Les 12: Ademhaling

• Schoonheidsverzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Medische basiskennis

Ademhaling

Uitscheiding

Vandaag

• Neusbijholten 
• Neusamandelen
• Middenoor
• Mastoïdholte
• Strottenhoofd
• Pathologie

Leerdoelen

• Je kunt de neusbijholten globaal aangeven waar in de schedel ze liggen en welke functies ze hebben. 
• Je kunt van het middenoor en de mastoïdholte aangeven waarom ze in verbinding staan met de neuskeelholte en hoe deze verbinding kortdurend actief kan worden geopend. 
• Je kunt aangeven op welke plaats de neusamandelen zich ongeveer beginnen.
• Je kunt aangeven van waar tot waar het strottenhoofd reikt en welke functie het strottenklepje heeft, waar in het strottenhoofd de ware en valse stembanden liggen en heel globaal hoe daarmee stemgeluid wordt gecreeerd.  
• Je kunt aangeven waaruit de luchtpijp is opgebouwd en globaal waar de luchtpijp ligt ten opzichte van het strottenhoofd en slokdarm en waar in de borstkas ongeveer de luchtpijp splitst in de hoofdbronchi.
• Je kunt aangeven met welke vliezen de longen omgeven zijn en wat we bedoelen met de longpoort en de pleuraholte. 
• Je kunt de spieren noemen die we moeten aanspannen en ontspannen bij de normale en geforceerde ademhaling. 

Wat weten jullie nog?

Maak de oefentoets

Tijd: 15 min

Wat zijn de functies van de ademhaling?

Luchtwegen

• Neus
  
• Neusholte
  
• Neuskeelholte
  
• Keelholte
  
• Strottenhoofd (larynx)
  
• Luchtpijp (trachea)
  
• Luchtpijptakken (bronchiën / bronchioli)
  
• Longen
  
• Longblaasjes (alveoli)

Waar gaan we het in deze les over hebben?

Anatomie van de:

• Neusbijholten
• Neusamandelen
• Middenoor
• Mastoïdholte
• Strottenhoofd

En de bijbehorende pathologie.

Bovenste luchtwegen

Anatomie

Pathologie

Neusademhaling

Aandoeningen van de neus:

• Rhinitis
• Allergische rhinitis

Neusbijholten

• Voorhoofdholte 
• Zeefbeenholte
• Kaakholte
• Wiggebeensholte

Sinusitis

Ontsteking van het slijmvlies in de bijholten.

Neusamandelen

Achter in de keel, bij de overgang naar de neusholte.

Anatomie van het oor

• Uitwendige gehoorgang
• Middenoor
• Binnenoor 

Via de buis van Eustachius is het middenoor verbonden met de neuskeelholte.

Mastoïdholte

• Uitsteeksel van het bot dat je kunt voelen net achter het oor. 
• Poreus bot met luchtholten.

Mastoïditis

• Etterige ontsteking aan het mastoïd
• Zeldzaam

Verstopt oor

De oren staan in verbinding met de neuskeelholte.

Daarom kan het oor verstopt raken door o.a. een verkoudheid.

Otitis

Externa: 

Ontsteking van de huid van de gehoorgang.

Media: 

Ontsteking van het middenoor met ophoping van vocht en klachten van acute infectie.

Wat is de latijnse benaming voor het strottenhoofd?

1. Alveoli
2. Larynx
3. Trachea

Strottenhoofd (larynx)

Locatie:

Onder de keelholte en boven de luchtpijp

Opgebouwd uit:

• Ringkraakbeen
• Schildkraakbeen
• Bekervormige kraakbeentjes

Functies strottenhoofd

• Luchtpassage
• Stemvorming
• Slikbewegingen (het strottenklepje sluit de luchtpijp af bij slikken) 

Stembanden (plicae vocales)

Aan de binnenzijde zitten de stembanden.

Tussen de stembanden en de bekervormige kraakbeentjes zit de stemspleet.

Bij spreken is de spleet gesloten.

• Valse stembanden
• Ware stembanden

Laryngitis

Ontsteking van het strottenhoofd of de bovenste luchtpijp. 

• Acuut
• Chronisch

Faryngitis

Ontsteking van de keelholte en/of de keelamandelen

Keelamandelen

Onderdeel van het lymfekliersysteem.

Tonsillitis

Ontsteking van de keelamandelen.

Onderste luchtwegen

Anatomie

Pathologie

Thuis opdracht: Pathologie van de onderste luchtwegen

Zoek uit wat de volgende ziektebeelden/ aandoeningen) inhouden:

• Hyperventilatie
• Bronchitis (acuut en chronisch)
• COPD
• Astma
• Emfyseem
• (Long) sarcoïdose
• Longfibrose (silicose en asbestiose)
• Cystic fibrose
• Pleuritis
• Pneumothorax
• Longembolie
• Vroege signalen van longkanker

Welke onderdelen van de luchtwegen zie je op het plaatje?

• Luchtpijp
• Hoofdbronchiën
• Bronchiolen
• Longblaasjes (alveoli)
• Long

Luchtpijp

Locatie:

In de borstholte vóór de slokdarm.

De luchtpijp bestaat uit kraakbeenringen (glasachtig kraakbeen).

Aan de achterkant zijn ze afgeplat (hoefijzervormig) -> indrukbaar.

Bouw van de luchtpijp

Binnenzijde:

• Bekleed met trilhaarepitheel met slijmcellen

De wand bestaat uit:

• Overwegend elastisch bindweefsel
• Weinig glad spierweefsel

De luchtpijp vertakt zich in twee grote takken = bronchiën.

Carina

De splitsing van de luchtpijp. 

Bronchiën

• Ronde kraakbeenringen
• Ze komen uit in de longen
• De linker tak splitst zich in tweeën
• De rechter tak splitst zich in drieën  

Longen

Locatie:

In de borstholte vanaf even boven de 1e rib tot het middenrif

Ze zijn gevuld met lucht en heel bloedrijk.

Opbouw van de longen

• Elke long bestaat uit kwabben
• Linkerlong uit twee kwabben
• Rechterlong uit drie kwabben
• De longen zijn beide even actief

Om de longen zit een dubbel vlies:

• Longvlies (binnenste) pleura viscerales 
• Borstvlies (buitenste (tegen de borstkas aan))

Longen bewegen zelf niet maar gaan mee met de beweging van de vliezen.

Kleinere luchtpijptakjes (bronchiolen)

De grote luchtpijptakken vertakken zich in kleinere takjes.

Hoe dunner de takken des te minder:

• Slijmcellen
• Trilharen
• Kraakbeenringen

De wanden van de kleinste takjes zijn opgebouwd uit:

• Elastisch bindweefsel
• Spiervezels
• Eenlagig plaveiselepitheel

Longtrechters en longblaasjes

De kleinste takjes gaan over in de longtrechtertjes.

De wanden bestaan uit longblaasjes (alveoli).

Longblaasjes

Via de wanden van de longblaasjes vindt gaswisseling plaats.

Opbouw:

• Eenlagig niet verhoornd plaveiselepitheel

Over de longblaasjes ligt het bijzondere haarvatennet van de kleine bloedsomloop.

Pleuraholte

De laag tussen het longvlies en het borstvlies.

Longpoort

De opening in het longvlies waar ...

• bloedvaten
• lymfevaten
• luchtwegen 

... doorheen gaan