bs 6 bestuiving, bevruchting en verspreiding

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

Thema 2  Planten

Basisstof 3 Bestuiving,bevruchting en verspreiding

Meeldraden kunnen stuifmeel maken.

Bestuiving = Stuifmeel op de stamper van een bloem

Dit stuifmeel moet van dezelfde plantensoort zijn.

Bestuiving kan op 2 manieren

Insectenbloemen:

- Waar insecten zorgen voor de bestuiving.

- Hebben grote, opvallende bladeren.

Windbloemen:

- Waarbij de wind zorgt voor bestuiving.

- Vaak klein en onopvallend gekleurd.

Kenmerken van insectenbloemen

-Grote bloemen

-Opvallend gekleurde kroonbladeren

-Hebben een geur

- De meeldraden zitten in de bloem

-De stempels zijn klein

-Maken weining stuifmeel

Kenmerken van windbloemen

-Kleine bloemen

-Groene bloemen

-Hebben geen geur

-De meeldraden hangen buiten de bloem

-De stempels zijn groot

-Maken veel stuifmeel

Verspreiding van vruchten en zaden

Vruchten en zaden

Uit bloemen ontstaan vruchten met zaden. 

Elke zaad bevat een kiem (de bevruchte eicel) waaruit een nieuwe plant kan ontstaan. Aan één plant kunnen soms wel duizenden zaden ontstaan. Zaden vallen niet allemaal onder de plant op de bodem. Onder een plant zou er te weinig ruimte zijn voor al die kiemplantjes. Het is maar goed dat de zaden zo ver mogelijk van de ouderplant worden verspreid. De vruchten zorgen ervoor dat zaden worden verspreid. Die verspreiding kan op verschillende manieren gebeuren.

Verspreiding van zaden

Zaden kunnen zich verspreiden door:

- Door de plant zelf

- Door de wind

- Door dieren

- Door water

Reigersbek

Springzaad

De plant zelf: De vruchten of zaden schieten weg

Dat kan als de vrucht rijp is. De vrucht springt dan open. 

De zaden/vruchten worden dan weggeslingerd.

Dit gebeurt bijv. ook bij de brem, de erwt en de ooievaarsbek

De plant zelf: Vruchtje met daarin zaad dat wegspringt

Verspreiding van zaden, door de plant zelf.

Viooltje

Peulvrucht: Boon

Viooltje: Verspreiding door de plant zelf

Erwt: Verspreiding door de plant zelf

Verspreiding van zaden door de de plant zelf.

Esdoorn en Linde

Paardenbloem

Esdoorn: Verspreiding door de wind

Vaak hebben vruchten of zaden hulpmiddelen om lang in de lucht te kunnen zweven. De Esdoorn en de Linde hebben vleugels.

Paardenbloem: Verspreiding van de vruchtjes met de pluisjes als hulpmiddel

Verspreiding van zaden door de wind.

Verspreiding door dieren:

uitwerpselen

Soms maken planten vruchten met sappig vruchtvlees. 

De bessen worden gegegeten en komen in de maag van de vogel. 

Het vruchtvlees verteert, de zaden worden weer uitgepoept en vallen op de grond. Als dat een gunstige plek is, kan het zaad kiemen.

Sommige dieren leggen een wintervoorraad aan. Bijv. van eikels en beukenootjes. De voorraad wordt niet allemaal teruggevonden of gebruikt. Uit de zaden die niet gebruikt worden kunnen nieuwe planten ontstaan.

Verspreiding door dieren

Verspreiding door dieren

Sommige planten hebben vruchten met haakjes. Ze blijven haken aan de vacht van een dier of aan de schoenen of kleding van een mens. Ze vallen er af en blijven dan liggen.

Verspreiding door water

Hoe noemen we het als stuifmeelkorrels op de stempel terecht komen?

1. bestuiving
2. bevruchting

Bij bestuiving komt stuifmeel op .... van een bloem

1. Het vruchtbeginsel
2. De kroonbladeren
3. De stijl
4. De stempel

Als er stuifmeel van een kersenboom op de stempel van een pruimenboom komt, heet dat bestuiving.

1. Goed
2. Fout

Een bij brengt stuifmeel over zoals met de pijlen is aangegeven. Welke pijl of pijlen geven bestuiving aan?

1. Alleen 1
2. Zowel 1 en 2
3. Alleen 2
4. Zowel 1 en 3

Hebben windbloemen veel of weinig stuifmeel?

1. weinig
2. veel

1.
Insectenbloemen hebben grote stempels om het stuifmeel op te vangen.
2.
Windbloemen hebben kroonbladeren die onopvallend groen zijn.

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

waaraan herken je windbloemen

1. ze hebben groene bloemen met een lekkere geur
2. ze hebben meeldraden en stampers die ver uit de bloem steken
3. ze hebben mooie gekleurde bloemen met een lekkere geur
4. weet ik niet

De vruchten hebben haakjes.
Verspreiding door:

1. de plant zelf
2. dieren
3. de wind
4. zulke vruchten bestaan niet

De vruchten zijn kleverig
Verspreiding door:

1. de plant zelf
2. dieren
3. de wind
4. zulke vruchten bestaan niet

De vruchten hebben pluis
Verspreiding door:

1. de plant zelf
2. dieren
3. de wind
4. zulke vruchten bestaan niet

De vruchten hebben een vleugel
Verspreiding door:

1. de plant zelf
2. dieren
3. de wind
4. zulke vruchten bestaan niet

De verspreiding van zaden
is belangrijk omdat

1. er dan meer kans is dat zaden kiemen
2. er dan meer dieren de zaden kunnen vinden

Wat is de functie van opvallend gekleurde bloemen.

1. Beschermd tegen de kou.
2. Lokken insecten aan
3. Kaatst warmte af
4. Beschermd de bloem tegen uitdrogen