatie

     Samenhang:

• Duidelijke opbouw (inleiding, kern en slot).
  
• Welke deelonderwerpen bespreek je?
• Geef af en toe aan welk deelonderwerp je behandelt.
  
• Nieuw deelonderwerp? Denk na hoe je dat laat zien.
  
• Gebruik signaalzinnen en signaalwoorden.

Opbouw presentatie

     Nieuw deelonderwerp:

• adempauze
• ander beeld
• tussentitelpagina
• audio?

Opbouw presentatie

     Signaalzin:

• In deze presentatie zal ik enkele voor- en nadelen bespreken.
  
• Ik zal jullie vertellen waarom ik dat vind.
• Dan gaan we nu over naar het tweede deel van mijn verhaal, namelijk ...

Handige zinnen ...

• Laat ik mezelf eerst even voorstellen ...

• Ik ga eerst iets vertellen over …, daarna ga ik in op … en ik sluit mijn presentatie af met ...

• Als eerste ga ik u iets uitleggen over …

• Mijn tweede punt is …

• Tot slot wil ik nog even ingaan op …

• Daarom concludeer ik dat …

Spreken - § 4.5

Elevator pitch

1. Schrijf je verhaal op en schrap de details eruit (Schrijven is schrappen).

2. Oefen je betoog.

3. Vraag anderen om hun mening.

4. Stem je pitch af op de functie.

5. Wees enthousiast.

6. Eindig met een vraag.

Hulpmiddelen presentatie

Afbeeldingen of voorwerpen gebruiken (! passen bij presentatie). Functies:

• aandacht van het publiek trekken of vasthouden (voorwerp, foto, cartoon)
• aantrekkelijker maken (foto, tekening);
  
• extra uitleg geven (grafiek, tabel).
  

Beelden:

• internet (foto’s, tabellen, grafieken of tekeningen);
• eigen afbeeldingen.

Opdracht 15 (2F)

Spreken - § 4.5

IMAGO?

Beeldvorming die een persoon of organisatie oproept bij het publiek, bij een doelgroep of bij relaties.

Spreken - § 4.5

1. Wat is jouw imago?
   
2. Welke elementen bepalen jouw imago?
   
3. Wat wil je uitstralen of hoe wil je overkomen?
   
4. Is je imago belangrijk voor jou?

Spreken - § 4.5

Identiteit?

Kenmerken persoonlijkheid

Reputatie?

Overtuiging/mening van anderen over jou

Opdracht 4 (3F)

Noteer voor jezelf:

1. Wat is jouw imago?
   
2. Welke elementen bepalen jouw imago?
   
3. Wat wil je uitstralen of hoe wil je overkomen?
   
4. Is je imago belangrijk voor jou?

Beeld - § 4.5

Welk beeld past bij jouw imago?

Opdracht 8 - Fout?

Fout?

Wat is er niet goed aan de dia hiernaast?

Hoe zou jij deze tekst presenteren?

Beter

Verdelen in drie of vier dia's:

• Analyse onderzoeksresultaten
• Doelstellingen
• Plan van aanpak

(en dan pas de verschillende onderdelen)

Beter

Analyse onderzoeksresultaten

(misschien 2 dia's)

Beter

Doelstellingen

Beter

Plan van aanpak

Opdracht 13

• Welk van de vier onderwerpen kies je?
• Houd rekening met de tekststructuur (staat er tussen haakjes achter genoemd)
• Hoe introduceer je het onderwerp in de inleiding?
• Hoe trek je de aandacht van het publiek?
• Welke afbeeldingen kies je?

Signaalwoorden

Signaalwoorden

En nu...

Maak de lesopgaven in NuNederlands:

• Lezen §2.3 Tekstverbanden
• Lezen hoofdstuk 2: maak van de oefentoets 
  
• 30 minuten actief vrij lezen in het tijdschrift Quest

De eerste les in periode 3 heb je een toets over Lezen hfdst. 2. Deze toets telt 50% mee voor het tweede rapport.

vragen

VRAGEN? 

Wat is het huiswerk van deze week?

Maak de lesopgaven in NuNederlands:

• Lezen §2.3 Tekstverbanden
• Lezen hoofdstuk 2: maak de oefentoets van het hoofdstuk
  

De eerste les in periode 3 heb je een toets over Lezen hfdst. 2. Deze toets telt 50% mee voor het tweede rapport.